KORONA GÜNLÜĞÜ 24 HAZİRAN 2021

Salgın yönetilemiyor! Emekçiler, ötekileştirilenler ölmeye devam ediyor! Sağlık emekçileri tükeniyor, hayatını kaybediyor!
Sosyal cinayete dönüşen pandemi ölümlerine karşı öfke büyüyor. Yanlış sağlık politakaları ve salgın mücadelesine karşı yaşam hakkını savunmak için demokrasi güçleri harekete geçiyor.
***
Saklanan ölümler bir bir ortaya çıkacak görünüyor. TUİK ölüm istatistikleri ertelenmiş olsa da Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu toplantısı sonrası ipucu niteliğinde bilgiler paylaştı: ‘’Salgın sebebiyle 50 binden fazla vatandaşımızı kaybettik. Salgın sebebiyle ertelenen sağlık hizmetleri nedeniyle yaşadığımız kayıp bundan çok daha büyük. Bu durumun temel sebebi salgın dışında sağlık hizmetinin yavaşlaması ya da vatandaşlarımızın salgın dışındaki sebeplerden hastaneye gitmelerinden imtina etmeleridir. Biz Covid-19 ölümlerini DSÖ’nün belirlediği kriterlere göre tespit edip 50 bin kaybımız var derken, dolaylı nedenlerle en az bir bu kadar daha vatandaşımızı kaybettik. Üzücü olan, hastalığı geçirmiş kişileri hastalığın bıraktığı hasarlar ile neyin beklediği konusudur. Hastalığı geçirdikten 45 gün sonrasında 65 yaş üzerinde vefatın iki kattan fazla arttığını tespit ettik. Gelecek 3 yıl bu hasarı telafi etmekle geçecek. Gelecek üç yıl boyunca ne tür yan rahatsızlıklar çıkacağı öngörülemese de 3-4 katı fazla ölüm beklenmektedir. Bu son derece hazin bir tablodur.’’
Bakana şunları sorabiliriz:
>TUİK ölüm istatistiklerini neden açıklamadınız, ertelediniz?
>Şu ana kadar neden fazla ölümleri açıklamadınız? Başta TTB olmak üzere, miletvekilleri, sendikalar, belediyelerin sorularını neden yanıtsız bıraktınız?
>Fazladan ölümlerin ne kadarı Covid-19 ölümü, ne kadarı dolaylı ölüm?
>Covid-19 ölüm verilerini güncelleyecek misiniz? TTB Covid-19’a bağlı ölüm sayısını sizin açıkladığınızın en az 3,5 katı olduğunu söylüyor, bu konuda neden bir açıklma yapmıyorsunuz?
>Covid-19 tedavisi biten hastaları izlediniz mi?
>Covid-19 tedavisi biten hastaları izlerken bir algoritmenıız var mı? Akut post Covid-19; Long Post Covid-19 ve Post Covid dönemleri için kabul ettiğiniz tarihler (haftalar) belirli mi?
>Ertelenmiş sağlık hizmetlerini karşılamak için özgün bir çalışma neden yürütmediniz?
>Ertelenmiş sağlık hizmetleri kapsamında hayatını kaybedenlerin ölüm nedenleri nelerdir?
> …
***
Delta varyantı konusunda toplum, meslek örgütleri, meslek odaları, sağlık emekçileri muhattap alınmadı. Meclis bile… Tek adam rejimi antidemokratik tavrına devam ettirdi, neredeyse bir aydır sorular, önergeler sessizlikle geçiştirildi. Rehber değişip karantina 14 güne çıkartılınca delta varyantı şüphesi artmıştı. Dün Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, AK Partili milletvekilleri ve MKYK üyelerine delta varyantı ile ilgili bilgi verdi, Türkiye’de 134 kişide delta varyantı saptandığını, Delta varyantı toplam 16 ilde ve yoğunlukla İstanbul’da görüldüğünü söyledi (İstanbul’da 82 vaka, Düzce’de 18, Van’da 8, Ankara’da 4, İzmir’de 3, diğer illerimizde 1–2 olmak üzere toplam 16 ilimizde görüldü). Delta varyant analizi neden çok az laboratuvarda, neden çok az hastaya yapılıyor? Delta varyantının önlenmesine yönelik varyantın sık görüldüğü Rusya ve İngiltere gibi ülkelerden gelenler için neden karantina önlemleri alınmıyor soruları gündemi işgal ediyor.
Düzce’de ‘Delta’ varyantı görülen 18 kişi karantinada. İl Sağlık Müdürlüğü bunun dışında bilgi paylaşmadı. Yurt dışı seyehat öyküsü, vaka sayısı, hastaneye yatma, klinik durum, temaslı kişi sayısı belirsiz. Düzce’de birinci dozu yaptıranların oranı %36.93 iken ikinci doz %18.5.
***
Yeni tip Coronavirus’ün Hindistan’da ortaya çıkan Delta varyantının kendi içinde mutasyona uğramasıyla oluşan “Delta Plus”ın görüldüğü kişi sayısı 40’a çıktı. Maharaştra, Kerala ve Madhya Pradesh’e yeni mutasyonun yayılmaması için kalabalıkların ve toplantıların yasaklanmasıyla beraber Covid-19’a karşı alınan önlemlerin arttırılmaya talimat verildi. yeni belirlenen Delta Plus mutasyonunun ise Hindistan mutasyonundan daha bulaşıcı ve tehlikeli olduğunu düşünülüyor. Maharashtra’daki Hindistanlı sağlık uzmanlara göre, Delta Plus ülkede üçüncü bir salgın dalgasını tetikleyebilecek. Delta Plus varyantı ayrıca ABD, İngiltere, Portekiz, İsviçre, Japonya, Polonya, Nepal, Rusya ve Çin’de de görüldü. Oldukça bulaşıcı olan Delta varyantı ise 80 ülkeye yayılmış durumda.
***
Delta varyantı nedeniyle, sınırlarını belirli kriterlerle açmayı planlayan Avrupa’da panik yaşanıyor. Varyantın birçok ülkede yayılmaya başladığı belirtilirken, Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) Başkanı Dr. Andrea Ammon’dan uyarı geldi. Ammon, ağustos ayının sonunda Avrupa’daki tüm vakaların yaklaşık yüzde 90’ını Delta varyantının oluşturmasını beklediklerini söyledi.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, İngiltere gibi Delta varyantının sık görüldüğü ülkelerden gelen kişilere AB ülkeleri tarafından karantina uygulamasını istedi. Merkel, “Bizim ülkemizde eğer Büyük Britanya’dan geliyorsanız, karantinaya girmek zorundasınız. Durum her Avrupa ülkesinde böyle değil ve benim görmek istediğim şey bu” çıkışı yaptı.
Fransa’da yeni vakalar arasında Delta varyantı görülme oranının yüzde 9-10 bandına yükseldiği açıklandı. Bu oran, geçtiğimiz hafta yüzde 2-4 ortalamasındaydı. Fransa hükümet sözcüsü Gabriel Attal bugün yaptığı açıklamada, Delta varyantı nedeniyle Rusya, Namibya ve Seyşellerin yüksek risk kategorisine alındığını duyurdu.
Delta varyantının etkisiyle salgında yeni dalga riskinin endişe yarattığı İsrail’de, Kıbrıs’tan dönen en az bin kişi Tel Aviv’de karantinaya alındı.
Koronavirüs’ün Delta mutasyonunun Ukrayna’da tespit edildiği belirtildi.
Polonya, mutasyonlu Koronavirüs vakaları ile mücadele kapsamında Schengen bölgesi ve Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) dışından gelecek yolculara zorunlu karantina uygulaması (10 gün) getirdi.
***
Türkiye’de henüz delta varyantının ne durumda olduğunu bilmediklerini ifade eden Prof. Dr. Pala, “Çünkü Sağlık Bakanlığı bu endişe verici varyantları yakından takip edecek, ayrıntılı olarak sekans analizi yapılan genom inceleme yaklaşımına sahip değil. İlk yapılması gereken işlerden bir tanesi hızlıca bütün alt yapıyı kullanarak konsorsiyum oluşturarak, Türkiye’deki tanı konmuş, doğrulanmış olguların en az onda birini inceleyerek hangi varyantların hangi illerde nasıl bulaştığın yakından incelenmesi gerekir. Türkiye henüz salgını kontrol altına alamadı. Salgının kontrol altına alınması için günde 1200 vakanın altına düşemedik. Ölüm sayılarımız hala yüksek, azalmış durumda değil. Şimdi Rusya’dan uçuşlar serbest bırakıldığı için, Rusya’da da delta varyantının son 2 haftada ciddi şekilde yükselişe geçtiği Rus yetkililer tarafından açıklandığı için bu sürecin yakından takip edilmesi uygun olacaktır” diye konuştu.
ERÜ Tıp Fakültesi Farmakoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. İnal da koronavirüs salgınında sık görülmeye başlanan ‘Delta’ mutasyonu konusunda uyardı. Şu ana kadar görülen mutasyonlar arasında en tehlikelisinin ‘Delta’ olduğunu belirten Dr. İnal, “Koronavirüs bildiğiniz gibi insandan insana bulaştıkça mutasyona uğrayan bir virüs. Dolayısıyla her bulaşma oldukça virüsün yeni bir özellik kazanması olası bir şey. Biz bu süreçte varyantlar ile karşılaşıyoruz. İşte bu zamanla ‘Güney Afrika’ varyantı, ‘İngiliz’ varyantı ve ‘Hint’ varyantı şeklinde. Bunlar detaylı olarak adlandırılabiliyor. Şu anda dünyada en riskli görülen varyant bizim ‘Delta’ mutasyonu dediğimiz ‘Hint’ varyantı. ‘Delta’ varyantının ‘İngiliz’ mutasyonu olan ‘Alfa’dan yüzde 64 daha bulaşıcı olduğu gösterilmiş. Oldukça bulaşıcı bir varyant. ‘Alfa’ varyantı ilk çıkan ‘Vuhan’ varyantından yüzde 50 daha bulaşıcı. Yani bu ‘Delta’ varyantı koronavirüsün çıktığı ilk güne göre yüzde 100 daha bulaşıcı. Hızlı bir şekilde bulaştığını görüyoruz” diye konuştu.
***
Türk Tabipleri Birliği (TTB) 2’nci Başkanı Doç. Dr. Ali İhsan Ökten de yayılma tehlikesi yüksek delta varyantına karşı önlem alınmazsa sonbaharda dördüncü dalganın görülebileceği endişesini dile getiriyor. Özellikle aşılamada iller arasında bir dengesizlik olduğuna vurgu yaparak seyahat yasağının kaldırılmasıyla da varyant yayılımın hızlanabileceğini ifade eden Ökten, öngörülen tehlikeyi şu şekilde açıklıyor:
“Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da ciddi bir aşı tereddüdü var. Batı illerine oranla aşılama çok yavaş seyrediyor. Mutlaka Bakanlığın o bölgelerde aşı kampanyası düzenlemesi gerekiyor. Öte yandan Rusya, Türkiye’ye uçuşlarını açtı. Eğer biz burada gelenlerden test istemezsek – gelen insanların testi negatif olsa bile- karantinaya almamız gerekiyor. Bu insanlar turizm amacıyla geldikleri için ülkenin birçok noktasına gidecektir. Bu da önümüzdeki en büyük tehlikelerden bir tanesi. Rusya’dan Türkiye’ye gelenlerin 72 saat önce yapılan PCR testinden öte, ülkeye giriş yapıldığı an PCR testi uygulanmalı. Ya turistlerin 2 doz aşılarının yapıldığından emin olmalıyız ya da 6 ay içinde hastalığı geçirip geçirmediğini kontrol etmeliyiz. Sonbahara kalmadan yaz aylarında toplumsal bağışıklığın sağlanabileceği oranda aşı yapılması gerekir.”
***
Covid-19 vakalarında küresel düzeyde düşüş eğilimi birkaç gündür durdu, vaka sayısı plato çizmey başladı. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst ediyor. Toplam vaka sayısı 180 milyon 347 bine dayandı. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 3 milyon 907 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 11 milyon 367 bine yükseldi.
Küresel düzeyde son 24 saatte 426 bin 328 kişiye Covid-19 tanısı konurken 8 bin 516 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. 114 binin üzerine çıkan vaka sayısı ve bir günde 2 bin 343 can kaybı ile Brezilya’da salgo-ın kontrolden çıkmış durumda. Pandemi Afrika kıtasında artışa geçerken Asya ve Latin Amerika ülkelerinde yüksek hızda devam ediyor. Delta variant Rusya ve İngiltere’yi ciddi biçimde etkiliyor. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: Brezilya (114.1 bin), Hindistan (54.3 bin), Kolombiya (30 bin), Arjantin (27.3 bin), Rusya (17.6 bin), Güney Afrika (17.5 bin) İngiltere (16.1 bin), Endonezya (15.3 bin), ABD (12.9 bin) ve İran (11.1 bin).
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 06.00) alıyoruz.
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınabilmiş değil. Son 24 saatte yeni vaka bildirimi 5 bin 809 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 65 kişiye yükseldi. Turkuaz tabloda eleştirilere rağmen ısrarla yer verilen yeni hasta sayısı da 550 kişi. Toplam vaka sayısı 5 milyon 388 bine yaklaştı. Toplam can kaybı ise 49 bin 358 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 224 binin üzerinde. Turkuaz tabloda aktif hasta sayısı yer almıyor. Günlük aktif hasta sayısını Worldmeters’dan paylaşmaya devam ediyoruz.
Türkiye’de aktif hasta sayısı yeniden kıpırdanmaya başladı, dün itibarıyla 89 bin 325 kişiye yükseldi. Bulaştırma potansiyeli yüksekliği dikkate alındığında aktif hasta sayısının hala oldukça yüksek olduğunu hatırlatmak isteriz. Temaslıların gerçek anlamda saptanmasıyla bu sayının ciddi düzeyde artacağını biliyoruz. Ağır hasta sayı sekiz yüzün altına indi (763 kişi). Ağır hasta oranımız %0.9 düzeyine indi. Bu oran hala dünya ortalamasının bir buçuk katından daha fazla! Yüksek ölüm hızının yüksek ağır hasta oranı ile ilişkili olduğunu, ölümlerin yüksek hızda devam edeceği uyarısını ısrarla vurguluyoruz.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca salgını şu şekilde dönemlendirdi: ‘’Salgını dört döneme ayırıyoruz. İlki, salgına hazırlık dönemiydi. Ülkemizdeki ilk vakayı hastalık ortaya çıktıktan üç ay sonra gördük. İkinci bölüm ise virüsten nasıl korunacağımızı öğrenme dönemiydi. Üçüncü dönem ise hastalıkla mücadele dönemiydi. Salgın ilerledikçe, hastaları nasıl tedavi edeceğimizi öğrenmeye başladık. Bu bölümde çok canımız yandı, yeni düşmana büyük kayıplar verdik. Dördüncü bölüm ise salgının kontrolünü ele alarak aşılama programımızın başladığı, salgının gerileyip insanlığın ve bilimin kazanmaya başladığı aşama. Şu an bu aşamadayız ve salgının kısa sürede son bulacağına inancım tam.’’
***
Yunanistan Kamu Hastaneleri Çalışanları Federasyonu’nun (POEDIN) çağrısıyla 5 saatlik iş bırakma eylemine giden doktor ve sağlık çalışanları, başkent Atina’da Çalışma Bakanlığı binası önünde bir araya geldi. Sağlık sistemini protesto eden yüzlerce sağlık çalışanı, daha sonra Sağlık Bakanlığı’na yürüdü.
***
Pandeminin neden olduğu ekonomik zarara rağmen 2020’de 5 milyondan fazla kişi milyoner oldu. Credit Suisse araştırmasına göre birçok yoksul daha da yoksullaşırken, dünyada milyonerlerin sayısı 5,2 milyon artarak 56,1 milyona yükseldi. 5,2 milyon yeni milyonerin neredeyse üçte biri ABD’den. Ülkede milyoner sayısı 1,7 milyon artarak 22 milyona yükseldi. ABD’yi 633 bin yeni milyonerle Almanya izledi. Milyonerlerini en çok artıran diğer ülkeler sırasıyla şöyle Avustralya, Japonya, Fransa, Britanya.
***
Sağlık Bakanlığı, sağlık çalışanlarına getirilen istifa yasağının, 1 Temmuz itibariyle kaldırılacağını duyurdu.
***
Yeni Zelanda’da sağlık yetkilileri; başkent Wellington’ı ziyaret eden Avustralyalı bir turistin ülkesine dönüşte pozitif çıkması üzerine, akşam saat 6’dan Pazar günü gece yarısına kadar bölgede alarm düzeyini 2’ye çıkardı. Yapılacak genom taraması, Avustralyalı turistin daha bulaşıcı olduğu belirtilen Delta varyantı taşıyıp taşımadığını ortaya koyacak. 2021 Şubat ayından bu yana dünyada toplu bulaş vakasının olmadığı az sayıda yerden biri olan Yeni Zelanda, pandemi yönetimindeki başarılı stratejisiyle tüm dünyada dikkatleri üzerine çekmişti.

AŞI TARTIŞMALARI
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısının ardından açıklamalarda bulundu. Koca, “Cuma gününden itibaren 18 yaşından gün almış olan herkes aşı için randevu alabilecek” dedi. Koca, iki aşı arasındaki 6 haftalık süreyi 4 haftaya çekebiliriz mesajını da paylaştı.
***
Türkiye’de 24 Haziran, saat 08.00 itibarıyla tek doz aşı yapılanların sayısı 30 milyona yaklaşırken, 2 doz aşı yapılanlar 14 milyon 653 bin 513 kişi oldu. Yani nüfusun %17.53’ü bağışık hale geldi. Toplum bağışıklığı için hedefin en az %70 olduğunu hatırlatıyoruz. İller ve bölgeler arası eşitsizlik devam ediyor.
***
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) MYK Üyesi Eylem Kaya Eroğlu, aşılamayı yapan sağlık emekçilerinin makine olmadığı gerçeğinin göz ardı edildiğine dikkat çekerek “Arkadaşlarımız aşılama çalışmalarında saat 12’ye kadar aralıksız vardiya ya da nöbet şeklinde çalışıyor. Aşı odalarının koşullarının da yetersiz olduğunu ve dinlenme aralıklarının az olduğu söylüyorlar. Sağlık emekçilerinin hem normal iş yükleri hem de aşılama ile birlikte ekstra yükleri arttı” diyerek sendika olarak Sağlık Bakanlığından çalışma koşullarının düzenlenmesini talep etti.
***
BioNTech/Pfizer ile AstraZeneca/Oxford aşılarının, korona virüsünün ilk kez Hindistan’da rastlanan Delta ve Kappa varyantlarına karşı etkili olduğu belirtildi. Oxford Üniversitesi’nden uzmanların yürüttüğü araştırmada, bu iki Covid-19 aşısını yaptıran kişilerin kanında, Delta ve Kappa varyantlarını ‘nötralize eden’ antikor bulunduğu kaydedildi. Geçtiğimiz hafta PHE’den yapılan açıklamada, BioNTech/Pfizer ile AstraZeneca/Oxford aşılarının Covid-19 kaynaklı hastaneye yatma riskini yüzde 90 oranında önlediği belirtilmişti.
***
Rusya’da çok sayıda kişinin korona virüsü aşısı olmak istemediği ve Moskova’da bazı sektörlerde çalışanlara aşının zorunlu kılınması sonrasında, sahte sertifikalar için bir karaborsa oluştuğu öne sürüldü. Reuters haber ajansı, aşı olmayan birçok kişinin sahte sertifikalarının, para karşılığında resmi kayıt sistemine aşı olmuş gibi işlendiğini de iddia etti.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Twitter hesabından oyuncular Şener Şen, Cem Yılmaz, Ezgi Mola, Haluk Bilginer ve doktor Mehmet Öz’ün aşıyla ilgili çekilen video mesajlarını paylaştı.
***
Sağlık Bakanı Koca aşı tedariği ile ilgili bilgi verdi: 100 milyon doz Sinovac aşısının gelmesi gerekiyordu. Gelen miktar 34 milyon. Biontech’ten 4.5 milyon doz aşı geldi. 30 milyona tamamlanması temmuzun ilk 4 gününü bulabilir. 400 bin doz geldi Sputnik V aşısı geldi. Pazartesi ve salı günü 5 milyon doz aşı daha gelecek.
***
Prof. Dr. Kayıhan Pala, “Birincisi aşılama. İkincisi de toplumsal hareketliliğin azaltılması. Şu anda Türkiye, son 1 haftadır güçlü aşıyla günde 1 milyon üzerinde aşı yaparak çok önemli yanıt veriyor. Eğer biz günde 1 milyon üzeri aşılamayı uzun zaman devam ettirip, 60 milyon kişiyi 120 milyon aşılayacak duruma önümüzdeki 2 aylık sürede getirecek olursak, bu yılın son çeyreğine rahat bir nefes alarak girebiliriz” dedi.
***
Covid-19 aşılarının kısırlık yaptığı yönündeki iddialara son noktayı ABD’deki Miami Üniversitesi Üroloji Bölümü’nden bilim insanlarının yaptığı çalışma koydu. 45 erkeğin dahil edildiği çalışma, mRNA aşısı olanların sperm sayısı ile hareketliliğinde artış olduğunu ortaya çıkardı. Covid-19 enfeksiyonunun akciğer gibi erkek üreme sistemini de çok sevdiğini söyleyen Prof. Dr. Ateş Kadıoğlu, “Çünkü ACE2 reseptörleri, testiste de akciğerdeki gibi son derece yoğun ve virüs, bu reseptörlere bağlanarak hücreleri etkiliyor. Bunun sonucu olarak testiste iltihap (inflamasyon) gelişiyor, ‘leydig’ hücrelerinden testosteron salgılanması azalıyor, hormonlarda sorun oluşuyor, immünolojik birtakım hadiseler meydana geliyor. Aynı zamanda ateş yükselmesi de testisleri olumsuz etkiliyor. Kovid hastalarındaki 37.8’in üzerindeki ateş, testis açısından olumsuz etkilere yol açıyor. Buna bağlı olarak genital sistemde yani üreme sisteminde olumsuz birtakım değişiklikler oluyor. Sperm sayısı yüzde 50 oranında düşüyor. Sperm hareketliliği azalıyor. Aynı zamanda spermlerin canlılığında da olumsuz etkilenme oluyor” dedi.
***
Pandeminin yükünü taşıyanlara içeriden bakmak – Emek Erez
Pınar Öğünç’ün Duvar Medya Vakfı’nın desteğiyle kaleme aldığı ‘Pandemi Zayiatı ‘Bir Yıldan 35 Hayat Hikâyesi’’ adlı kitabı, İletişim Yayınları tarafından yayımlandı.
Metinde, 23 Mart-22 Mayıs tarihleri arasında Gazete Duvar’a konuşan farklı alanlardan insanların, pandemi koşullarıyla birlikte daha da belirginleşen sorunlarının ve kapitalist bir dünyada salgının kimin bedenini daha çok riske maruz bıraktığının altı çiziliyor. Gazete Duvar’da yayınlanan, o ilk konuşmadan sonra, tekrar (2 Şubat-22 Nisan 2021 tarihleri arasında) otuz beş insanla görüşmeler yapıyor Öğünç. Bir yılda dönüşen, hayatı mücadeleyle geçen bu insanların hikâyesini okurla buluşturuyor ve salgının, psikolojik, sosyolojik ve ekonomik etkilerini görünür kılıyor. Genel olarak baktığımızda, kimsenin yaşamının olumlu yönde değişmediğinden söz edilebilir ancak bu süreçte yurt dışına çıkmış veya şiddete uğradığı evliliğinden kurtulduğu için daha huzurlu günlere erişmiş insanlarla da karşılaşıyoruz. Ama bahsettiğimiz gibi genel olarak koşulların çoğumuzun yaşamında olduğu gibi iyiye gittiği söylenemez. Ekonomik krizin kendini gittikçe daha çok hissettirdiği bir ortamda, hayatta kalma koşullarının getirdiği zorluk, metindeki görüşmelerde de açıkça hissediliyor. Bunun yanı sıra güvencesiz koşullar, taşeronlaşma, sendikalı olma ya da devletin istediği sendikaya üye olmama, tiyatro sahnelerinin kapatılması, zor koşullarda çalışan seks işçilerinin sokak yasakları nedeniyle yaşamlarının daha da zora girmesi, herkesin eşit biçimde erişemediği eğitim sistemi hâlâ içinde yaşadığımız salgın ortamında, geçerliliğini sürdüren sorunlar olarak karşımıza çıkıyor. Metindeki görüşmeler sayesinde, salgınla geçen bir yılda, hayatın hiç olmadığı kadar zora girdiği koşulları bir kere daha görüyor, kendi deneyimlerimizle görüşülen insanların deneyimlerinin kesiştiği yerde, birlikte ortaya çıkan sorunları nasıl aşabileceğimiz üzerine düşünüyoruz.
https://www.gazeteduvar.com.tr/pandeminin-yukunu-tasiyanlara-iceriden-bakmak-makale-1526122