KORONA GÜNLÜĞÜ 25 HAZİRAN 2021
Salgın yönetilemiyor! Emekçiler, ötekileştirilenler ölmeye devam ediyor! Sağlık emekçileri tükeniyor, hayatını kaybediyor!
Sosyal cinayete dönüşen pandemi ölümlerine karşı öfke büyüyor. Yanlış sağlık politakaları ve salgın mücadelesine karşı yaşam hakkını savunmak için demokrasi güçleri harekete geçiyor.
***
Bilim insanları bulaşıcı özelliği yüksek Delta varyantına karşı dikkatli olunması çağrısı yaparken Latin Amerika’da ortaya çıkan Lambda varyantı endişeleri artıyor. Latin Amerika’da etkili olan varyant kısa sürede çok sayıda vakaya yol açtı ve çok sayıda ülkede tespit edildi. Lambda varyantının görüldüğü Brezilya, Arjantin ve Şili’nin de aralarında bulunduğu 29 ülkenin yedisi Latin Amerika’da yer alıyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Lambda varyantını yaklaşık bir hafta önce “gözlem altında olanlar” kategorisine aldı. DSÖ Viral Hastalıklar Uzmanı Dr. Jairo Méndez-Rico, yaptığı açıklamada, “Şimdiye kadar Lambda varyantının daha agresif olduğuna dair bir kanıt yok. Daha yüksek bir enfeksiyon oranı olasılığı olmasına rağmen, Gama veya Delta varyantları ile karşılaştırmak için henüz yeterince güvenilir çalışmalarımız bulunmuyor” dedi.
***
TTB’den yapılan açıklamada, Türkiye’nin Covid-19 salgını Delta varyantı nedeniyle yeni bir tehlike ile karşılaşmaması için özellikle uluslararası seyahatlerde bilimsel önlemlerini artırmasının gerekli olduğunu kaydederek, “Hindistan, Nepal, Pakistan vb. ülkelere uygulanan 72 saat içinde PCR testi yaptırılması, test negatif ise 14 gün karantina uygulanması ve tekrar testin negatif olması koşulu ile turist olarak seyahat hakkına sahip olunması, başta Rusya ve İngiltere olmak üzere Delta varyantının yükseldiği her ülke için geçerli olmalıdır. Aksi takdirde turizm gibi bilimsel olmayan kaygılar uğruna yeni bir dalga ile karşılaşmamız kaçınılmaz olacaktır” uyarısını yaptı.
***
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Pandemi Çalışma Grubu’ndan Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Zencir, gerçek sayının 134’ün üstünde olduğu görüşünde. Varyantların tespit edilebilmesi için en azından her 10-20 vakadan birine ‘genom sekans analizi’ yapılması gerektiğini belirten Zencir, bu analizler yapılmadığı için birçok vakanın yakalanamadığını söylüyor. Bakan Koca’nın açıklamasının net olmadığını da belirten Zencir, “Koca, 28 Nisan’da yaptığı açıklamada 5 kişide bu varyantın görüldüğünü söylemişti. O günden bu yana toplam 134 vaka mı görüldü yoksa bugün 134 vaka mı var, bu net değil” diyor. İngiltere’de aşılama oranının yüzde 80 olmasına karşın bu tablonun ortaya çıktığını belirten Zencir, Türkiye’de ise iki doz aşılananların oranının henüz yüzde 17,5 düzeyinde olduğuna dikkat çekiyor. Üstelik çok sayıda ilde bu oranın yüzde 10’un bile altında kaldığını söyleyen Zencir, “Bizde Delta varyantının henüz baskın hale gelmediği belirtiliyor; ancak 23 Haziran’da vaka sayımız 5 bin 800, ölüm sayımız 65’ti. Yani varyant yayılmadığı halde kötü durumdayız. Varyant da yayılırsa durum daha kötü olur, bedeli ağır olur” uyarısında bulunuyor.
***
Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi, ırkçı ve homofobik bir müdahalede bulunarak “etnik köken, cinsiyet ve cinsel yönelim ayrımı yapmayacağım” bölümünü Hipokrat Yemini’nden çıkardı. Öğrenciler, müdahaleye tepki gösterdiler.
***
Rekabet Kurumu, şehir hastanelerini yapan Rönesans Holding’in sağlık yatırımlarını işleten Rönesans İşletme Hizmetleri’nin Danimarkalı ISS’e satılmasına onay verdi. Rönesans Holding’in kamu-özel iş birliğiyle inşa ettiği hastaneler arasında İstanbul’daki Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi, Adana Şehir Hastanesi, Bursa Şehir Hastanesi, Elazığ Fethi Sekin Şehir Hastanesi, Yozgat Şehir Hastanesi ve Fizik Tedavi Rehabilitasyon, Psikiyatri ve Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Hastaneleri yer alıyor. 1901 yılında kurulan Danimarkalı ISS, 30’dan fazla ülkede faaliyet gösteriyor ve 500 bine yakın çalışana sahip. Temizlik, güvenlik, teknik bakım, catering, bitki bakımı ve haşere kontrolü ile destek hizmetleri sunuyor. Danimarkalı şirketin Ankara, Antalya, Bursa, İzmir şubeleri ve Adana, Antep, Eskişehir, Denizli bölge ofislerinde 40 binden fazla çalışanı var.
***
Covid-19 vakalarında küresel düzeyde düşüş eğilimi birkaç gündür durdu, vaka sayısı plato çizmeye başladı. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 180 milyon 756 binin üzerinde. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 3 milyon 916 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 11 milyon 435 bine yükseldi.
Küresel düzeyde son 24 saatte 402 bin 902 kişiye Covid-19 tanısı konurken 8 bin 211 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Brezilya 72.7 bin yeni vaka ve bir günde 2 bin 42 can kaybı ile zirveye yerleşmiş durumda. Pandemi Afrika kıtasında artışa geçerken Güney Asya ve Latin Amerika ülkelerinde yüksek hızda devam ediyor. Delta variant Rusya, İngiltere, Portekiz, İsrail vb. bir çok ülkeyi ciddi biçimde etkiliyor. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: Brezilya (72.7 bin), Hindistan (51.2 bin), Kolombiya (33 bin), Arjantin (24.5 bin), Endonezya (20.6 bin), Rusya (20.2 bin), İngiltere (16.7 bin), Güney Afrika (16.1 bin) ABD (13.4 bin) ve İran (11.7 bin).
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 06.00) alıyoruz.
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınabilmiş değil. Son 24 saatte yeni vaka bildirimi 5 bin 703 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 65 kişi oldu. Turkuaz tabloda eleştirilere rağmen ısrarla yer verilen yeni hasta sayısı da 498 kişi. Toplam vaka sayısı 5 milyon 393 bininin üzerinde. Toplam can kaybı ise 49 bin 417 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 223 binin üzerinde. Turkuaz tabloda aktif hasta sayısı yer almıyor. Günlük aktif hasta sayısını Worldmeters’dan paylaşmaya devam ediyoruz.
Türkiye’de aktif hasta sayısı yeniden kıpırdanmaya başladı, dün itibarıyla 89 bin 123 kişi. Bulaştırma potansiyeli yüksekliği dikkate alındığında aktif hasta sayısının hala oldukça yüksek olduğunu hatırlatmak isteriz. Temaslıların gerçek anlamda saptanmasıyla bu sayının ciddi düzeyde artacağını biliyoruz. Ağır hasta sayı sekiz yüzün altına indi (752 kişi). Ağır hasta oranımız %0.9 düzeyine indi. Bu oran hala dünya ortalamasının bir buçuk katından daha fazla! Yüksek ölüm hızının yüksek ağır hasta oranı ile ilişkili olduğunu, ölümlerin yüksek hızda devam edeceği uyarısını ısrarla vurguluyoruz.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Türkiye genelinde 134, Ankara’da 4 kişide görüldüğünü söylediği Delta varyantı TBMM’de MHP ve CHP’de milletvekili danışmanlığı yapan iki kişide tespit edildi. Virüs tespit edilen iki danışman karantinaya alındı.
***
2011-2016 yılları arasında TÜİK Başkanlığı yapan, DEVA Partisi Sektörel Politikalar başkanı Birol Aydemir, TÜİK’in bu verileri açıklamamasının temel nedeninin Covid-19 pandemisi döneminde günlük olarak verilerde tutarsızlıkların ortaya çıkmaması olduğunu öne sürdü. Aydemir, açıklamada yer alan “idari kayıtlardan üretilmekte olan istatistiklere ilişkin çalışmaların henüz tamamlanamamış olması” ifadesinin iki seçeneği ortaya çıkardığını söyledi. Aydemir, “Birincisi bu veriler alınmıştır ancak tutarsızlık vardır. Bu verilerin analizinde sıkıntılar ortaya çıkmıştır. İkincisi ise bu veriler hiç alınamamıştır” dedi.
***
İngiltere, Covid-19 mücadele kapsamında seyahat kısıtlamalarının belirlendiği listede Türkiye’yi kırmızı listede tuttu. Buna göre Türkiye’den ülkeye gelenler 10 boyunca bedelini kendilerinin ödediği otellerde karantinada kalacak.
***
İngiltere ve Galler’de 2020 yılında 75 bin 845 ek ölüm gerçekleşti ve 2020’de hayatını kaybedenlerin sayısı beş yılın ortalamasına kıyasla yüzde 14,3 artış gösterdi.
***
İsrail yönetimi, Covid-19 vakalarındaki artış nedeniyle kapalı mekanlarda maske takma zorunluluğunu yeniden uygulama kararı aldı.
***
Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezinde geliştirilen ve Covid-19 teşhisini 10 saniyede yüzde 99 güvenilirlikle yapabildiği belirtilen “Diagnovir” testinin kullanımına başlandı.
***
Sao Paulo Üniversitesi Tıp Fakültesinde görev yapan Maria Cassia Mendes-Correa, “Hastaya belirtilerin görülmeye başlamasından sonraki 6 ila 218. günler arasında yapılan bütün PCR testleri pozitif sonuç verdi. Virüs sadece vücutta bulunmuyor aynı zamanda çoğalıyordu da. Yani, bütün bu süreçte virüsü başkalarına bulaştırma riski mevcuttu.” dedi.
Hastadan alınan örneklerde virüsün, bazıları Covid-19’un insan vücuduna nüfuz etmesini sağlayan “spike” proteininde olmak üzere, mutasyona uğradığını tespit edildi. Mendes-Correa, “Bu veriler toplumda normal olarak gözlemlenen mutasyon sürecinin aynı bünye içinde gerçekleştiğini gösteriyor. Bu endişe verici bir durum, çünkü insan organizmasına daha iyi adapte olmuş viral varyantların ortaya çıkmasını desteklemektedir.” diye konuştu.
AŞI TARTIŞMALARI
Bir günde yapılan yapılan aşı 800-900 bin aralığına kadar geriledi. Bu sabah saat 08.00 itibarıyla toplam uygulanan doz sayısı 45 milyon 492 bin 797 oldu. Bir doz aşı olan kişi sayısı 30 milyon 778 bine ve iki doz aşı olan kişi sayısı 14 milyon 715 bine yaklaştı. İki doz aşı yapılarak bağışık duruma gelen nüfusun oranı henüz %17.6 olduğunu hatırlatalım. Kürt illerin büyük çoğunluğunda bu oranın %10’un altında olduğuna dikkat çekiyoruz. Yine bu %17.6’lık oranın salgını kontrol altına almak için gerekli %70’den oldukça uzak olduğunu da hatırlatmış olalım. Aşılama çalışmasının hızlanması için toplum katılımına izin verilerek özgün programlar oluşturulması şart görülüyor.
***
Pfizer’ın İsrail tıbbi direktörü, BioNTech ile ortak ürettikleri ve Türkiye’de de uygulanan Coronavirus (Covid-19) aşısının Delta varyantına karşı yüzde 90 etkili olduğunu söyledi.
***
Türk Tabipleri Birliği: Delta varyantı riski göz önünde bulundurulduğunda, sağlık çalışanları ve 65 yaş üstü için, varyantlara etkili mRNA aşıları ile üçüncü doz aşılar yapılmalı.
***
ABD Gıda ve İlaç Düzenleme Kurumu (FDA) ergenlerde ve genç yetişkinlerde ‘nadir görülen kalp iltihabı’ için Pfizer/BioNTech ve Moderna Covid-19 aşılarının bilgi formuna hızla bir uyarı eklemeyi planladığını açıkladı. Daha önce İsrail Sağlık Bakanlığı da Pfizer/BioNTech’in Covid-19 aşısı uygulandıktan sonra az sayıda da olsa çoğu genç erkek olmak üzere bazı kişilerde kalp kası iltihabı gözlendiğini, bunun muhtemelen aşıdan kaynaklandığını duyurmuştu. İsrail buna rağmen ergen ve genç yetişkinlere BioNTech aşısının uygulanmasına onay vermişti.