KORONA GÜNLÜĞÜ  20 MART 2021

KORONA GÜNLÜĞÜ  (20 MART 2021)

Salgın yönetilemiyor! Emekçiler, ötekileştirilenler ölmeye devam ediyor! Sağlık emekçileri tükeniyor, hayatını kaybediyor!

***

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), Covid-19 salgınının birinci yılında iş cinayetlerinde 861 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. İSİG’in verilerine göre salgın nedeniyle en çok ölüm 178 can kaybıyla İstanbul’da görüldü. Bu kenti 42 ölümle Ankara, 41 ölümle İzmir takip etti. Hayatını kaybedenlerin 367’si sağlık çalışanı, 228’i ise ticaret/büro iş kolunda çalışmaktaydı.

***

Tek adam rejimi pandemiyi fırsata çevirdi. Strateji olarak sermaye yanlısı sürü bağışıklığı politikasını uygulayarak önlenebilir işçi cinayetlerine, sosyal cinayetlere neden oldu. Siyasal alanda da otoriterleşmeyi oldukça güçlendirdi. Gergerlioğlu’nun milletvekilliğinin düşürülmesi ve HDP’ye açılan kapatma davası ardından şimdi de İstanbul sözleşmesi kaldırıldı. Süreç ısıtılarak kamuoyuna sunulmuştu, artan kadın cinayetleri, LGBTİ artıların düşmanlaştırılması ve trans cinayetleri birbirini izledi.

***

Covid-19 pandemisi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 122 milyon 880 binin üzerine çıktı, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı da 2 milyon 713 bine yaklaştı. Bulaş tehdidi olan aktif hasta sayısında da yükseliş devam ediyor, 21 milyon 130 binin üzerine çıkan aktif hasta sayısı pandeminin daha da büyüyeceğini gösteriyor.

Küresel pandemi tırmanışını sürdürüyor. Dünya genelinde son 24 saatte 514 bin 38 kişide Covid-19 pozitifliği saptandı. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 9 bin 914 kişi olup yüksek hızda devam ediyor. Düne göre biraz düşüş olması bazı ülkelerin hafta sonraları, hatta cuma günü dahi bildirim yapmaması ile ilgili. Şu an salgının oldukça ciddi artış gösterdiği Fransa’ya ait bildirimin olmadığını hatırlatalım. Bu durum günlük bildirimler ile geriye dönük güncellemeler olarak da karşımıza çıkıyor.

Günlük vaka bildiriminde Brezilya açık ara farkla zirvedeki yerini koruyor. Türkiye ise günlük bildirimlerinde ilk altıda yer almaya devam ediyor. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: Brezilya (89.4 bin), ABD (66 bin), Hindistan (41 bin), Polonya (26 bin), İtalya (25.7 bin), Türkiye (21 bin), Almanya (16.6 bin), Ukrayna (15.9 bin), Macaristan (10.8 bin) ve Çekya (10.6 bin).

***

Salgın kontrol altına alınamıyor. Yeni vaka, ağır hasta, aktif hasta ve can kaybı artıyor.  Son 24 saatte yeni vaka sayısı 21 bin 30 kişiye, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 87 kişiye yükseldi. Toplam vaka sayısı 2 milyon 972 bine dayanırken toplam can kaybı 29 bin 864 kişiye yükseldi. Turkuaz tabloda eleştirilere rağmen ısrarla yer verilen yeni hasta sayısı 934 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 188 bin civarında. Turkuaz tabloda aktif hasta sayısı yer almıyor. Günlük olarak aktif hasta sayısını Worldmeters’dan paylaşmaya devam ediyoruz.

Worldmeters’a göre Türkiye’de aktif hasta sayısındaki ciddi yükseliş devam ediyor. Dün aktif hasta sayısı 153 bin 12 kişiye yükseldi. Aktif hasta sayısındaki bu ciddi yükseliş, bulaş tehdidinin artacağını da gösteriyor. Ağır hasta sayısımız ise 1,547 kişiye yükseldi. Aktif vakanın yükselmesi ile %1’e kadar düşen ağır hasta oranı dünya ortalamasının (%0.4) halen iki buçuk katına yakın! Yüksek ölüm hızının yüksek ağır hasta oranı ile ilişkili olduğunun vurgulamaya devam ediyoruz.

***

Pandemi ile mücadelenin lokomotiflerinden Ankara Şehir Hastanesi Covid-19 yoğun bakımında hasta sayısı geçen haftalara göre yüzde 51 oranında arttı. Prof. Dr. Seval İzdeş, “Maalesef doluluk oranları artıyor. Çok hızlı bir artış değil; ama böyle devam ederse 1 aya kadar baya bir dolu olabiliriz. Bu yüzden kurallara uymak çok önemli” dedi. Ankara Şehir Hastanesi’nde Genel Hastane birinci katının tümünün Covid-19 hastalarına ayrıldığını aktaran Prof. Dr. İzdeş, “Burada normalde 48 yatak var. Ama biz pandemi döneminde buradaki yatak sayısını yüzde 50 artırarak 72’ye çıkarmıştık yoğun olduğumuz dönemde. Geçen haftalarda biz bir katta 20-25 hastaya hizmet verirken şu anda 45 hastaya hizmet veriyoruz.

***

Günlük vaka sayıları gibi filyasyon oranında da artış var. BirGün’ün ulaştığı verilere göre, Ankara’nın 10 büyük ilçesinde yapılan filyasyonlarda yalnızca dört gün içinde yüzde 72 oranında artış yaşandı.

***

TTB Uzman Dernekleri Eşgüdüm Kurulu çağrı yaptı: Yapılan günlük test sayısı azalmasına rağmen vaka sayısı artmaya devam etmektedir. Maske mesafe ve hijyen önlemlerinin yeterli gelmediği ortadadır. Sürdürülebilir hızlı kapanma ve beraberinde hızlı aşılama sonrasında da basamaklandırılmış ve güvenli bir açılma planlanmalıdır.” Türk Toraks Derneği, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği, Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği, Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti, Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği, Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği, TTB UDEK Koronavirüs Çalışma Grubu imzası taşıyan açıklamada “Ülkemizde ilan edilen ilk vakadan sonra toplumda salgın hala kontrol altında değil! Birinci dalganın üçüncü pikine doğru hızla gidiyoruz!” denildi.

***

Türk Tabipleri Birliği, Bilim Kurulu üyesi Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Levent Akın’ın vaka artışlarına karşın kapanma uygulanmamasıyla ilgili soru üzerine yaptığı açıklamaya tepki gösterdi. TTB, “’Hastaneye yatış ve entübe hale gelmenin de arasında bulunduğu 6-7 kriterin olduğunu belirtti’ ifadesinde kaç ölçütten yararlanıldığı da anlaşılamamaktadır. Kaç ölçüt vardır ve bu ölçütler nelerdir?” diye sordu.

https://www.ttb.org.tr/haber_goster.php?Guid=b2843794-889b-11eb-97fb-6c2a8e49c502

***

Sağlık Bakanlığı verilerine göre korona virüsü salgınında en riskli iller arasında bulunan Trabzon’da pandemi döneminde 5 öğretmen vefat etti. Milli Eğitim Müdürü Hızır Aktaş, kentte 45 öğretmenin Covid-19 testinin pozitif olduğunu, temaslı 70 öğretmen ve 11 okulun karantinaya alındığını açıkladı.

***

Orta mesafedeki şehirler arasında tren seferleri yarın yeniden başlıyor. Yolcular, HES koduyla trenlere binebilecek.

***

Dr. Aylin Türksever Tetiker, “Mutasyonlu virüse karşı elimizdeki en güçlü silahımız bağışıklık sistemimizdir. Ardından aşı olana kadar gerekli tedbirleri üst düzeyde alarak bu salgınla hep beraber mücadele edebiliriz. Mutasyon, bir organizmanın veya virüsün DNA ya da RNA diziliminde meydana gelen kalıcı değişikliklerdir. Mutasyona uğramış organizma ise mutant olarak isimlendirilir. Tüm önlemlere rağmen gün geçtikçe mutant virüsler tüm dünyada ve ülkemizde artış göstermektedir. Hastanelerde mutasyonlu virüsle enfekte olan hastalar için tüm önlemler daha sıkı bir şekilde alınarak izolasyon kuralları uygulanmaktadır” diye konuştu.

***

Prof. Dr. Bülent Tutluoğlu, “Vakalar çok arttı, hastaneye başvurular çok arttı, bir de varyant virüs arttığı için ona bağlı olarak hastalığın bulaşması, yayılması hem de hastalığın şiddetinde kesinlikle bir artış söz konusu” dedi. Hastalığı ağır geçirenleri tedavi etmekte güçlük yaşadıklarını anlatan Tutluoğlu şöyle konuştu: “Hastalığın ilk dönemlerine göre farklı seyretmesi söz konusu. Hastaların akciğerinde hemen bir sertleşmeye, arkasından da solunum yetersizliğine yol açıyor. Bu hastaları hastanede çok uzun süre tedavi etmek gerekiyor. Hastaların tedaviye yanıtları çok geç, hepsine cihazlar kullanmak zorunda kalıyoruz. Hastane doluluk oranları da artıyor, yakında bir tıkanma da olacak. Özel hastaneler tam doldu gibi. Yoğun bakımlar arttı. Eskiden yoğun bakıma yatan hasta 1-1.5 ayda yoğun bakımdan çıkarken şimdi üç ay yoğun bakımda yattığı oluyor. Yoğun bakımda yatışlar uzadı, yoğun bakıma giren hastalar daha ağır geçiriyor. Aşı da yok. Ben sabah 07.00’de hastaneye geliyorum, gece 12’ye kadar çalışıyorum. Elimize gelen bir aşı yok.”

***

Norveç Başkanı Solberg’in 60’ıncı doğum günününü kutlamak için kayak merkezi Geilo’da Şubat ayı sonunda geniş ailesi ile bir araya geldiği belirtildi. Bu çerçevede en az iki kere 10’dan fazla kişinin birlikte yemek yediği, bir restoranda yenen yemeğe Solberg’in gözündeki bir rahatsızlıktan dolayı katılmadığı ancak bu yemekte 10’dan fazla kişinin bir arada olduğu aktarıldı. Bu yemekten bir gün sonra ise Solberg ve aile üyelerinin tatil için kiralanan evde bir araya geldiği kaydedildi. Ancak bu doğum günü kutlamalarına katılan kişi sayısının, Norveç’te korona kısıtlamaları çerçevesinde bu tür etkinliklerde bulunmasına izin verilen kişi sayısını aşması tepkilere yol açtı. Solberg, “bunu daha iyi biliyor olmam gerekirdi” dedi. Solberg, sözlerini “Her gün diğer insanlara enfeksiyondan nasıl korunacaklarını anlatıyorum, kuralları daha iyi biliyor olmam gerekirdi” şeklinde sürdürdü.

***

Ukrayna’nın başkenti Kiev’de ve yeni tip koronavirüsün (Covid-19) Ukrayna’da ilk tespit edildiği batı bölgelerinde karantina uygulamasına geri dönülüyor. Hastanelerdeki doluluk oranının yüzde 70’in üzerine çıktığı başkent Kiev’de Belediye Başkanı Vitaliy Kliçko, 20 Mart saat 00.00 itibariyle karantina uygulamasına geçileceğini ve uygulamanın 9 Nisan’a kadar devam edeceğini duyurdu.

***

ABD’de yapılan ve hakem tarafından incelemeye alınan bir araştırma ile Covid-19 testinin en doğru sonuç verdiği ve kişilerin en fazla Covid-19 salgıladıkları saat 14:00 olarak belirlendi. Geçen yıl Mart ve Haziran ayları arasında ABD’nin Nashville bölgesinde gerçekleştirilen 30 bin PCR tabanlı testin sonuçları incelenerek yapılan araştırmada, 24 saat içerisinde test sonucunun pozitif çıkması için en doğru saat 14:00 olarak tespit edildi. Araştırmayı gerçekleştiren bilim insanları, bağışıklık hücrelerimizin korona virüsü ile nasıl etkileşimde bulunduğundaki günlük “sirkadiyen” (24 saatlik) dalgalanmalar nedeniyle, öğleden sonra ilk saatlerde virüs bulaşma miktarının artabileceğini belirtti.

***

SES İzmir Şubesi’nin çağrısıyla bir araya gelen sağlık emekçileri, Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü’nün SES üyesi sağlık emekçileri Günseli Uğur ve Arzu Sert’i açığa almasını düzenlediği basın açıklaması ile protesto etti. Günseli Uğur, “Sağlık emekçileri tükeniyoruz diyor. Bunu söyledik. Haklarımızı söyledik. Bunların hepsi çok meşru çok haklı taleplerdi. Bizler suç işlemedik” dedi.

***

İstanbul Tabip Odası, İstanbul Eczacılar Odası, İstanbul Diş Hekimleri Odası, SES ve Dev Sağlık-İş Şişli Etfal Hastanesi önünde basın açıklaması yaparak hastanenin yenilenerek yerinde hizmet vermeye devam etmesini istedi. Şişli ve çevresindeki ilçelerde yaşayan 1 milyon insana nitelikli sağlık hizmeti veren Şişli Etfal’in temelli taşınması durumunda yüz binlerce insanın kaderiyle oynanacağına dikkat çekildi.

***

Birleşmiş Milletler’in 149 ülke arasında yaptığı değerlendirmeyle belirlediği Dünya Mutluluk Raporu’nda ilk üç sırada Finlandiya, Danimarka ve İsviçre var. Geçen yıl 93. sırada olan Türkiye ise 104. sıraya geriledi. Rapora göre en mutsuz ülke de yine Afganistan oldu. Raporda ilk 10’a giren ülkelerden dokuzu Avrupa ülkeleri. İlk 10’da Avrupa dışından tek ülke Yeni Zelanda.

 

AŞI TARTIŞMALARI

Bloomberg ajansı, 15 Mart itibariyle Avrupa Birliği’nde Türkiye’ye 1.4 milyon doz Covid-19 aşısı ihraç edildiğini bildirdi. AB toplamda 41.6 milyon doz aşı ihraç etti. Bunun 1.4 milyon dozu Türkiye’ye satıldı. CHP Milletvekili Murat Emir yaptığı paylaşımda “Bloomberg’in haberine göre, AB’den Türkiye’ye 1.5 milyon doz aşı ihraç edilmiş görünüyor. Haber doğruysa Pfizer aşısı çoktan gelmiş ve el altından kullanılıyor olabilir. Artık açıklama yapmayacağım diyerek bizi yabancı ajanslara muhtaç eden bakandan acil açıklama bekliyoruz” ifadelerini kullandı.

***

Hem biyoteknoloji şirketi olan hem de aşıda patentin kaldırılmasını savunmayan bilim insanlarına ödül üstüne ödül veriliyor. Almanya, BioNTech’in kurucuları Dr. Özlem Türeci ile Prof. Uğur Şahin’e Yıldızlı Liyakat Nişanı verdi.Törende Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ve şansölye Angela Merkel yer aldı. Pandeminin dünyayı kırıp geçirdiği günümüzde toplumun deneyimi ve bilim işçilerinin kolektif bilgi birikimi ile aşı üretilmesini görünmez kılan ve aşıdan patentin kaldırılmasına direnç gösteren bilim insanlarına tek söylenecek söz şu olsa gerek: Halk’ın yüzüne bakabilir misiniz?

***

Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın geçtiğimiz günlerde açıkladığı Pfizer-BioNTech aşısının kimlere yapılacağı konusundaki planlamaya da değinen Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, “Kimin sırası geldiyse aşı onlara uygulanacak. Bakanlığın planı da bu şekilde. Önümüzdeki haftalarda 4,5 milyon doz aşı gelecek. Aşılamada da 60 yaş üstüne geçilmiş olacak. Dolayısıyla bu aşıyı bunlar olacak. Sırası gelmiş ama şimdiye kadar aşılanmamış daha ileri yaştaki kişiler de buna dahil edilebilir. BioNTech aşısı da o şekilde uygulanacak” diye konuştu. Türkiye’de 10 milyondan fazla kişiye uygulanan inaktif virüs aşısı CoronaVac’ın yeni varyantlara etkisi hakkında Sağlık Bakanlığının bir çalışması olduğuna da dikkat çeken Prof. Dr. Yavuz, “Sonuçları bilimsel makale olarak henüz yayınlanmadı ama İngiltere varyantı yani V1’de aşı etkinliğinde çok bir fark olmadığı gösterildi. Kullandığımız aşının, Türkiye’de de en fazla yayılan ve önümüzdeki haftalarda da en baskın suş haline geleceğini tahmin ettiğimiz İngiliz varyantı ile D614, yani orijinal formdaki Wuhan suşuna etkinliğinin benzer çıktığını Halk Sağlığı Kurumu’nda çalışan arkadaşlarımız ifade etti” dedi.

***

Greifswald Tıp Fakültesi’nin Avusturyalı uzmanlar ile birlikte yaptığı çalışmada, Paul Ehrlich Ensitüsü’nün (PEI) bilgisi dahilinde, Coronavirus’e karşı geliştirilen AstraZeneca aşısı olduktan sonra vücudunda tromboz tespit edilen kişilerden alınan kan örnekleri incelendi. Greinacher, dört kişinin kan örneklerinin detaylı bir şekilde incelendiğini, üç kişiden alınan örneklerin de varsayımları doğruladığını aktararak, incelemeye aldıkları bütün hastalarda aynı bulgulara ulaştıklarını belirtti. Buna göre, aşı olduktan sonra bazı kişilerde, vücut tarafından geliştirilen antikorların, kanda pıhtılaşmaya yol açan kan pulcuklarını (trombosit) harekete geçirdiği ve bunun da tromboza yol açtığı belirtildi. Açıklamada, kan pulcuklarının bir yaranın iyileşmesinde olduğu gibi, bir araya toplandığı ve beyinde pıhtılaşmaya neden olduğu aktarıldı.