KORONA GÜNLÜĞÜ (19 KASIM 2020)
Kasım 19, 2020
918 Görüntülendi
- Salgın yönetilemiyor! Sağlık emekçileri tükenmeye, ölmeye devam ediyor! Bursa’nın Kemalpaşa ilçesinde çalışan Kardiyoloji Uzmanı Dr. Ali Murat Dilek ile Erzurum Oltu Devlet Hastanesi İdari ve Mali Hizmetler Müdür Yardımcısı Osman Bektaş Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi.
- TTB: “Sağlık Bakan Yardımcısı Muhammet Güven’in görevden alınması, hükümetin ekonomide olduğu gibi sağlık politikalarında da çöküşünün göstergelerindendir. Ancak salgınla mücadeledeki, tedavi ve koruyucu sağlık hizmetlerindeki kötü gidişin üzeri yalnızca Sağlık Bakan Yardımcısı’nın görevden alınmasıyla örtülemez. Yeni Sağlık Bakan Yardımcısı olarak atanan Sabahattin Aydın da pandemiye karşı başarısız olmamızın önemli nedenlerinden ‘Sağlıkta Dönüşüm Programı’nda büyük sorumluluğu olan birisidir. Yürütülen yanlış sağlık politikalarının sorumluluğunu asıl üstlenmesi gereken Sağlık Bakanı’dır. Sağlık hizmetlerinin örgütlenmesinde toplum ve tüm sağlık emek örgütlerinin dahil edildiği yeni yapılanmaya gidilmelidir. Salgınla baş etmenin ve toplum sağılığının korunmasının tek yolu budur.”
- Ekoloji çığlığı karşılık buldu! Danimarka’da, yeni tip korona virüsünün vizonlarda mutasyona uğradığı ve virüse karşı Covid-19 aşısının etkili olmadığı iddiası ile 17 milyon vizonun öldürülmesine karşı yükseltilen eleştiriler ve tepkiler sonuç aldı: Çiftliklerdeki tüm vizonların öldürülmesinin yasal dayanağının olmadığı gerekçesiyle eleştirilerin hedefi olan Gıda Bakanı Mogens Jensen istifa etti.
- BM Genel Sekreteri Guterres Guterres G20 liderlerinden aşı milliyetçiliğine direnmelerini istedi. Dünyanın en güçlü ekonomilere sahip ülkelerinin yer aldığı G20’den, koronavirüs salgınına “daha hevesli ve daha cesur bir yanıt vermelerini” talep eden Guterres, “Pandemi, dünya üzerindeki 115 milyon daha fazla kişiyi aşırı yoksulluk tehdidiyle karşı karşıya bıraktı. Şiddetli açlık yaşayan kişilerin sayısı da iki katına çıkarak 25 milyondan fazla insanı etkileyebilir” dedi.
- Pandemide toplam vaka sayısı 56.5 milyonun üzerine çıktı. Alışılageldiği gibi haftanın ikinci günü itibarıyla gerçek vaka sayıları ortaya çıktı. Dünya genelinde yeni vaka sayısı 611 bin 77 oldu. Bir günde can kaybı 11 bine dayandı. Toplam can kaybı ise 1 milyon 354 bini geçti. Aktif vaka sayısı da 15 milyon 852 binin üzerine çıktı.
- Yeni vaka bildirimlerinin dörtte üçünden fazlası Avrupa (247.2 bin) ve Kuzey Amerika (184.6 bin) kıtalarına ait. Yeni vaka sayısı Asya’da 105 binin, Güney Amerika’da 58 binin ve Afrika kıtasında 15 binin üzerine çıktı. ABD bir günde 173 bin 632 pozitif tespiti yeni vaka bildiriminde zirveyi kaptırmıyor. Yüksek bildirim yapan ülkelerin günlük vaka sayıları ABD’den çok uzak: Hindistan (45.4 bin), Brezilya (35.6 bin), İtalya (34.3 bin), Fransa (28.4), Rusya (21 bin), Almanya (20.8 bin), Polanya (19.9 bin), İngiltere (19.6.4 bin), İran (13.4 bin), Ukrayna (12.5), İspanya (11.1 bin), Arjantin (10.3 bin) ve Romanya (10.3 bin).
- Türkiye’de Covid-19 hasta sayısında ciddi artış yaşanıyor. Resmi istatistiklerdeki artış eğilimi korkutıyor. Son 24 saatte yeni hasta sayısı 4,215 kişiye, Covid-19’a nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 114 kişiye, aktif hasta sayısı 52 bin 153 kişiye ve ağır hasta sayısı 3,742 kişiye yükseldi. Toplam can kaybı 11 bin 600’ü geçti. Test sayısı yeniden 159 bine dayandı.
- Sağlık Bakanı Koca, testi pozitif çıkmasına rağmen “semptomu yok” denilerek “hasta” sayılmayan kişilerle ilgili “29 Temmuz’dan bu yana ağır hasta sayımız 8 kat arttı, vefat eden sayısı 8 kart arttı. Evde semptomu olmayanın sayısı mı sizin için önemli?” dedi.
- CHP’li vekil Mustafa Adıgüzel, İstanbul, Ankara ve İzmir’in mezarlıklar müdürlüklerinden aldığı sayıları paylaştı: Sadece dün üç kentte 252 kişi koronavirüsten yaşamını yitirdi. Mart’tan beri toplam ölen sayısı 14 bin 819! Adıgüzel, iki gün önce Sağlık Bakanlığı’nın COVİD-19’dan vefat edenlerin sayısını 103 olarak açıklamasına karşı şu bilgileri paylaştı: “Verdiği sayı 103. İstanbul, Ankara ve İzmir cenaze dairelerinden, resmi COVİD pozitif olan, doktorların imzalayıp başhekimlerin onaylayıp defin işlemlerini yapsın diye gönderdiği sayı, İzmir için 17 Kasım tam rakam 50, Ankara için 38, İstanbul için 164. Dün itibariyle Ankara, İstanbul ve İzmir’de COVİD-19’dan vefat eden, belediyelere intikal eden vefat sayısı 252. Bu üç ilimizde 25 milyon insan yaşıyor. Bunu 83 milyona projeksiyonlarsanız 836 cenaze yapıyor.”
- Sağlık Bakanı Koca, salgının kontrolden çıktığını kabul etti. Bakan Koca, “İstanbul, İzmir, Bursa gibi büyük illerimizdeki artış trendi neredeyse bütün ülkeye yayılmış durumdadır” dedi.
- Koronavirüs salgınında, kapalı mekanların kullanılmaya başlamasıyla birlikte yaşanan hızlı artışla ilgili aşamalı plan yapıldı. İçişleri Bakanlığı genelgesiyle getirilen yasakların işe yaramaması durumunda geçilecek ikinci aşamada sokağa çıkma kısıtlamalarının kapsamının genişletileceği, bazı illerde uygulanan vaka bulunan binalara ‘uyarı tabelası’ asılma uygulamasının da genişletilebileceği konuşuluyor. Yeni getirilen önlemlerin etkisi 2 hafta boyunca takip edilecek. 10-15 gün sonra vaka yayılım hızında düşüş olmazsa, bir sonraki aşamaya geçilecek. Salgın hızı kesilmezse, hafta sonu tamamen yasak getirilmesi veya sokağa çıkma yasaklarının belli saatlerde hafta içine de kaydırılması planlanıyor. Öte yandan uzmanlar, şehirlerarası seyahat yasağı beklemediklerini belirtiyor.
- Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, yeni getirilen kısıtlamalarla 15 gün içinde hasta sayısında düşüş olmazsa daha sert önlemlerin geleceğini açıkladı. İlhan günlük ‘hasta’ sayısının 5 bini bulması ve gerçek bir ikinci pik yaşanması halinde önlemlerin daha da sertleşeceğini söyledi.
- Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanı Şebnem Korur Fincancı, vaka sayılarındaki patlamaya dikkat çekerek, geceleri uygulanacak sokağa çıkma yasağının vaka artışlarını durdurmayacağını söyledi: “Covid-19 sadece geceleri aktifleşmiyor ve bu nedenle de geceleri uygulanacak sokağa çıkma yasaklarının bir anlamı yoktur. Restoran, kafe ve bar gibi mekânların kapatılması anlamlı bir önlem ama tabii saatlerle farklı sınırlamalarla, insanların gelir kaybını giderecek önlemler alınmadığında bu da doğru bir uygulama değildir. Zorunlu üretim dışında tüm üretimler durmalı, toplum hareketliliği kısıtlanmalı ve bu da en az 14 gün ve tercihen de 28 gün olmalı. Geldiğimiz koşullarda da 28 günlük bir kısıtlama daha doğru olacaktır” diyen Fincancı, şöyle devam etti: “Bu önlem paketinin de hiçbir anlamı bulunmamaktadır, bir işe yaramayacaktır. Özellikle emekçilerin yaşadığı yerlerde toplumsal hareketliliğin fazla olması nedeniyle bulaş hızı çok yüksek. Yine buralarda hastalığın daha ağır olması ve ölümlerle sonuçlanması gibi bir durum karşımıza çıkıyor.’’
- Dokuz Eylül Üniversitesi’nde alınan karara göre, acil olmayan tüm ameliyatlar durduruldu. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde de poliklinik hizmetleri Covid-19 tedbirleri çerçevesinde durduruldu.
- Koronavirüsü salgını tedbirleri kapsamında bazı bankalar İstanbul’daki şubelerinin çalışma saatlerinde değişikliğe gitti.
- Liman-İş İstanbul Bölge Başkanı Sinan Ceviz: “Pandemi süreciyle birlikte çalışma yaşamında daha önce deneyimlemediğimiz değişiklikler oldu. Ücretsiz izin, kısa çalışma ödeneği, işten atma yasağı… Çalışma yaşamındaki bu gibi noktalardan bazıları daha önce uygulansa bile ilk defa bu kadar yaygınlaştı. İşten atma yasağı dense de böyle bir yasak olmadığını, kısa çalışmanın ise ücretsiz izin anlamına geldiğini belirten Ceviz “İşçinin geçim koşullarını güvence altına almadan çalışma hakkının elinden alınması beraberinde ekonomik ve sosyal olarak birçok sorunu yaşamasına neden oluyor” dedi. Vakaların artışıyla birlikte çeşitli kısıtlamaların getirildiğini hatırlatan Ceviz, “Biliyoruz ki önlemler işçileri kapsamadan yol alınmaz. Şimdi başta çalışırken ölmek istemiyoruz talebi etrafında ortak taleplerimiz için mücadele etmek kaçınılmaz” dedi.
- Ford’da 7 işçiden 1’i karantinada, kalan işçilerde fazla mesaide. Ford Otosan Gölcük fabrikasında testi pozitif çıkan ve temaslı olan 1383 işçi izolasyona alınırken, kalan işçilere ise fazla mesai yaptırılıyor.
- Sağlık Bakanı Fahrettin Koca Covid-19 aşıları ile ilgili şu bilgileri paylaştı: ‘’Pfizer ile ilgili Aralık ayında olma ihtimali zayıf görünüyor. Ruhsatın Aralık’ta olmama ihtimali yüksek oldu. Olursa Türkiye’ye verebileceği rakam 1 milyon. Yıl içinde de 25 milyona olabilirliği şeklinde görüşmelerimiz var. Yerli aşımızın devreye girmesi nisan ayı şeklinde olur. Çin aşısı için de aralık ayında 10 milyon aşı alabileceğiz. Ocak ayında da böyle olacak, bu sayı 2 katına çıkabilir, bir iki gün içinde sözleşmeler imzalanacak.’’
- Amerikan Pfizer ilaç şirketi ile BioNTech ortaklığında geliştirilen Covid-19 aşısının denemelerinde nihai sonuç açıklandı. Aşının, korona virüsüne karşı yüzde 95 oranında etkili olduğu duyuruldu. Aşılananların yüzde ikisinde tek ciddi yan etki olarak yorgunluk gözlemlendiği, ikinci dozda ise bu oranın yüzde 3.7’ye çıktığı kaydedildi.
- ABD, La Jolla İmmünoloji Enstitüsü’nde yapılan yeni bir çalışmaya göre, corona virüs enfeksiyonundan sekiz ay sonra, iyileşen çoğu kişide hala virüsle savaşmak için yeterli bağışıklık hücresi olduğu ortaya çıktı. Covid-19 geçirmiş 19-81 yaş arası 185 kişi ile yapılan çalışma da hastaların çoğunun hastaneye yatmayı gerektirmeyen hafif semptomları vardı. Kişilerden düzenli kan örneği alındı ve düzenli incelendi. Bu hastalarda; antikorlar, gerektiğinde daha fazla antikor üretebilen B hücreleri ve diğer enfekte hücreleri öldüren iki tür T hücresi birlikte incelendi. Araştırmanın başındaki kişilerden Dr. Crotty, “Yalnızca birine bakarsanız, gerçekten tam resmi kaçırabilirsiniz. İncelemelerde antikor miktarı zamanla azalmasına rağmen, B hücresi ve T hücresinin virüs hafızası devam ediyor” ifadelerini kullandı. Virolog Shane Crotty, “Bu bağışıklık hücresi miktarı, insanların ağır hastalığa yakalanmasını on yıla kadar önleyecektir” dedi.
- Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Afrika genelinde nüfusun en az yüzde 20’sine yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısı yapılmasının hedeflendiğini bildirdi.
- ABD’nin Ohio eyaletinde, 83 kişinin katıldığı düğünden sonra 32 davetlide koronavirüsü tespit edildi. Bu bulaşlar ‘süper bulaştırıcı’ örneği olarak kamuoyu ile paylaşıldı.
- Yunanistan’da, vaka sayıları son günlerde kritik derecede arttı. Ülkede yoğun bakım ünitelerindeki doluluk sınıra dayanırken, hastaların şehirler arası taşınması ve hatta gerekirse bir başka AB üyesine nakledilmesi gündemde. Yunanistan genelindeki 1203 yoğun bakım ünitesinin 950’si dolmuş durumda olduğu belirtildi. Yunanistan Tabipler Odası Başkanı Athanasios Eksadaktilos, komşu ülkenin modern tarihinde ilk kez böylesine alarm verici bir durum yaşadığını söyledi. “Son 100 yılda böyle bir şey yaşamadık” yorumunda bulunan Yunanistanlı uzman, artan korona vakalarıyla başetmek için Yunanistanlı sağlık emekçilerin rutin sağlık hizmetlerini sınırlandırmak durumunda kaldığını belirtiyor. Öyle ki, sağlık emekçileri artık korona vakalarını hastanelerin kamuya açık kısımlarında ve koridorlarında tedavi etmek durumunda kalıyor. Eksadaktilos’a göre yakın süreçte Yunanistan’ın ulusal sağlık sistemi çökme noktasına gelebilir.
- Fransa’da Strasburg Üniversitesi’ne bağlı hastanelerde yapılan bir araştırmada, korona virüsüne karşı geliştirilen antikorların erkeklerde kadınlara kıyasla daha hızlı kaybolduğunu ortaya koydu. Bu bulgunun, aşı araştırmalarını etkileyebileceği belirtildi.
- Belçika polisi, hemşire gibi giyinen kadın hırsızların yalnız yaşayan yaşlıları ‘Covid-19 testi için geldik’ diyerek kandırıp evlerini soyduğunu açıkladı. Buna göre, hırsızlar iki kişilik gruplar halinde geliyor, biri sahte test yaparken diğeri evi soyuyor.
- Koronavirüs dünyanın en pahalı şehirleri listesini değiştirdi, İstanbul artık en pahalı 100 kent arasında. Yeni hazırlanan bir hayat pahalılığı raporuna göre dünyanın en pahalı üç kenti Hong Kong, Zürih ve Paris oldu. İstanbul ise bir yıl önceki listeye kıyasla pahalılık sıralamasında en çok yükselen kent oldu. İstanbul, 24 sıra birden yükseldi ve dünyanın en pahalı 96. kenti oldu.
- Remdesevir karaborsada. İlacın tedavide kullanımı tartışma yaratıyor. TTB Covid-19 İzleme Kurulu Üyesi Doç. Dr. Osman Elbek’in konu ile ilgili değerlendirmesi şöyle: Bugün itibariyle Türkiye en etkili ilaç olarak Favipiravir’i kullanıyor, hatta yerli ve milli ilaç olarak da etken maddesiyle birlikte üretti. Bunun dışında bu dönemde pek çok ilaç deneniyor. O ilaçlardan biri de Remdesivir. Bu, Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) onayladığı, koronavirüslerin tümüne etkili olduğu gösterilmiş bir ilaç. Hücresel çalışmalarda virüsü çok etkili bir şekilde öldürüyor, o çalışmalarda çok umutlandık. Geniş hasta gruplarında çalışmalar da yapıldı. Çin araştırmalarında çok anlamlı bir etkisi olmadığı, Amerika kaynaklı araştırmalarda ise etkili olduğuna dair bir sonuç var. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) son araştırmasında da Remdesivir kullanan ve kullanmayan gruplar arasından ölüm açısından bir farklılığın olmadığı gösterildi. Ancak bu çalışmalar Remdesivir’in çok özel bir grupta, özellikle yoğun bakım öncesinde orta ve ağır Covid-19 zatürrelerinde etkili olduğuna işaret etti. Bundan sonra özellikle Kıta Avrupası ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Remdesivir’i protokolüne aldı, ancak hiçbir zaman Türkiye’nin ilaç rehberine girmedi. Bunun en önemli nedenlerinden biri Favipiravir’e kıyasla çok pahalı bir tedavi olması. Bu, ilaç endüstrisinin bu salgın sürecinde bile toplumsal sağlıktan çok kârını ön plana koyduğunun temel göstergelerinden biri.
- Galler Cardiff Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya göre ağız çalkalama suyu laboratuvar ortamında tükürükteki virüsü 30 saniyede öldürebilir. Araştırmacılar, araştırmanın ağız çalkalama suyunun tükürükteki virüsün öldürülmesine yardımcı olabileceğini ortaya koymasına rağmen, solunum yolu ya da ciğerlere ulaşmayacağı için bunların koronavirüs tedavisinde kullanılabileceğine dair bir bulgu olmadığını vurguladı. Periodontoloji uzmanı Dr. Nick Claydon, “Laboratuvarda alınan bu sonuçlar Cardiff Üniversitesi’nin klinik denemelerinde de tekrarlanırsa CPC (setilpridinyum klorür) bazlı ağız çalkalama suları, hem şimdi hem de gelecekte, el yıkama, sosyal mesafeye uyma ve yüz maskesi takmayla birlikte insanların rutinlerinin önemli bir parçası haline gelebilir” dedi. En az yüzde 0,07 setilpridinyum klorür içeren koronavirüsün deney tüplerinde virüsü öldürebileceğini gösteren araştırma henüz bir bilim dergisinde yayımlanmadı. Ancak bu deneyler, CPC bazlı ağız çalkalama suyunun viral yükü azaltabileceğini ortaya koyan diğer araştırmaları destekliyor. (https://bianet.org/bianet)
- Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), salı günü (17 Kasım) yaptığı açıklamada evde uygulanabilen koronavirüs testine onay verildiğini açıkladı. FDA’nın Cihazlar ve Radyolojik Sağlık Merkezi Direktörü Jeff Shuren, testler konusunda yaptığı açıklamada, “Evde yapılabilecek bu testler FDA’nın ülke çapında salgına yanıt vermesinde önemli bir adım. Bundan böyle test sonuçları pozitif olan kişiler kendilerini ve etrafındakileri korumak için hızlı test sonuçlarıyla paralel olarak daha hızlı harekete geçebilecek” dedi.
2020-11-19
Atasoyer Atasoyer
