KORONA GÜNLÜĞÜ 7 HAZİRAN 2021

Salgın yönetilemiyor! Emekçiler, ötekileştirilenler ölmeye devam ediyor! Sağlık emekçileri tükeniyor, hayatını kaybediyor!

Sosyal cinayete dönüşen pandemi ölümlerine karşı öfke büyüyor. Yanlış sağlık politikaları ve salgın mücadelesine karşı yaşam hakkını savunmak için demokrasi güçleri harekete geçiyor.

***

Hindistan’da, ağır koşullarda görev yapan yaklaşık 3 bin doktor, mahkemenin greve çıkmalarını engellemeye çalışması üzerine istifa etti. Madya Pradeş eyaletinde Yüksek Mahkeme, geçen perşembe günü asistan doktorların 4 günlük grevini “yasadışı” olarak nitelendirdi ve cuma günü öğleden sonraya kadar görevlerine dönmelerini emretti. Bunun üzerine eyalette, devlete bağlı 6 tıp fakültesinde çalışan yaklaşık 3 bin asistan doktor topluca istifa etti. Hindistanlı NDTV’nin haberine göre, Madya Pradeş Asistan Doktorlar Derneği (MPJDA) Başkanı Dr. Arvind Meena, toplu istifaların ilgili üniversitelerin dekanlarına sunulduğunu açıkladı. Asistan doktorlar, maaşlarına zam ve kendileri ile aileleri için ücretsiz korona tedavisi gibi taleplerde bulunuyor.

***

İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock, ilk olarak Hindistan’da ortaya çıkan ve İngiltere’de yayılan koronavirüsün Delta varyantının, geçmişteki mutasyonlara kıyasla yüzde 40 daha bulaşıcı olduğuna inanıldığını söyledi. Hancock “Her iki doz aşıyı olduğu halde hastaneye yatanlar var ama çok az. Hastanedekilerin çoğunluğu aşı olmayanlar ve kritik olan da iki doz aşı olanlar hastaneye yatmış olsa bile hastalığı daha hafif geçiriyorlar” diye konuştu. Hancock, “Yani bir doz aşı Delta varyantına karşı diğer varyantlarda etkili olduğu kadar etkin değil. Ama iki dozu da olursanız etkin. Bu yüzden insanların gelip, ikinci doz aşılarını olmaları önemli” ifadelerini de kullandı.

***

Covid-19 vakalarında küresel düzeyde düşüş eğilimi devam ediyor. Bununla birlikte farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 174 milyonu geçerken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 3 milyon 744 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 13 milyonun altına indi.

Küresel düzeyde yeni vaka bildirimi 300 bin seviyelerine indi, son 24 saatte 327 bin 663 kişi Covid-19’a yakalandı, 7 bin 692 kişiye Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Hindistan’da yeni vaka bildiriminde düşüş devam ediyor. Türkiye ilk 10 ülke arasında değil. Pandemi Asya ve Latin Amerika’ya yerleşti. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: Hindistan (101.2 bin), Brezilya (39.6 bin), Kolombiya (24 bin), Arjantin (16.4 bin), Rusya (9.2 bin), Şili (7.7 bin), Filipinler (7.2 bin), ABD (6.4 bin), Malezya (6.2 bin) ve Endonezya (5.8 bin).

Hafta sonu sağlık hizmetine erişim, test olanakları ve bildirim konusundaki sıkıntılar nedeniyle genel olarak düşük vaka bildirimi söz konusu oluyor, bu düşüklük pazartesiyi de çoğunlukla etkiliyor. Bu nedenle günlük vaka ve ölüm sayısında yedi günün ortalaması istatistikleri pandeminin seyri konusunda daha fazla tercih ediliyor. Küresel olarak yedi günlük yeni vaka ortalamasındaki altı haftadır düşüş eğilimi geçtiğimiz hafta da devam etti. Bir önceki hafta 488 bin 718 olan yedi günlük yeni vaka ortalaması, son bir haftada 418 bin 918 kişiye geriledi. Böylece günlük ortalama 400 bin civarlarına kadar inmiş oldu. Benzer eğilim ölümler de devam etti. Bir önceki hafta ortalama 10 bin 854 kişi olan günlük ölüm bildirimi, 9 bin 734 kişiye geriledi. Can kaybının 10 binin altına inmiş olması dikkatleri çekiyor.

Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 06.00) alıyoruz.

***

Türkiye’de 17 Mayıs ve 1 Haziran ‘’kademeli normalleşme’’ denilerek önlemler gevşetilmesine rağmen salgın henüz kontrol altına alınabilmiş değil. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 5 bin 386 kişiye Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 96 kişiye geriledi. Vaka sayısında gerilemeye paralele ölüm sayısında gerilim gözlenmiyor. Turkuaz tabloda eleştirilere rağmen ısrarla yer verilen yeni hasta sayısı beş yüzün altına indi, 482 kişi. Toplam vaka sayısı 5 milyon 288 bine yaklaşırken toplam can kaybı ise 48 bin 164 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 205 binin altına indi. Turkuaz tabloda aktif hasta sayısı yer almıyor. Günlük aktif hasta sayısını Worldmeters’dan paylaşmaya devam ediyoruz.

Türkiye’de dün aktif hasta 80 binin altına inerek 79 bin 42 kişiye geriledi. Bulaştırma potansiyeli yüksekliği dikkate alındığında aktif hasta sayısının hala oldukça yüksek olduğunu hatırlatmak isteriz. Temaslıların gerçek anlamda saptanmasıyla bu sayının ciddi düzeyde artacağını biliyoruz. Ağır hasta sayı 1,096 kişiye geriledi. Buna rağmen aktif vaka sayısının gerilemesi ile ağır hasta oranımız %1.4’e yükseldi, bu oran dünya ortalamasının iki buçuk katı! Yüksek ölüm hızının yüksek ağır hasta oranı ile ilişkili olduğunu, ölümlerin yüksek hızda devam edeceği uyarısını ısrarla vurguluyoruz.

***

İstanbul’da aralarında diş hekimlerinin de yer aldığı yaklaşık iki bin kamu sağlık çalışanı, 1 Haziran itibarıyla filyasyondan kurumlarına geri döndü. İstanbul Diş hekimleri Odası (İDO) “filyasyon dönüşünde” büyük sorunlar yaşanmaması için çözüm önerileri sundu ve Sağlık Bakanlığından taleplerde bulundu. Sağlık çalışanlarının performans baskısından kurtarılması ve insani koşullarda çalışması talepler arasında.

https://www.evrensel.net/haber/434714/istanbul-dishekimleri-odasi-saglik-bakanligina-filyasyon-donusu-taleplerini-iletti

***

Almanların pandemi döneminde en çok görüşüne başvurduğu uzmanlardan biri olan Berlin Charite Hastanesi Viroloji Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Christian Drosten, Covid-19 pandemisinden Çin’in kürk endüstrisinin sorumlu olduğuna dair tezleri akla yatkın bulduğunu söyledi.

***

İsveç’te 6 Haziran Ulusal Milli Bayram nedeniyle başkent Stockholm’de düzenlenen yürüyüş, Covid-19 kısıtlamalarına yönelik protestoya dönüştü.

Berzelii Parkı’nda toplanan göstericiler, ülkede uygulanan Covid-19 kısıtlamalarına karşı “Ulusal özgürlük, yasaklara hayır”, “Aşı yalan, insanlara çip takılıyor” ve “Covid-19 gerçek değil” sloganları attı.

***

İsrail’de Covid-19 nedeniyle uygulanan kapalı alanlardaki maske takma zorunluluğu 15 Haziran’dan itibaren kaldırılacak.

***

Almanya, bugünden itibaren Türkiye’den gelen kişilere karantina zorunluluğunu kaldırdı. Ancak Hollanda başta olmak üzere bazı Avrupa ülkeleri, hala Türkiye gibi “turuncu” listede yer alan ülkelere gidenlere, dönüşte karantina zorunluluğunu sürdürüyor. Bu da, bu ülkelere tatile gitmeyi, tazminatsız işten çıkarma nedeni sayılmasına yol açıyor. Çünkü riskli bölgelerden dönen kişilerin en az 10 gün zorunlu karantinaya alınması gerekiyor. Karantina süresi, işveren tarafından mazeret olarak kabul edilmiyor. Hollanda’da şu ana kadar bilinen 3 ayrı davada mahkeme, zorunlu haller dışında gidilmemesi gereken ülkeleri simgeleyen “turuncu bölgede” yer alan Türkiye ve Polonya’ya tatile giden kişilerin, tazminatsız işten çıkarılmasını haklı buldu.

***

İspanya’da turizm sektörünün talepleri doğrultusunda, sol koalisyon hükümetinin aldığı kararla, ülkeye girişte yeni tip koronavirüs (Covid-19) aşısı veya test zorunluluğuyla ilgili uygulamalar yarından itibaren gevşetilmeye başlanıyor. 7 Haziran Pazartesi gününden itibaren Covid-19 aşı süreci, en az 14 gün önce tamamlanmış turistler ülkeye serbest giriş yapabilecek. Covid-19 aşılarında Pfizer, AstraZeneca, Janssen, Moderna dışında Çin aşıları Sinopharm ve Sinovac-Coronavac da geçerli olacak. Ayrıca, Covid-19’un farklı varyantlarının tespit edildiği Hindistan, Brezilya ve Güney Afrika haricinde, Avrupa Birliği (AB) dışında kalan tüm ülkelerin vatandaşları da ülkeye girişten 48 saat önce yapılmış ve negatif sonuçlu hızlı antijen testlerini ibraz edebilecekler. İspanya şimdiye kadar hızlı antijen testlerini kabul etmeyip, sadece PCR testleriyle girişe izin veriyordu.

AŞI TARTIŞMALARI

Aralarında 100’den fazla eski cumhurbaşkanı, başbakan ve dışişleri bakanı olan 230 dünya lideri, G7 ülkelerinin liderlerini, düşük gelirli ülkeleri Covid’e karşı aşılamak için gereken 66 milyar doların üçte ikisini ödemeye çağırdı.

***

Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, “Tüm öğretmenlerimizin ve eğitim çalışanlarımızın aşı randevuları Sağlık Bakanlığı tarafından tanımlandı” açıklaması yaptı.

***

İsrail, 12-15 yaşındaki çocukları yeni tip Koronavirüs’e (Covid-19) karşı aşılamaya başladı. İsrail’in yanı sıra farklı ülkelerde çocukların aşılanmasına ilişkin planlar açıklandı. Macaristan, Mayıs ayı ortasında 16 ila 18 yaşındakileri aşılamaya başlarken, Polonya, 12-15 yaş arasındaki çocukları Koronavirüs’e karşı aşılamaya 7 Haziran’da başlayacağını duyurdu. Fransa’da ise 12 ila 18 yaş arasındaki çocukların 15 Haziran’dan itibaren aşılamaya başlayacağını duyurmuştu.

***

Kıtanın güneyinde, kendi aşısını üretebilen ilk ülke olan Küba’da, ABD’nin uyguladığı ambargolar nedeniyle şırıngaya erişim sağlanamıyor. Aşılama için hayati öneme sahip olan şırınga tedariki için uluslararası kampanyalar düzenlense bile yeterli değil. Küba’nın ülkenin tamamına aşı yapabilmek için 20 milyon şırınga eksiği bulunuyor. Dünyada şırınga üretimi yapan 8 büyük şirketten 3’ü doğrudan ABD şirketi. Diğer beş şirketin ise ABD’de ortaklıkları bulunuyor. Bu yüzden de Küba’ya şırınga satışı yapmalarının önünde ciddi bir engel bulunuyor. Örneğin, Alman Braun Melsungen şirketi, ABD’li bir şirketle ortak. Hindistan’daki Hindustan Tıbbi Malzeme ve Şırınga şirketinin ABD’li bir dijital pazarlama ortağı bulunuyor. Kısıtlamalar, ortaklıktan yönetim kurulu üyelerinin yeşil kartı bulunmasına kadar her türden ABD iş birliğini kapsayacak şekilde derinleştirilmiş ve en ince ayrıntısına kadar düşünülmüş durumda.

***

Maskeler ne zaman düşecek: “Mitler, maskeler, ve arkasındaki adamlar ve kadınlar”

Salgının, “pandemi” olarak resmen tescillendiği 11 Mart 2020 ile maskelerin bir korunma yöntemi olarak toplu alanlarda kullanılma önerisinin yapıldığı 3 Nisan 2020 tarihi arasında, bilim insanlarının en çok tartıştığı konu virüsün “hava yolu” ile “aerosol” olarak yayılıp yayılmadığı ve ne tür önlemler alınması gerektiği oldu. Türkiye’de, Nisan 2020’de yaşanan büyük ve keskin bir dalganın ardından erken ve kapsamlı bir normalleşme ile ikinci dalga tehdidi de hemen başladı. İlk önce, Haziran 2020 ortalarında salgının kontrolsüz hale gelmeye başladığı ilk belirginleşen Ankara, İstanbul ve Bursa’da sonra da tüm illerde sokağa çıkarken maske takılması zorunlu hale getirildi. Gelinen noktada, ülkemizde salgın müdahaleleri arasında uzun süreler boyunca tek başına kalan maske kullanımının, tek başına bir salgını kontrol etmekte yetersiz kaldığı gibi bir gözlemi rahatlıkla paylaşabilirim. Çünkü, toplumda milyonlarca kişinin ve koruyucu önlemleri azami uygulayan hekimlerin hastalandığı ve öldüğü bu salgında, vakaların ve ölümlerin bir ölçüde azaltılması ancak kalabalıklaşmanın önlenildiği kısıtlamalar ile sağlanılabildi.

Maskenin kalabalıklaşmanın önlenilemediği ve mesafenin korunulamadığı yerlerde bizi hastalanmaktan ancak bir ölçüde koruduğu ama daha önemlisi karşılaştığımız virüs yükünü azaltabileceği böylece ağır hastalıktan koruyabileceği ise iyi çalışmalarla gösterildi. Maskenin salgın kontrolündeki rolünü de en iyi anlatan, her bir önlemin etkilerinin bir peynir dilimi gibi tabakalı bir biçimde, ayrı ayrı değil de bir bütün olarak işe yaradığını gösteren “İsviçre Peyniri” modelidir. Bu modele göre, hiçbir önlem tek başına yeterli değildir, her bir dilimin, tıpkı İsviçre peynirindeki gibi delikleri vardır ve bu deliklerden virüs girebilir. Ancak, mesafe, el yıkama, test, tespit, havalandırma, hükümet tarafından verilecek açık ve güvenilir mesajlar gibi tüm önlemler tıpkı tüm peynir dilimleri gibi birleştiğinde, peynirdeki delikler kapanabilecektir.

Artık bu modele son tabaka olarak aşılamayı da eklemeliyiz.

Maskenin bulaşma riskinin yüzde 10’dan az hatta yüzde 0.1 kadar düşük olduğu açık hava ve sokaklarda takılmasındaki ısrarı sürdürmenin tek rasyonel sebebi ise bir koruyucu bir örtü olmasının ötesinde “salgını kabul ettim, girdiğim her noktada virüs yükü çok yüksek ve kendimi korumaya çalışıyorum” gibi sembolik ve hatırlatıcı işlevi olabilir. Ayrıca, bize hem mesafe hem havalanma olanaklarını geniş geniş sağlayan açık havada maske takmayı sürdürmenin bir başka önemli gerekçesi de açık havadaki nadir bulaşma yolu olan yakın mesafe kalabalıklaşmaların önlenemediği durağan bekleme alanları içindir.

https://t24.com.tr/yazarlar/esin-senol/maskeler-ne-zaman-dusecek-mitler-maskeler-ve-arkasindaki-adamlar-ve-kadinlar,31299