KORONA GÜNLÜĞÜ (29 OCAK 2021)
KORONA GÜNLÜĞÜ (29 OCAK 2021)
Salgın yönetilemiyor! Emekçiler, ötekileştirilenler ölmeye devam ediyor! Sağlık emekçileri tükeniyor, hayatını kaybediyor! Marmara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nde görev yapan hasta kabul memuru Cavit Pehlivan Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti.
***
Avustralya’daki Lowy Enstitüsü, altı farklı kriteri baz alarak ülkelerin Covid-19’la mücadeledeki başarılarını karşılaştırdı. Covid Performans Endeksi’nde, Yeni Zelanda birinci, Brezilya sonuncu çıktı. ABD’nin sondan beşinci olarak İran’ın bir sıra önünde yer alması dikkat çekerken, Türkiye 100 üzerinden 34.3 puanla 74’üncü sırada. Lowy Enstitüsü’nün araştırmasında, coğrafya, siyasi sistem, nüfusun büyüklüğü ve ekonomik kalkınmanın salgınla mücadeledeki etkileri ölçüldü. 98 ülke arasında, her bir ülkenin 100’üncü vaka ile karşılaşmasından sonraki 36 hafta (dokuz ay) boyunca sergilediği performans, şu altı kritere göre hesaplandı: Teyit edilen vaka sayısı, ölü sayısı, her 1 milyon kişi arasındaki vaka, her 1 milyon kişi arasındaki ölümler, testlere oranla tespit edilen vakalar, her bin kişi başına yapılan testlerin sayısı. en başarılı olan ilk 10 ülke şöyle sıralandı: 1. Yeni Zelanda, 2. Vietnam, 3. Tayvan, 4. Tayland, 5. Kıbrıs Cumhuriyeti, 6. Ruanda, 7. İzlanda, 8. Avustralya, 9. Letonya ve 10. Sri Lanka.
***
Hollanda Ulusal Halk Sağlığı ve Çevre Enstitüsü yetkilileri geçen hafta “Esasen iki ayrı COVID-19 salgını var” dedi ve ekledi: “Enfeksiyonların azaldığı ‘eski’ varyantı içeren bir salgın ve enfeksiyonların arttığı (yeni) varyantı içeren başka bir salgın.” Mevcut aşılar işe yarayacak mı? Bu konuda şimdiye kadar gerek bilim insanlarından gerekse de hükümetlerden yapılan açıklamalara göre mevcut aşılar yeni varyantlara karşı da önleyici özelliği gösteriyor. Bununla ilgili tek olası istisna, Güney Afrika varyantı 501Y.V2 olarak görülüyor.
https://bianet.org/bianet/saglik/238343-mutasyon-koronavirus-varyantlarina-hazirlikli-miyiz
***
Covid-19 pandemisi çok görülmeye, çok öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 102 milyonu geçerken enfeksiyona bağlı hayatını kaybedenlerin sayısı 2 milyon 200 bin kişiye dayandı. Bulaş potansiyelini gösteren aktif hasta sayısı da 25 milyon 962 bine yaklaştı.
Dünya genelinde son 24 saatte yeni vaka sayısı yeniden 600 binin üzerine çıktı, 16 bin 388 kişiye doğrudan Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Günlük vaka bildirimin yüksek olduğu ülkeler şunlar: ABD (162.6 bin), Brezilya (60.3 bin), İspanya (34.9 bin), İngiltere (28.9 bin), Fransa (23.8 bin), Rusya (19.1 bin), Hindistan (18.9 bin) Meksika (17.9 bin), Portekiz (16.4 bin), Almanya (14.9 bin), İtalya (14.4 bin), Endonezya (13.7 bin) ve Kolombiya (12.3 bin).
***
Türkiye’de Covid-19 salgını hala kontrol altına alınmadı. Yeni vaka sayısı yeniden tırmanışa geçti. Son 24 saatte 7 bin 279 kişide Covid-19 pozitifliği saptandı. Böylece toplam vaka sayısı ise 2 milyon 457 bini geçti. Ölümler ise hala ciddi düzeyde. Son 24 saatte 129 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Toplam can kaybı 25 bin 605 kişiye yükseldi. Turkuaz tabloda eleştirilere rağmen ısrarla yer verilen yeni hasta sayısı 670 kişiye indi. Günlük test sayısı 173 binin üzerinde. Turkuaz tabloda aktif hasta sayısı yer almıyor. Günlük olarak aktif hasta sayısını Worldmeters’dan paylaşmaya devam ediyoruz.
Worldmeters’a göre Türkiye’de aktif hasta sayısı hala yüksek, 91 bin 297 aktif hastaya sahibiz. Bu hastalar bulaştırma potansiyelinin çok yüksek olduğunu gösteriyor. Ağır hasta sayısı iki binin altına indi, bununla birlikte 1,751 ağır hastaya sahibiz. Aktif hastaların içinde ağır hastaların payı hala oldukça yüksek! Halen %1.9 olan ağır hasta oranı hala dünya ortalamasının (%0.4) yaklaşık beş katı! Yüksek ölüm hızının yüksek ağır hasta oranı ile ilişkili olduğunu tekrar tekrar hatırlatıyoruz.
***
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) Avrupa Direktörü Hans Kluge’den Avrupa ülkelerine uyarı: Virüsün bulaş oranları hâlâ çok yüksek. Tedbirleri kaldırmak için henüz erken. Hızlı bir şekilde açılma-kapanma ve yeniden açılma kötü bir strateji.
***
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu tarafından yapılan Pandemi Anketi’ne 69 ilden 997 aile hekiminin katıldı. Anket sonuçlarını Kol Başkanı Kırımlı paylaştı: “Türkiye’de şu an açıklanan 2 buçuk milyon Covid -19 hastası var ama bizim araştırmamıza göre sadece eylül ve aralık ayları arasında 3 milyona yakın kişi Covid-19 geçirdi ve 10 binlerce insan ne yazık ki yaşamını yitirdi. Biz bu çalışmalarda gerçek vaka sayılarını gördük.’’ Kırımlı, ankete katılan 7 aile hekiminden birinin geçen 4 ay içerisinde Covid-19 geçirdiğini belirterek, “Yüzde 15 gibi bir oran var ve bu toplumdaki oranın üzerinde. Bu çalışmamızla aşılamadaki belirsizliği, şeffaf bilginin olmadığını görüyoruz” dedi. Rapora göre;
- Aile hekimi başına düşen PCR+ hasta sayısı ortalaması 3,95’e, izlemde olan hasta sayısı ortalaması 8,18’e düştü. Günlük yeni hasta sayısı ortalaması gerilemiş olsa da 9 bin 511 gibi yüksek bir ortalamada seyretti.
- Aile hekimlerinin yüzde 95’i vakaları ve temaslıları telefonla izlem oranının azaldığını bildirdi. Büyük kentlerin hemen hepsinde vakalar, dörtte biri oranına geriledi.
- Vaka sayısı/temaslı hasta sayısı uzun zamandır 1/3 olan oran, 1/1’e düştü. Bu, filyasyon çalışmalarında sorunlar yaşandığını gösterdi.
- Aile hekimlerinin yüzde 70’i hafta sonları dahil izlemler yapmasına ve okul aşıları, ehliyet ve askerlik muayeneleri, evlilik raporları gibi ek görevleri yürütmesine karşın %20’si ek ödeme almadığını aktardı.
- Aile sağlığı merkezlerinde COVID-19 geçiren sağlık çalışanı oranı aralık ayındaki %68’lik seyrini aynen sürdürdü. Her yedi aile hekiminden biri COVID-19 geçirdi.
- Aile hekimlerinin sadece yüzde 15’i soğuk zincirin sürdürülebilir, bekleme alanlarının aşılamaya uygun olduğunu söyledi.
- Çalışan sayısının yeterliliğine ise ancak yarıya yakını “Evet” yanıtı verebildi. Her 4 birimden 1’inde ebe ve hemşire, her 10 birimden 1’inde doktor yok.
- Aile sağlığı merkezlerinde bir günde 20’den fazla aşı yapabileceğini söyleyenlerin oranı yüzde 27’de kaldı. Bulaş riskini artırmama çabası, zatürre aşısı bitince çıkan kavgalar, sağlık emekçilerine dönük şiddet gibi sebepler aşılama sayısının düşmesine sebep oldu.
Raporun tamamına BURADAN ulaşabilirsiniz.
***
Bilim Kurulu toplantısında 15 Şubat’ta planlanan yüz yüze eğitime başlanılması gündemi de yer aldı. Bilim Kurulu tarih için erken dedi. Yeni tarih için 15 Mart konuşuldu. Bilim Kurulu, restoran ve kafelerin açılması için de vaka sayısının düşmesi ve aşılanma oranın artması gerektiğinin altını çizdi.
***
Kuzey Kıbrıs’ta artan Covid-19 vakaları nedeniyle ikinci kez karantina kararı alındı. Bakanlar Kurulu toplantısı sonrası açıklama yapan Kuzey Kıbrıs Başbakanı Ersan Saner, 3 Şubat saat 23.59’a kadar sokağa çıkma yasağı kararı aldıklarını açıkladı.
***
Dünya Gıda Programının raporuna göre, Güney Afrika’da kaydedilen Covid-19 vaka sayısı 1,7 milyonu bulurken salgın nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı son 1 ay içerisinde yüzde 50 artarak 46 bine ulaştı. Bölgede yaşayan 51 milyon kişinin gıda güvencesinin olmadığı; bunun, bu zamana dek Güney Afrika bölgesi için kaydedilen en yüksek rakam olduğu ifade edildi. Salgın sürecinde, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde 20 milyon kişinin açlık krizinden etkilendiği kaydedilen raporda, son 3 yıldır kuraklık yaşayan Madagaskar’ın güney bölgesinde nüfusun üçte ikisinin (1,35 milyon kişi) insani felaketten kaçınmak için acil gıda yardımına ihtiyaç duyduğu belirtildi.
***
Hollanda merkezli Access to Medicine Foundation örgütü, Nipah adlı virüsü karşı uyardı. Örgüt, yüzde 40 ila yüzde 75 arasında ölüm oranına sahip virüs hakkında “Nipah her an patlayabilir. Bir sonraki salgın ilaca dirençli bir enfeksiyon olabilir” açıklamasını yaptı. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) verilerine göre, virüs belirtisiz seyredebilir, aynı zamanda ciddi solunum sorunları, beyin iltihabı, beyin ödemi ve yüzde 40 ila 75 arasında ölüm oranına yol açabilir. Nipah, insana yarasa ve domuzlardan ya da virüsün bulaştığı yemekten geçebiliyor. Hastalık ayrıca insandan insana geçiyor. Uzmanların sözlerine göre, virüsün doğal taşıyıcısı büyük yarasalar. DSÖ, tarafından Nipah virüsü insanlık için en tehlikeli virüsler listesine dahil edildi. Bu hastalığın tedavisi için bir ilaç veya aşı bulunmuyor. İlaç firmalarının henüz Nipah’a karşı ilaç geliştirme yönünde bir projesi de yok.
***
Portekiz’de yeni tip korona virüsü (Kovid-19) salgınında günlük can kayıpları ilk kez 300’ü geçerken, hükümet 15 gün boyunca sınırları kapatma kararı aldı. Portekiz’de yeni tip korona virüsü (Kovid-19) salgınında günlük can kayıpları ilk kez 300’ü geçerken, hükümet 15 gün boyunca sınırları kapatma kararı aldı. İlkokullar dışında tüm okulların kapatıldığı ülkede, halktan zorunlu olmadıkça sokağa çıkmamaları isteniyor.
***
ABD’de New York Eyaleti Sağlık Departmanı’nın, bakımevlerindeki yeni tip Koronavirüs (Covid-19) kaynaklı ölümleri yüzde 50’ye varan oranlarda daha az rapor ettiği bildirildi.
***
İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek, Covid-19 tedavisi görmüş hastaların dokuz aylık takipleri sonucu özellikle kadın hastalarda saç dökülmesi görüldüğünü, bir diğer sık semptomun da sırt ağrısı olarak tespit edildiğini anlattı.
***
Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, her beş Covid-19 hastasından birinin oksijene ihtiyacı oluyor. Ağır vakalarda bu, beşte üçe kadar çıkıyor. DSÖ, elinde ülke bazında veriler olmadığını ancak bazı hastanelerde ağır ve kritik durumdaki hastaların sayısının artması nedeniyle oksijen talebinin de normal seviyelerin beş ila yedi katı arasında yükseldiğini belirtti. Covid-19 Oksijen İhtiyacı takip listesine göre, şu anda salgının neden olduğu ek talebi karşılamak için düşük ve orta gelirli ülkelerde günde yaklaşık 1,5 milyon adet oksijen tüpüne ihtiyaç duyuluyor.
***
Covid-19’un Güney Afrika mutasyonu ilk kez ABD’de görüldü. Güney Carolina eyaletinde yapılan Covid-19 testlerinde, 2 yetişkin pozitif vakada Covid-19’un Güney Afrika mutasyonu olan “B.1.351” türü tespit edildi.
***
İngiltere hükümeti, sosyal medya üzerinden yürüttüğü “Evde Kal. Hayat Kurtar” kampanyasında kullandığı görsellerin “cinsiyetçi” olduğu yönündeki eleştiriler üzerine bu materyalleri kullanımdan kaldırdı. Kampanyada kullanılan illüstrasyonda, kadınlar evde çocuklarına ders yaptırırken ve ev işleri yaparken, erkek ise koltukta dinlenirken tasvir ediliyor.
Covid-19’a karşı geliştirilen yeni aşı Novavax’ın, İngiltere’deki testlerinin faz-3 aşamasının tamamlandığı açıklandı. Aşının Covid-19’a karşı yüzde 89,3 etkili olduğu, virüsün İngiltere’de ortaya çıkan yeni türüne karşı da başarı sağladığı ifade edildi. Çalışmalar, İngiltere hükümetine bağlı Aşı Görev Komitesi ile ortak yürütüldü.
***
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu Başkanı Dr. Emrah Kırımlı’nın sonuçlarını açıkladığı Pandemi Anketi’ne göre Aile Sağlığı Merkezleri’nin birçoğu aşılamaya hazır değil. Sorunların başında Covid-19 aşısı için soğuk zincir ve bekleme alanlarının yetersizliği geliyor. Kırımlı yaptığı açıklamada, “Biz aşılamada elimizde bir liste olur hastalarımızı arar öyle aşı yaparız. Şimdi önümüze bir uygulama konuldu burada kimlerin aşı olacağını, kaç kişinin aşı olduğunu göremiyoruz” dedi. Aşılama hususunda Aile Sağlığı Merkezleri’nin (ASM) hazır olmadığını işaret ederek, “hemşire bulunmayan ASM’ler var” diyen Kırımlı, “Bulunduğum ASM’de 17 kişi çalışıyoruz ve 11 odamız var. Burada hem poliklinik hizmeti veriliyor hem de çocuk aşıları yapılıyor. Çok daha zor şartlarda çalışan arkadaşlarımız var. Esenyurt’ta bir yıldır hemşiresi olmadan çalışan bir ASM’ye gittik. Dört birim ama hiç hemşire yok. Bu insanlar ne mesafe ve etkin koruyucu tedbirler alamıyorlar ve aşılamaya da böyle giriyoruz. Yeni bir dalga tehdidine de böyle giriyoruz” diye konuştu.
***
İngiliz-İsveç ortaklı ilaç firması AstraZeneca ile aşı krizi yaşayan Avrupa Komisyonu, firmanın Belçika’daki üretim tesisine müfettiş gönderdi. Bu tesiste üretilen aşıların İngiltere’ye yollanıp yollanmadığı araştırılıyor.
***
AstraZeneca ve Oxford tarafından ortaklaşa üretilen aşının Almanya’da Aşı Komisyonu, 65 yaş üstü kişilerde uygulanmaması yönünde bir tavsiye karar aldı. Kararın gerekçesi ise başının 65 yaş üstü etkinliğinin henüz test edilmemiş olması…
***
TTB’den yapılan açıklamada, ‘Sisteme dair bir takım eksiklik ve aksaklıklara bağlı olarak yaklaşık yüzde 10-15 oranında sağlık çalışanın ilk etapta aşılanamadığı görülmektedir’ denildi. Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi tarafından Sağlık Bakanlığı’na yazılan mektupta “Hekim ve sağlık çalışanlarının aşılanması acilen tamamlanmalıdır” çağrısında bulunuldu. TTB Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat Bulut, “İzinli ya da başka bir çalışmaya katılmış olanlara ‘Sıranızı kaçırdığınız için sizi en alta, 4. aşamaya alıyoruz.’ Böyle bir uygulama olamaz” dedi.
***
Nüfusunun üçte birinden fazlasını aşılayan İsrail’de Amerikalı ilaç şirketi Pfizer ve Alman biykoimya şirketi BioNTech’in ortak geliştirdiği aşıdan vurulan 163 bin kişiden yalnızca 31’inde ‘corona’ tespit edildi. Maccabi (yerel bir İsrailli sağlık kuruluşu ), aşının etkinliğinin, Pfizer’in ortaya sunduğu yüzde 95’e yakın bir oran olarak yüzde 92 olduğunu söyledi. Yaklaşık 9 milyon nüfuslu İsrail, günde 200 bin kişiyi aşılıyor.
***
CHP Adana Milletvekili Burhanettin Bulut, Kovid-19 aşısındaki torpil iddialarını TBMM gündemine taşıdı. Aşı listesinde yer alan “kritik görevlerdeki kişiler” başlığına dikkat çeken Bulut, “Kim bu kritik görevdeki kişiler?” diye sordu. “Sağlık Bakanlığı VIP filyasyon, VIP yoğun bakım hizmetinin ardında şimdi de Kovid-19 aşısında VIP dönemini resmen başlatmış durumda” diyen Bulut, aşılama listesinde sağlıkçı olmayan ve öncelikli aşılanması gereken grupta yer almayan bazı AKP’li yöneticilerin ve ailelerinin hatta iktidar yakınlarının da aşı olduğunu hatırlattı.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, korona virüsü aşılarının 10 milyon dozluk ikinci sevkiyatının ikinci bölümünün bu sabah Türkiye’de olacağını söyledi. Koca “Tedarik programına uygun olarak aşı sevkiyatı devam edecek” dedi. 10 milyon dozluk Çin aşısının 3.5 milyon dozluk ikinci bölümü bu sabah İstanbul Havalimanı’na ulaştı.
***
AB’den aşı üreticilerine ‘tedbir’ tehdidi
Sınırları içindeki tesislerde üretilen aşıların diğer ülkelere izinsiz satılmasın yasaklamaya hazırlanan AB’den, aşı tedariğinde ‘kesinti’ yapan firmalara yaptırım tehdidi geldi. AB Konseyi Başkanı Charles Michel, aşı tedariği krizine ilişkin “Firmalarla tatmin edici bir çözüme ulaşılamaması halinde tüm seçenekleri incelemeli ve tüm yasal araçlardan ve hukuki tedbirlerinden faydalanmalıyız” dedi. AB, AstraZeneca ile yaşanan ihtilaftan sonra Kovid-19 aşısı için ön alım anlaşması imzaladığı firmaların AB ülkelerindeki tesislerinde üretilen aşıların, diğer ülkelere satışına da sınırlama getiriyor. Bugün resmen duyurulacak mekanizmayla AB ile anlaşması bulunan firmaların AB ülkelerindeki tesislerinde üretilen aşılar diğer ülkelere izinsiz satılamayacak. Firmaların izin alabilmesi için yılın ilk çeyreğinde AB’ye sağlamayı taahhüt ettiği miktardaki aşıyı iletmesi gerekecek. Mekanizma şimdilik 2021’in ilk çeyreği için uygulanacak.
***
Covid’e Çözüm – Metin Yeğin
… filmde değiliz işte ve çok şükür kahramana da ihtiyacımız yok aslında. Çok büyük ve yapılamayacak şeyler de değil, ‘Covid’in için çözüm!’ Bunlardan bir tanesini İngiliz yardım kuruluşu OXFAM açıkladı. ‘Oxfam’a göre en zengin 10 kişinin, salgın dönemindeki kazancıyla herkese yetecek sayıda -dünyadaki herkese- yetecek sayıda aşı satın alınabilir.’ Sadece bu da değil, pandemi sırasında herkesin -dünyadaki herkesin- ekonomik kaybı da bu kazançtan karşılanabilir… Bir şeyin altını çizmeliyim yoksa ‘anarşik’ bir öneri zannedebilirsiniz; Bütün servetleri değil, sadece ve sadece ‘salgın sırasında’ elde ettikleri ‘kazanç’ bu. Bu yüzden, hayat film olmadığından, -belki bazılarımız genç ve güzel olsa da – çok fazla kahramana ihtiyacımız yok. Basit bir denklem bu. Yıllar önce rastladığım, Lübnan Komünist Partisi’nin o çok güzel sloganının, Covid uygulaması bu; ‘Aç kalma zenginleri ye! Bu eşitsiz dünya, kendi yıkımına her gün daha fazla yaklaştığında, bundan başka ve bundan daha kolay bir çözüm olabilir mi? Bir toplumsal talep olarak bundan daha haklı bir şey olabilir mi? Dünyada en zengin 10 kişinin salgın sırasında kazandıklarını talep ediyoruz. Yoksa Diderot’un sözünü biraz uyarlayarak ‘Dünyanın son kralı, en zenginlerinin bağırsakları tarafından boğulmadıkça bize huzur yok.’
http://yeniyeniyasamgazetesi2.com/covide-cozum/