KORONA GÜNLÜĞÜ 2 TEMMUZ 2021

Salgın yönetilemiyor! Emekçiler, ötekileştirilenler ölmeye devam ediyor! Sağlık emekçileri tükeniyor, hayatını kaybediyor!

Sosyal cinayete dönüşen pandemi ölümlerine karşı öfke büyüyor. Yanlış sağlık politikaları ve salgın mücadelesine karşı yaşam hakkını savunmak için demokrasi güçleri harekete geçiyor.

***

Koronavirüsün ilk olarak Hindistan’da görülen varyantı (Delta) vaka sayılarında yeniden artışa yol açıyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Avrupa’daki Koronavirüs vakalarında yükseliş tespit edildiğini duyurdu. DSÖ Avrupa Bölge Direktörü Hans Kluge, geçen hafta vaka sayısının yüzde 10 arttığını açıkladı. Kluge bu artışta artan seyahat ve fiziksel mesafe kurallarının gevşetilmesinin payı olduğuna dikkat çekti.

***

İsrail’de son günlerde görülen yeni tip Koronavirüs (Covid-19) vakalarının yüzde 90’ının ilk olarak Hindistan’da görülen Delta varyantı olduğu belirtildi. Ülkede Aralık 2020’de başlayan üçüncü dalgada her 1000 vakadan ortalama 20-30’unun hastalığı ağır geçirdiği, Delta varyantında ise bunun 3-5 kişi olduğu dile getirildi.

***

Covid-19 vakalarında küresel düzeyde düşüş eğilimi durdu, vaka sayısı plato çizmeye başladı. Farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 183 milyon 401 binin, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 3 milyon 971 binin üzerine çıktı. Aktif hasta sayısı ise küresel olarak 11.5 milyon civarında.

Küresel düzeyde son 24 saatte 432 bin 29 kişiye Covid-19 tanısı konurken 8 bin 500 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Pandemi Afrika kıtasında artışa geçerken Güney Asya ve Latin Amerika ülkelerinde yüksek hızda devam ediyor. Delta varyant Avrupa’yı da etkilemeye devam ediyor. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: Brezilya (63.1 bin), Hindistan (43.4 bin), Kolombiya (28.3 bin), İngiltere (28 bin), Endonezya (24.8 bin), Rusya (23.5 bin), Güney Afrika (21.6 bin), Arjantin (21.2 bin), ABD (16.9 bin) ve İran (14.3 bin).

Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 06.00) alıyoruz.

***

Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınabilmiş değil. Üstelik Delta varyantı da yaygınlaşmaya başladı. Son 24 saatte yeni vaka bildirimi 5 bin 288 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 42 kişiye geriledi. Turkuaz tabloda eleştirilere rağmen ısrarla yer verilen yeni hasta sayısı 462 kişiye geriledi. Toplam vaka sayısı 5 milyon 431 bine yaklaşırken toplam can kaybı ise 49 bin 774 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 225 binin üzerinde.  Turkuaz tabloda aktif hasta sayısı yer almıyor. Günlük aktif hasta sayısını Worldmeters’dan paylaşmaya devam ediyoruz.

Türkiye’de aktif hasta sayısı yeniden düşmeye başladı, 80 bin 662 aktif hastaya sahibiz. Bulaştırma potansiyeli yüksekliği dikkate alındığında aktif hasta sayısının hala oldukça yüksek olduğunu hatırlatmak isteriz. Temaslıların gerçek anlamda saptanmasıyla bu sayının ciddi düzeyde artacağını biliyoruz. Ağır hasta sayısı sekiz yüzün altına indi (706 kişi). Ağır hasta oranımız %0.9 düzeyine indi. Bu oran hala dünya ortalamasının bir buçuk katı! Yüksek ölüm hızının yüksek ağır hasta oranı ile ilişkili olduğunu, ölümlerin yüksek hızda devam edeceği uyarısını ısrarla vurguluyoruz.

***

Almanya İçişleri Bakanı Horst Seehofer da UEFA’nın EURO 2020 yarı final ve final maçlarındaki seyirci kararını eleştirdi. Britanya’nın başkenti Londra’daki Wembley Stadı’nda oynanacak karşılaşmalara 60 binin üzerinde biletli seyirci kabul etmenin, özellikle Delta varyantının yayılışı göz önünde bulundurulduğunda sorumsuzca bir hareket olduğunu söyleyen Seehofer, UEFA’nın belli ki ticari kaygıları ilk sıraya koyduğunu ama kendisi için insan sağlığının daha önde geldiğini belirtti.
Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), 2021-2022 sezonunda oynanacak maçlarda, stat kapasitelerinin yarısı kadar seyircinin alınacağını açıkladı.

***

Sağlık Bakanlığı, Covid-19 Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi’nde yaptığı güncellemeyle, AVM, berber, kuaför, güzellik salonu, kırtasiye ve benzeri tüm iş yerlerinde daha önce 1 metre olan fiziksel mesafenin 2 metreye çıkarılmasını önerirken, birçok sektörde de HES kodu kontrolü zorunluluğunu getirdi. Ayrıca bu tip iş yerlerinde, “maskesiz ve 2 metreden yakın halde 10 dakika süreyle bir arada bulunulması” durumunun, “yakın temaslı” olarak değerlendirileceği de rehbere eklendi. Bu süre daha önce 15 dakika idi.

24-26. dönem milletvekili CHP milletvekili avukat İlhan Cihaner, Covid-19 pandemisinde aşı ve ilaç adaletsizliğine dikkat çekerek, Covid-19’a karşı kullanılan tüm aşı, ilaç ve tedavi yöntemlerindeki patent uygulamasının kaldırılması için Birlemiş Milletler’e başvurdu.  https://t24.com.tr/haber/ilhan-cihaner-covid-19-a-karsi-kullanilan-tum-asi-ilac-ve-tedavi-yontemlerindeki-patent-uygulamasinin-kaldirilmasi-icin-bm-ye-basvurdu,963013

***

AB’nin seyahat kısıtlamalarının kaldırılabileceği ülkeler listesini genişletti. Listeye Azerbaycan, Bosna Hersek, Katar ve Kanada’nın içinde olduğu 10 ülke dahil edildi.

***

TTB Pandemi Çalışma Grubu’ndan Prof. Dr. Mehmet Zencir, normalleşme döneminde ağır bedeller ödenmemesi için aşılama oranının yüzde 70’in üzerine çıkartılması gerektiğini belirtti.  iktidarın ve Sağlık Bakanlığı’nın pandeminin başından beri doğru ve mantıklı adımlar atmadığını ifade etti. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) uyarılarına uyulmadığını kaydeden Zencir, “Ülkeyi tek adam rejimi ile yöneten iktidar, salgını da bu koşullarda yönetmeye çalışıyor” dedi. Zencir, “Delta varyantı ile beraber daha riskli olan ve vaka sayılarının 4-5 bin olduğu günlerde inanılmaz bir rehavet var. Ki bu rakamlar pandeminin başından beri şeffaf olarak paylaşılmıyor. Şeffaf olmayan rakamlar bile bu kadar yüksek iken normalleşmenin yanında ‘maskeleri çıkartacağız’ açıklamaları geliyor. İktidar insanların sağlığını düşünmüyor, bu adımlar bilinçli ve doğru adımlar değil. Tamamen rant ve ekonomi çıkar sağlayan adımlar bunu görmek gerekiyor. Toplumun sağlığı düşünülmüyor” diye konuştu. Prof.Dr. Mehmet Zencir, şöyle devam etti: “En azından salgının bu döneminde daha ağır bedeller ödememek için aşı yaptıran bölgelerin sayısını arttırmamız gerekiyor. Coğrafyanın her bir köşesinde aşı olanların sayısının oranını yüzde 70’lerin üzerine çıkartmamız gerekiyor. Mutlaka bunu sokakta, ilçede, bölgede her yerde hatırlatmamız gerekiyor. Türkiye ve il ortalaması bizi kurtarmaz. Aşılamanın toplumsal dayanışma olduğunun hatırlatılması gerekiyor. Bu konuda meslek örgütlerine ve demokrasi örgütlerine ihtiyaç var. Herkesin bu konuda duyarlı olması gerekiyor.”

***

Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, ‘’1 Temmuz’dan itibaren yasakların kaldırılmasıyla pandemi öncesi yaşamımıza dönmüş olduk. Tek fark ise maske ve sosyal mesafe. Bunlara da ne kadar uyulursa artık. Bu durum bir sağlık çalışanı olarak bende tedirginlik yaratıyor. İnsan hareketliliğini serbest bırakıyoruz. Böyle bir durumun erken olduğunu söylemek zorundayım. Salgın dönemi boyunca salgın değil, algı yönetildi. Şimdi de tekrar o yöntemle bir açılmaya gittik. Haziran ortasına kadar aşı nedeniyle bir umudum vardı. Çok hızlı bir aşılama programı oldu. Şimdi delta varyantı ve bizim açılıyor olmamız tereddütlerimi artırmaya başladı. Umarım delta varyantı nedeniyle yeni bir pik yaşamayız. Bu gerçekten çok acı sonuçlara yol açar. Geçtiğimiz nisan ayı, sağlık çalışanları açısından ciddi bir travmaydı ve umarım o travmayı tekrar yaşamayız.’

***

Avusturya, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu çok sayıda ülkeyi kırmızı listeden çıkardı. Buna göre, iki doz aşı yaptıran ve üzerinden 14 gün geçen kişiler karantinadan muaf tutulacak.

[su_box title=”AŞI TARTIŞMALARI” style=”glass” box_color=”#9e173d” radius=”1″][/su_box]

Türkiye’de saat 08.00 itibarıyla bugüne kadar 35 milyon 159 bin 11 kişiye ilk doz, 15 milyon 253 bin 155 kişiye de ikinci doz aşı uygunalandı. Toplum bağışıklığı için kriter olan iki doz aşı yapılanların nüfus içinde oranı %18.24’e yükselebildi. Toplum bağışıklığı için istenen %70 hedefinin oldukça gerisindeyiz. Üstelik illere ve bölgelere göre ciddi eşitsizlik ve ayrımcılık söz konusu.

Son 24 saatte 643 bin 864 kişiye (1. ve 2. doz) aşı yapılabildi. Bir milyonun altında aşılama devam ediyor.

***

Avrupa İlaç Ajansı, AB ülkelerinde Covid-19’a karşı kullanılan aşıların Delta da dahil olmak üzere virüsün tüm varyantlarına karşı etkili olduğunu belirtti. AB’de kullanımı onaylanmış BioNTech-Pfizer, Moderna, AstraZeneca ve Johnson and Johnson aşılarının, virüsün varyantlarını etkisiz hale getirdiğini söyledi.

***

Rusya’daki korona virüsü vakaları Delta varyantı nedeniyle artarken, başkent Moskova’da üçüncü doz aşı kararı alındı. Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin, kentteki sekiz kliniğin bugünden itibaren ilk aşısını altı ay önce olup güçlendirici doz yaptırmak isteyenlere de aşı vuracağını açıkladı.

***

Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Covid-19 geçirenlerde, tek doz mRNA aşısıyla tüm varyantlara da etkili olacak derecede yeterli bağışık yanıt geliştiğini, ikinci dozun katkısının olmadığını söyledi. Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Yavuz, üçüncü doz aşılara ilişkin Twitter hesabından açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Yavuz, iki doz CoronaVac aşısı olanlarda üçüncü dozla ilgili gerekçeye ilişkin, “Şu ana kadar yapılan çalışmalarda Covid-19’a karşı korunmayı en iyi gösteren belirtecin, infeksiyonu geçirerek veya aşıyla elde edilmiş nötralizan ‘ab’ seviyesi olduğu belirlenmiştir. Aşıların Faz-1-2-3 çalışmaları da değerlendirildiğinde, ilk fazlarda belirlenen nötralizan ‘ab’ titrelerinin, Faz-3’te belirlenen aşı etkinliğiyle doğru orantılı olduğu görülmüştür. Faz çalışmaları, var olan aşılardan en etkili nötralizan ‘ab’ yanıtını, prefzyn stabilize, modmRNA (Biontech ve Moderna) aşılarının sağladığını, inaktive aşıların nötralizan ‘ab’ yanıtınınsa daha düşük olduğunu göstermiştir. Aşıların gerçek yaşam verileri bu bilgileri desteklemektedir” dedi.

***

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yeni tip Koronavirüs’e (Covid-19) karşı iki doz aşı yaptıran 50 yaş üstü ve sağlık çalışanlarının “hangi aşıyı olurlarsa olsun”, “tercih ettikleri” üçüncü doz Koronavirüs aşısını yaptırabileceğini duyurdu. Bulaşıcılığı daha yüksek olan Delta varyantına karşı alınan kararı değerlendiren dünyaca ünlü immünoloji profesörü Derya Unutmaz, iki doz Sinovac aşısı olanların mRNa aşısı ile desteklenmesi gerektiğinin altını çizerek “Sağlık Bakanı’nın ‘Üçüncü doz aşıyı BioNTech olmalarını tavsiye ederim’ demesini beklerdim” dedi. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol ise, iki doz BioNTech’in ulaşabileceği koruyuculuktan daha üst bir koruyuculuğa şu anda ihtiyaç olmadığını, ancak iki doz Sinovac aşısı yaptıranlar için üçüncü dozun gerekli olduğunu vurguladı.

***

TTB: Sağlık Bakanlığı Sorumluluğunu Yerine Getirmeli, Aşı Konusunda Toplumu Bilgilendirmelidir

Sağlık Bakanlığı’nın elindeki bilimsel bilgi ve verileri toplumla şeffaf bir şekilde paylaşmaması, aşılar hakkında bilgilendirme yapmaması nedeniyle tarafımıza çok fazla soru iletilmektedir. Sağlık Bakanlığı eliyle yaratılan bilimsel verilerden uzak, izaha muhtaç bu belirsizlik hali, sağlık çalışanlarının enerji ve zamanını almakta, salgının başından beri desteklemedikleri sağlık çalışanlarını daha da tüketmektedir.

Aşılama sürecinin başında tek çeşit aşı ile kalınmamasını; Faz-3’ü tamamlanmış diğer aşıların da temin edilmesini önermiştik. Buna rağmen sadece tek çeşit aşı temin edilmiştir.

Son dönem yapılan bilimsel çalışmalara göre ölüm oranlarında, hastane yatışlarında etkili ve koruyucu olan Coronavac aşısının yeni çıkan varyantlar konusunda tam koruyuculuk sağlayamadığı belirtilmektedir. Sağlık Bakanlığı da aşılama süreci ve elinde biriken bilimsel verileri paylaşmalı, hangi yaş/risk grubuna üçüncü doz gerektiğini topluma anlatmalıdır. Sağlık Bakanlığı’nın halen bir aşı programı/politikası ortaya koymaması da toplumun bazı kesimlerini rehavete ya da kaygıya sürükleyebilmektedir.

Mevcut bilgiler ışığında iki doz Coronavac aşısı olan yurttaşların üçüncü doz olarak mRNA aşılardan birini tercih etmesi koruyuculuk açısından önerilmektedir.

***

TTB’den Sağlık Bakanlığı’na: Aşı bilgilendirme ve onam formları, endişeleri giderecek biçimde düzenlenmelidir. “Aşının uzun süreli etkilerinin şu an bilinmediği”, “aşının henüz bilinmeyen olumsuz etkilerinin olabileceği”, “maddi ve manevi zararlar konusunda üretici firmanın sorumlu olmayacağı” gibi ifadelerin yer aldığı Ankara Bilkent Şehir Hastanesi’ndeki aşı onam formunun örnek gösterildiği yazıda, bu ve benzeri vurguların aşı tereddüdünü artırabileceğine dikkat çekildi.

***

Pfizer/BioNTech Covid-19’a karşı geliştirdiği aşının sonbahara kadar 5 ila 11 yaş arası çocuklarda kullanımı için Amerikan Gıda ve İlaç Dairesinin (FDA) onayını istemeyi planladığını aktardı. Çocuklar üzerindeki aşı denemelerinin mart ayında 4 bin 500 gönüllü çocuğun katılımıyla başladığını aktaran Gurtman, çalışmada farklı yaş gruplarındaki çocuklara farklı dozlarda aşı verildiği belirtti. Şirketin Klinik Aşı Araştırma ve Geliştirme Başkanı Dr. Alejandra Gurtman, 6 ay ile 5 yaş arasındaki çocuklara 3 mikrogram, 5 ila 11 yaş arasındaki çocuklara 10 mikrogram doz verildiğini ifade ederek, çalışmada 12 yaşın üzerindeki çocuklara ise 30 mikrogram doz verildiğini açıkladı. Çalışmaların şu anda ABD, Finlandiya, Polonya ve İspanya’daki 90 merkezde yürütüldüğünü söyleyen Gurtman, katılımcı çocukların yaklaşık 3’te 2’sinin 21 gün arayla iki doz aşı aldığını ve kalan 3’te 1’ini ise plasebo verildiğini belirtti.

Mart ayının ortalarında Moderna, 6 aydan 12 yaşına kadar olan çocuklarda Covid-19 aşısının denediğini, ancak 2022’nin başlarına kadar sonuç beklemediğini duyurmuştu. Ayrıca Birleşik Krallık’ta AstraZeneca ve Oxford Üniversitesi tarafından geliştirilen Covid-19 aşısı ise 6 ila 17 yaş arasındaki çocuklarda deneniyor.

Kaiser Aile Vakfı tarafından yakın zamanda yapılan bir ankette, ebeveynlere, çocuklarının yaş grubu için bir Covid-19 aşısı onaylandığında ve mevcut olduğunda, çocuklarına aşı yaptırıp yaptırmayacakları soruldu. Her 10 ebeveynden sadece 3’ü (yüzde 29’u) 18 yaşından küçük çocuklarına “hemen” aşı yaptıracaklarını ifade etti. Amerikan Pediatri Akademisi, ABD’de 4 milyondan fazla çocuğun Covid-19’a yakalandığı aktarırken, buna karşı çocukların ABD’deki toplam can kaybının sadece yüzde 0.1’ini oluşturduğunu ifade etti.