KORONA GÜNLÜĞÜ (15 ARALIK 2020)
- Salgın yönetilemiyor! Sağlık emekçileri tükenmeye, ölmeye devam ediyor! Sadece 13 Aralık’ta 6 sağlık emekçisi hayatını kaybetti.
- Mersin’de Aile Hekimi olarak görev yapan Dr. Nezih Aydoğan, Hatay Devlet Hastanesi’nde röntgen teknisyeni olarak çalışan Abdurrahman Ürkmez Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi.
- Türk Tabipleri Birliği tarafından Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un “Sağlık çalışanları için meslek hastalığı düzenlemesine ihtiyaç yok” sözlerine cevaben yaptığı açıklamada; “Sayın Bakan siz de biliyorsunuz ki bu ülkede kangrenleşmiş çok ciddi bir meslek hastalıkları sorunu vardır ve lütfen daha fazla soyut gerekçeler üreterek sağlık çalışanlarını incitmeyin” denildi.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan sağlıkçı ölümlerine değindi: “Vazife malulü sağlık çalışanlarımızın aileleri, maaştan ek ödemeye, faizsiz konut kredisinden çocuklarına eğitim öğretim yardımına, istihdam hakkından fatura indirimlerine kadar pek çok imkana kavuşacaklardır” dedi.
- Gazete Duvar’dan Hacı Bişkin ‘Koronadan ölen doktorların ardından’ isimli yazı dizisinde hekimlerin öykülerine yer veriyor. İlk hikaye Prof. Dr. Feriha Öz’e ayrılmış: Koronadan ölen doktorların ardından: Profesör olmak yetmez, önce iyi bir insan olacaksın. Koronavirüs yüzünden yitirdiğimiz hekimlerden biri Prof. Dr. Feriha Öz idi. Aynı zamanda Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin de kurucularından olan Feriha Öz’ün hikayesini kendisi gibi hekim olan oğlu, Prof. Dr. Ferhan Öz anlattı: “Her zaman şunu söylerdi: ‘Profesör olmak yetmez. Önce iyi ve vicdanlı bir insan olacaksın…’ Annemin bu sözlerini hep hatırlayacağım.”
- Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, sağlık çalışanlarının dünya nüfusunun yüzde 3’ünü oluşturmasına rağmen DSÖ’ye bildirilen yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vakalarının yüzde 14’ünün bu grupta tespit edildiğini bildirdi.
- Türk Tabipleri Birliği (TTB) Asistan ve Genç Uzman Hekimler Kolu, “Eğitim Hakkımızın İhlal Edilmesini, Adaletsiz Görevlendirmeleri Kabul Etmiyoruz” diyerek çevrimiçi basın toplantısı düzenledi. “Asistan hekimler salgının yükünü artık taşıyamamaktadırlar. Artık tükendiler ve seslerinin duyulmasını istiyorlar” denildi.
- İngiltere Sağlık Bakanı Matthew Hancock, ülkenin güneyinde son dönemde giderek daha hızlı artan koronavirüs vakalarının ‘yeni bir varyanttan kaynaklandığını açıkladı. İngiliz bakan, Dünya Sağlık Örgütü’nü bilgilendirdiklerini söyledi. Yeni varyantın daha hızlı yayılıp yayılmadığı araştırılıyor. Hancock, bu yeni varyantın Covid-19 hastalığının daha ağır geçirilmesine yol açtığına veya aşıları geçersiz kıldığına dair bir bulgu olmadığını vurguladı.
- Küresel düzeyde toplam vaka sayısı 73.2 milyona yaklaştı, toplam can kaybı 1 milyon 627 binin üzerinde.
- Haftanın ilk gününde alışıldığı gibi düşük vaka bildirimi gerçekleşti. Son 24 saatte yeni vaka sayısı 528 bin 307 kişi. Türkiye olarak yeni vaka bildiriminde dünya ikincisi, Asya birincisi, illaki Avrupa’da yer alıyoruz diyorsak Avrupa birincisiyiz. Yeni vaka bildiriminin yüksek olduğu ülkeler şunlar: ABD (198.6 bin), Türkiye (29.6 bin), Brezilya (27.4 bin), Rusya (27.3 bin), Hindistan (21.8 bin), İngiltere (20.3 bin), Almanya (18.7 bin), ve İtalya (12 bin).
- Türkiye’de son 24 saatte Covid-19 nedeniyle bir günde yaşanan en büyük can kaybı gerçekleşti: 229 kişi, toplam can kaybı 646 kişiye yükseldi. Yeni vaka sayısı yeniden yükselişe geçerek 29 bin 617 kişiye ulaştı. Sağlık Bakanlığı hasta-vaka ayrımına devam ediyor, son 24 saatte yeni hasta sayısı 5 bin 64 kişi. Yeni hasta sayısındaki ısrara karşın toplam hasta sayısından vazgeçildi. Bunun yerine toplam vaka sayısı veriliyor. Toplam vaka sayısı 1 milyon 866 bin 345 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı yeniden 200 binin üzerine çıktı (204 bin 289 test). Turkuaz tabloda aktif hasta sayısı yer almıyor. Günlük olarak aktif hasta sayısını Worldmeters’dan paylaşmaya devam ediyoruz.
- Worldmeters’a göre Türkiye’nin revize ettiği aktif hasta sayısı 217 bin 757’ye yükseldi. Ağır hasta sayısı 5 bin 980 olup aktif hastaların %2.7’sine denk geliyor. Hala ağır hasta yüzdemiz dünya ortalamasının üç buçuk katından yüksek.
- Covid-19 ölümlerinin gizlendiği haberleri gündemi işgal ediyor. Koronavirüs salgınıyla ilgili hükümeti eleştiren gazeteci Murat Yetkin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçmişteki ‘Kandırıldım’ açıklamalarını hatırlattı. Yetkin, “Şimdi de insanın aklına ‘Yoksa Erdoğan’ı Covid ölümleri konusunda da kandıran mı var?’ sorusu geliyor. Çünkü hastalığa yakalanma da ölümler de artıyor ama Cumhurbaşkanı sanki bundan habersizmiş gibi davranıyor” diye yazdı.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, koronavirüsü kısıtlamalarının ve tedbirlerinin olumlu sonuçlarını görmeye başladıklarını söyleyip “Sokağa çıkma sınırlaması 31 Aralık Perşembe saat 21.00’den 4 Ocak Pazartesi saat 05.00’e kadar kesintisiz uygulanacaktır” dedi. Cumhurbaşkanı, salgından etkilenen vatandaşlar ile esnafa 3 ay destek ödemesi yapacaklarını da kaydetti. Koronavirüsün sokağa çıkma kısıtlamalarından etkilenen toplam 1 milyon 239 bin 438 kişiye 3 ay süreyle ayda bin lira destek ödemesi yapılacak. İşyeri kira olan esnafa 3 ay süreyle büyükşehirlerde 750 lira, diğer şehirlerde aylık 500 lira kira desteği verilecek. Böylece esnafa üç ay boyunca toplamda 5 milyar lira hibe desteği sağlanacak. Ekonomi ile ilgili şu ek tedbirlere de yer verildi: Yıl sonuna kadar yüzde 20’den yüzde 10’a indirilen kiralardaki stopajın uygulanma süresi 1 Haziran’a kadar uzatıldı. Yüzde 18’den 8’e indirilen işyeri kiralama hizmetlerindeki KDV oranı 1 Haziran’a kadar yüzde 8 olarak uygulanmaya devam edilecek. Yıl ortasında başlatılan konaklamadan, yeme içmeye, yolcu taşımacılığından bakım onarıma kadar KDV indirimlerinin süreleri 1 Haziran’a kadar uzatıldı.
- Sokağa çıkma kısıtlamaları, şehirlerarası seyehat kısıtlaması ile devam edebilir. Bilim Kurulu üyesi Prof.Dr.M.Necmi İlhan, “… Koronavirus vaka sayısı yoğun olan illerde giriş-çıkış işleri olanlar dışında yasaklanabilir” diye konuştu.
- İçişleri Bakanlığı, sokağa çıkma kısıtlamasında istisna kapsamının art niyetli kullanılması üzerine valiliklere genelge gönderdi. Genelgeye göre, sokağa çıkmanın kısıtlandığı gün ve saatlerde istisnanın kapsamı sadece muafiyet nedeni ile sınırlı olacak. Sokağa çıkma kısıtlamasında, istisna kapsamındaki kişinin muafiyet durumu ile dışarıda bulunduğu zaman dilimi uyumlu olacak. İstisna kapsamındaki kişi, muafiyeti nedeniyle ikametinden ayrıldığında rutin güzergâhının dışına çıkamayacak. Muafiyet sebebi, zaman ve/veya güzergâh uyumu bulunmaması halinde idari yaptırım uygulanacak.
- MEB: “Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı’nda alınan karar gereği, ana sınıfları hariç, tam gün hizmet veren resmî ve özel tüm anaokulları, Covid-19 tedbirleri kapsamında belirlenen koşulları yerine getirmek kaydıyla yarından itibaren yüz yüze eğitime geçecektir.”
- Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), yeni tip Coronavirus (Covid-19) vakalarında karantina süresinin 14’ten 10 güne düşürüldüğünü duyurdu.
- AKP’de peşpeşe Covid-19 vakası. İki gün önce bildirilen 3 milletvekilinin ardından dün de AKP Muğla Milletvekili Mehmet Yavuz Demir Covid-19 hastalığına yakalandı. Bütçe görüşmeleri AKP’de bulaşı arttırmış gibi gözüküyor.
- Gaziantep’te Şahinbey Belediyesi, Covid-19 nedeniyle eşlerini kaybedenlere 1500 lira nakdi destek sağlama kararı aldı.
- Yasakçı ve teşhirci zihniyet devreye girdi! Balıkesir İl Hıfzıssıhha Kurulu, korona virüsü vakası görülen ikametlere, “Bu konut görüşme ve ziyarete kapalıdır” notu asılmasına karar verdi.
- Urfa’daki Esentepe Diş Hastanesi ile Adıyaman’daki Fizik Tedavi Servisi yoğun bakıma dönüştürüldü. TTB Merkez Konseyi Üyesi Dr. Halis Yerlikaya, “Bir alanın yoğun bakıma dönüştürülmesi o alanın nitelikli yoğun bakım olduğu anlamına gelmiyor. Çünkü yoğun bakım demek sadece yatak ve cihazlar demek değildir” dedi.
- Yoğun bakım ünitelerinin dolduğu, koronavirüsten ölenlerin sayısının 10 Aralık itibariyle 1062’ye çıktığı Hatay’da, Samandağ Devlet Hastanesi’nde görev yapan göğüs ve enfeksiyon hastalıkları uzmanlarının da içlerinde olduğu 17 sağlık çalışanı geçici görevle sürgün edildi.
- Pandemi nedeniyle sağlık sistemi ve ekonomisi çöken Brezilya’da, Covid19 kaynaklı ikinci en yüksek ölümlü vaka sayısına ulaşıldı. Politik açmazlar, gelişigüzel salgın yönetimi ve yeni gelişen aşı karşıtı hareketlerin gölgesindeki ülkede henüz bir aşı planlaması yapılmış değil.
- Hollanda Başbakanı Rutte artan Covid-19 vakaları nedeniyle beş haftalık kapanmaya gidileceğini bildirdi. Dün geceden itibaren okullar, müzeler, spor salonları ve kuaförlerin yanı sıra alışveriş dükkanlarının da kapatılması gündemde.
- New York Belediye Başkanı Bill de Blasio, eyalette Covid-19 vakalarının görülmemiş seviyelere ulaştığını belirterek, “Eyalette açık kalması zorunlu yerler dışında bütün iş yerleri kapatılarak tam karantina uygulamasına geçilebilir” dedi. New York’ta dün tüm restoranlarda içeride hizmet verme yasaklandı.
- İngiltere’nin başkenti Londra’nın, artan vaka sayıları nedeniyle büyük ihtimalle en yüksek kısıtlama seviyesi olan 3. aşamaya geçirileceği belirtiliyor. Üçüncü kademe kısıtlamalarda şehirdeki bütün restoran ve işletmeler kapatılacak.
- Çekya ve Polonya’da Covid-19 salgınında 3’üncü dalga korkusu yeni önlem kararlarını beraberinde getirdi. Buna göre halihazırda uygulanan tedbirler de uzatıldı.
- Afrika’nın güneyindeki Esvatini Krallığı’nın (eski adıyla Svaziland) Başbakanı Ambrose Dlamini, Covid-19’a yakalanmasından bir ay sonra öldü. Dlamini’nin tedavi gördüğü Güney Afrika’da vefat ettiği açıklandı.
- Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün raporuna göre, dünya genelinde en az 387 gazeteci mesleki faaliyetleri nedeniyle cezaevinde bulunuyor. 130’dan fazla gazeteci ise Corona virüsü ile ilgili haberleri nedeniyle tutuklandı. Raporda “Tüm dünyada hükümetler Corona krizi ve sonuçlarıyla ilgili bağımsız haberciliği baskı altına almaya çalışıyor” ifadesine yer verildi.
- Sokak sanatının efsanevi ismi Banksy, dünya çapında milyonlarca insanı etkileyen Covid-19 ile ilgili yeni bir esere imza attı. ‘hapşu’ anlamına gelen ‘Aachoo!!’ adını verilen eserde, Covid-19 önlemlerini hapşırırken tükürük saçan ve bu esnada takma dişleri fırlayan yaşlı kadın ile anlattı.
- İtalya, Covid-19 nedenli can kaybı sayısında İngiltere’yi geride bırakarak salgında en fazla ölümün yaşandığı Avrupa ülkesi haline geldi. İmmunoloji Profesörü Antonella Viola, ülkedeki vaka-ölüm oranının seviyesini şöyle açıkladı: “İtalya’da Covid-19 ölüm oranı yüzde 3.5 seviyesinde, yani her 100 pozitif kişiden 3-4’ü ölüyor. Bu oran aşırı derecede yüksek. Fransa’da aynı oran yüzde 2.4, ABD’de yüzde 1.9, Almanya’da yüzde 1.6 seviyesinde.” İmmunoloji Profesörü Antonella Viola da “İtalya’da neden ölümler fazla?” sorusuna şöyle yanıt verdi: “Bunun farklı sebepleri olabilir. Öncelikle, ölüm oranının yüksek görünmesi, gerçek pozitif sayısının net belirlenmemesinden kaynaklanıyor olabilir, yani gerçek pozitif sayısı tespit edebildiğimizden daha fazla olabilir” yorumunu yaptı.
- İzmir Tabip Odası, depremde hasar gören İzmir Halk Sağlığı Laboratuvarı’nın hizmet için başka bir binaya taşınması beklenirken boşaltılmasına tepki göstererek, bu durumun ciddi halk sağlığı sorununa neden olacağını belirtti.
- Tarım ve Orman Bakanlığı, etiketlerden “trans yağ” ibaresini çıkarmaya hazırlanıyor. Eğer bu gerçekleşirse tüketici, gıdada ne kadar trans yağ olduğunu bilmeyecek. Trans yağı kaldırmak yerine etiketi kaldırmak tam bir trajikomedi.
- Açlık için yeni tanım AKP’den geldi. AKP Denizli Milletvekili Şahin Tin, CHP Grup Başkanvekili Engin Altay’ın “Millet aç, perişan. Midesine kuru ekmek giriyor” sözlerine “O zaman aç değil demek” diye yanıt verdi.
AŞI TARTIŞMALARI
- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) Genel Sekreteri Angel Gurria, koronavirüs aşısı konusunda sanayi ülkelerini bencilliğe karşı uyardı. “Bazı gelişmiş ülkelerin çok fazla aşıya sahip olduğunu, bazı ülkelerin ise elinde hiçbir şey bulunmadığını” belirtti. Gurria, krize karşı ulusal bazda tek taraflı verilen mücadelelere tanık olunduğunu kaydetti.
- ABD’de onaylanan Pfizer/BioNTech aşısının dağıtımına başlandı. Tarihin en büyük aşılaması için Normandiya Çıkarması benzetmesi yapıldı. İlk aşamada buzdolaplarında saklanan yaklaşık 3 milyon dozluk ilk aşılar, Michigan’daki Pfizer fabrikasından kamyonla 50 ABD eyaletindeki yüzlerce dağıtım merkezine gönderilecek. İlk aşamada, Covid-19’a yakalanma riski yüksek olan sağlık çalışanları ve bakım evlerinde ve diğer uzun süreli bakım tesislerinde kalan yaşlılar aşılanacak. Pfizer, dozları 10 güne kadar yeterince soğuk tutmak için takip sistemi ve yeterli kuru buz içeren özel kaplar tasarladı. Bu konteynerleri taşıyan her kamyonun içinde yerlerini, sıcaklıklarını, ışığa maruziyetlerini ve hareketlerini izleyen bir cihaz yer alıyor.
- Yerli aşıda ilk faz bitti: Ciddi yan etki görülmedi. Erciyes Üniversitesi’nde geliştirilen ve Sağlık Bakanlığı tarafından desteklenen yerli aşının ilk faz çalışmaları tamamlandı. Ciddi hiçbir yan etki görülmedi. Ay sonuna kadar ikinci faz çalışmalarına geçilecek.
Covid – 19 aşısı zorunlu tutulabilir mi? – Tolga Şirin
- “Acaba, duruma göre Covid – 19 aşısı veya olası bir başka benzer salgında, herhangi bir aşı zorunlu tutulabilir mi? Bu, hukuksal bir sorudur. Her hâlükârda öncelikle uluslararası insan hakları hukuku ve anayasa hukuku yönünden yanıtlanmalıdır.
- … Herhangi birine zorla aşı yapmak, o kişinin maddi ve manevi bütünlüğe müdahaledir. Fakat bununla beraber şunu da bilmeliyiz: Her müdahale bir ihlal yaratmaz. Bazen başkalarının haklarının veya halk sağlığının korunması gibi amaçlarla kişilerin haklarına (hatta otonomisine) ölçülü müdahaleler haklı sayılabilir. Önemli olan ulaşılmak istenen meşru amaç ile müdahale edilen hak arasındaki dengeyi bozmamaktır.
- … Türkiye’de zorunlu aşı uygulaması uygulanabilir. Bunu Anayasa Mahkemesi de teyit etmiştir. Fakat bunun anayasal olarak da bazı koşulları vardır. Ölçülülük her halükârda geçerli olan bir ölçüttür. Anayasa’nın aktarılan hükmü ise bedensel bütünlüğe müdahaleyi münhasıran iki koşula bağlamıştır: (i) tıbbi zorunluluklar ve (ii) kanunda yazılı durumlar. (https://t24.com.tr/yazarlar/tolga-sirin/covid-19-asisi-zorunlu-tutulabilir-mi,29064)”
Covid-19 Aşıları – Vedat Bulut
- “Dünya Tabipler Birliği (DTB), ekim ayında Kordoba’da gerçekleştirilen çevrimiçi toplantısında Covid-19’a karşı geliştirilecek aşıların önemine vurgu yaparak, güvenli ve etkili aşıların dünyanın tüm bölgelerine dağıtımının yapılmasına dikkat çekti. Pandemilerde ülkelerin tek başlarına sorunu halledemeyeceği açıktır ve bu mücadele küresel iş birliği gerektirmektedir. Aşı Birliği (GAVI), Epidemik Hazırlık Yenilikleri Ortaklığı (CEPI) ve DSÖ gelirlerinden bağımsız olarak tüm katılımcı ülkelerin Covid-19 aşısına eşit bir şekilde erişebilmesini garanti altına almak için COVAX Platformu’nu oluşturdu. ( https://www.birgun.net/haber/covid-19-asilari-326403)
‘Pfizer & BioNTech’in geliştirdiği Covid-19 aşısının gönüllülerde yüz felcine neden olduğu iddiası’na Teyit.org yanıt verdi:
- ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından yayınlanan raporda, Pfizer & BioNTech tarafından geliştirilen Covid-19 aşısını olan gönüllülerden dördünde yüz felci görüldüğü belirtiliyor. Ancak yüz felcine aşının neden olduğuna dair kanıt yok. Raporda Covid-19 aşısı ile yüz felci arasında nedensel bir ilişki kurulmadığı söyleniyor. Yüz felci genel nüfusta da bu oranda görülüyor. Haberler ve paylaşımlarda kullanılan fotoğraf aşı gönüllülerini göstermiyor. Fotoğraf uzun zamandır yüz felcini anlatan kaynaklarda yer alıyor. Raporda dört gönüllüde ortaya çıkan yüz felcine neyin sebep olduğunun belirsiz olduğunun, aşı ile yüz felci arasında nedensel bir ilişki kurmak için yeterli veri olmadığının altı çiziliyor.
İlaç şirketleri aşıdan büyük kârlar elde edecek mi? Lucy Hooker ve Daniele Palumbo – BBC Türkçe
- … Gates Vakfı gibi kuruluşların yanı sıra Alibaba’nın kurucusu Jack Ma ve country müzik yıldızı Dolly Parton da dahil olmak üzere tanınmış figürler de aşı harcamalarını destekledi. Bilimsel veri analizi şirketi Airfinity’ye göre, aşı için toplamda hükümetler 8,67 milyar dolar, kâr amacı gütmeyen kuruluşlar da yaklaşık 2 milyar dolar ödenek sağladı. Aşı çalışmaları için şirketlerin kendi yatırımlarından yalnızca 3,46 milyar dolar geldi ve bunların çoğu da büyük ölçüde dış finansmana bağlı.
- Pek çok firma, özelikle de aldıkları dış finansmanlardan sonra küresel kriz üzerinden kâr eden bir şirket olarak görünmek istemiyor. ABD’li büyük ilaç üreticisi Johnson & Johnson ve Oxford Üniversitesi merkezli bir biyoteknoloji şirketi ile çalışan İngiliz AstraZeneca, aşıyı sadece maliyetlerini karşılayan bir fiyata satma sözü verdi. Şu anda AstraZeneca’nın doz başına en az 4 dolar olduğu görülüyor. … İlaç firmaları, hükümetlerin karşılayabilme kapasitelerine göre her ülkeden farklı miktarlarda ücret alacak. AstraZeneca’nın fiyatları düşük tutma sözü de yalnızca “salgın süresi” boyunca geçerli. Hastalığın gidişatına bağlı olarak önümüzdeki yıl daha yüksek fiyatlar talep etmeye başlayabilir.
- Yapılan ilk sözleşmelerin tamamlanmasının ardından, yeni aşı manzarasının neye benzeyeceğini tahmin etmek daha zor olacak. Bu, aşılarda bağışıklığın ne kadar süreceği ne kadar başarılı aşının piyasaya sürüleceği ve üretim ile dağıtımın sorunsuz bir şekilde devam edip etmeyeceği gibi pek çok şeye bağlı. … önde gelen şirketler ürettikleri aşıların fikri mülkiyet haklarını paylaşmasalar bile, dünya çapında klinik deneylerde halihazırda 50’den fazla aşı bulunmakta. Field, “İki yıl içinde piyasada 20 tane aşı olabilir” diyor ve ekliyor: “Dolayısıyla ayrıcalıklı bir fiyat talep etmek zor olacak.”