KORONA GÜNLÜĞÜ (19 ARALIK 2020)
KORONA GÜNLÜĞÜ 19 ARALIK
- Salgın yönetilemiyor! Sağlık emekçileri tükenmeye, ölmeye devam ediyor! Antakya’da özel bir hastanede çalışan Dr. Nebil Emir Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi. Kentteki hayatını kaybeden sağlık emekçisi sayısı 10’a ulaştı. Hatay Tabip Odası, “Sorumlu mevkilerdekilerin pandemi yönetimindeki basiretsizliği canlarımızı almaya devam ediyor” dedi.
- Son 2 günde yaşamını yitiren sağlık emekçisi sayısı 9’a yükseldi. TTB’nin dün duyurduğu ölen sağlık emekçileri şunlardı: Osmaniye Kadirli Devlet Hastanesi’nde çalışan sağlık işçisi Menderes Semercioğlu, Antakya’da özel bir hastanede çalışan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktor Nebil Emir, İstanbul’da çalışan Eczacı Ömer Abacı ve Kocaeli’de özel bir hastanede çalışan sterilizasyon görevlisi İsmail Kenar. TTB, 17 Aralık Perşembe günü de beş sağlık çalışanının Covid-19 nedeniyle hayatını kaybettiğini duyurmuştu: Diş hekimi Güray Bozkurt, Sakarya’da çalışan Eczacı Kamer Oktayoğlu, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Radyoloji Kliniğinde çalışan Radyoloji teknisyeni Mete Baltacı, Kayseri Diş Hekimleri Odası Eski Başkanı Dt. Mustafa Kütahneci ve Denizli’de işyeri hekimi olarak çalışan Dr. Cesur Ayaslan.
- Antep’te Özel Sani Konukoğlu Hastanesinde meydana gelen oksijen tüpü patlaması sonucu 8 hasta hayatını kaybetti.
- CHP Milletvekili Dr. Tekin Bingöl, Covid-19’un meslek hastalığı olarak işaret edildiği Sağlık Bakanlığı genelgesine ilişkin “Memurlar dışındaki çalışanların ‘malul’ sayılması için en az 10 yıllık sigorta ve 1800 gün prim şartı var. Bu şartları sağlayamayan binlerce sağlıkçı kanunda belirtilen imkanlardan yararlanamayacak” dedi.
- Pandemi sürecinde saatlerce çalıştıklarını ve sosyal hayatlarının kalmadığını dile getiren Adana Motosikletli Kuryeler Derneği Başkanı Yalçın Parmak, koronavirüs salgının başlamasından itibaren yoğunluktan ve yorgunluktan dolayı 160’tan fazla motosikletli kuryenin çalışırken kaza sonucu hayatını kaybettiğini söyledi.
- Ankara’da Gazi Y., hastanede tedavi amaçlı iğne yapılırken canı acıdığı gerekçesiyle tartıştığı sağlık çalışanlarına fiziksel şiddet uyguladı.
- Küresel düzeyde toplam vaka sayısı 76 milyonu, toplam can kaybı 1 milyon 680 bini ve aktif hasta sayısı 21 milyonu geçti.
- Salgın hız kesmiyor. Yeni vaka sayısı ve günlük ölüm sayısı yüksek hızda devam ediyor. Son 24 saatte yeni vaka bildirimi yeniden 716 bin 875 kişi, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 12 bin 3447 kişi olarak bildirildi.
- Yeni vaka bildiriminin yüksek olduğu ülkeler şunlar: ABD (254.7 bin), Brezilya (52.4 bin), Almanya (31.6 bin), Rusya (28.6 bin), İngiltere (28.5 bin), Hindistan (27 bin), Türkiye (26.4 bin), İtalya (18 bin), Fransa (15.7 bin), Kolombiya (13.3 bin), Ukrayna (12.6 bin), Hollanda (11.9 bin), İspanya (11.8 bin), Meksika (11.8 bin) ve Polonya (11 bin).
- Türkiye’de yeni vaka sayısı azalırken, ölümler artıyor. Covid-19 nedeniyle bir günde yaşanan ölümlerde rekor üstüne rekor kırıyor. Son 24 saatte 246 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Toplam can kaybı 17 bin 610 kişiye yükseldi. Yeni vaka sayısı 30 binin altında seyrediyor. Son 24 saatte 26 bin 410 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Turkuaz tabloda eleştirilere rağmen ısrarla yer verilen yeni hasta sayısında da düşüş devam ediyor, dün 4 bin 103 yeni hasta tespit edildi. Toplam vaka sayısı ise 2 milyona dayandı (1 milyon 982 bin 90 kişi). Günlük test sayısı 206 bin civarında. Turkuaz tabloda aktif hasta sayısı yer almıyor. Günlük olarak aktif hasta sayısını Worldmeters’dan paylaşmaya devam ediyoruz.
- Worldmeters’a göre Türkiye’nin revize ettiği aktif hasta sayısı 210 bin 928’e düştü. Düşme eğilimine giren ağır hasta sayısı 5 bin 707 olup aktif hastaların %2.7’sine denk geliyor. Hala ağır hasta yüzdemiz dünya ortalamasının üç buçuk katından yüksek.
- Koronavirüs vakaları sadece “Türkiye’nin Vuhan’ı” olarak gösterilen İstanbul’da artış göstermiyor. Urfa, Mardin, Diyarbakır ve Şırnak’ta da artış yaşanıyor. Mardin Tabip Odası Eşbaşkanı Binbaş, “Hastanede yer bulmak zor” derken Diyarbakır Tabip Odası Eşbaşkanı Turan, “Böyle devam ederse ciddi sıkıntı yaşanacak” ifadesini kullandı.
- Sağlık Bakanı Fahrettin Koca İstanbul için “Tedbirlerin etkisi görülmeye başlandı. Son hafta içinde pozitif vaka sayısındaki azalma yüzde 20’yi buldu. Polikliniklerde yaklaşık yüzde 30, hastaneye yatışlarda yüzde 15, yoğun bakımda ise yüzde 10 azalma oldu. Yatak doluluk oranı yüzde 55, yoğun bakım doluluk oranı yüzde 65. Ancak günlük toplam vaka düşüşüne rağmen son günlerde evde bulaşma oranı yükseldi” dedi.
- İlkokul, ortaokul ve liselerde uzaktan eğitim, 2020-2021 eğitim öğretim yılının ilk döneminin tamamlanacağı 22 Ocak 2021 Cuma gününe kadar devam edecek. 25 Ocak Pazartesi günü başlayacak yarıyıl tatil süresine, ikinci dönemdeki bir haftalık ara tatil süresi de eklenecek. Böylece 2020-2021 eğitim öğretim yılının ikinci dönemi 15 Şubat 2021 Pazartesi günü başlayacak.
- İngiltere ve Almanya’dan Litvanya ve İsviçre’ye Avrupa genelinde kış aylarıyla beraber koronavirüs vakaları ve ölümlerde artışın önü artırılan önlemlere rağmen kesilemedi. Birçok Avrupa ülkesi yeni yıla sıkı karantina önlemleriyle girmeye hazırlanıyor.
- Avrupa liderleri karantinada! 42 yaşındaki Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Elysee Sarayı’ndan yapılan açıklamaya göre 7 gün kendisini izole edecek ve çalışmalarını sürdürecek. Macron son günlerde AB zirvesi de dahil birçok önemli üst düzey toplantıya katılmıştı ve onunla teması olan ve kendisini karantinaya alanlar arasında İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Avrupa Konseyi başkanı Charles Michel, OECD Genel Sekreteri Angel Gurria gibi liderler var.
- Kasım ayı başlarında bir günde 88 bini aşan yeni vaka ile salgın yayılma hızında rekora ulaşan Fransa o günden bu yana uyguladığı sıkı önlemlerle sonuç almaya başlayan ülkelerden. Şu anda günlük vaka sayısı 20 binin altına, iki ay önce bine yaklaşan günlük ölümler 500’ün altına düşürüldü ama bunlar göreceli başarılar ve ülkede salgın hala tehlikeli düzeyde yayılmayı sürdürüyor.
- En sıkı önlemlerin uygulandığı üçüncü gruba bu hafta sonundan itibaren 38 milyon kişinin, yani nüfusun yarıdan fazlasının dahil olduğu İngiltere’de, dün vaka sayısı 35 bin 383 ile salgının başından bu yana en yüksek günlük düzeyine ulaştı. Covid ölümleri de şu anda günde 500’lü rakamlarda seyrediyor.
- Almanya’da Eylül ayının sonlarına doğru iyice görünür hale gelen vaka sayılarındaki tırmanış kasım ayı başından itibaren yeniden uygulamaya konan bazı önlemlere rağmen sürüyor ve 17 Aralık itibariyle günlük vaka sayısı 31 bin civarına tırmandı. Bir günde meydana gelen Covid ölümleri sayısı da buna paralel bir tırmanışla şu anda 700’lü rakamlara ulaştı.
- İsviçre salgının birinci dalgasını görece az hasarla atlatırken restoranlar, okullar Mayıs ayı başlarında yeniden açılmış, Haziran civarında hemen tüm önlemler kaldırılmıştı. Mart ayı civarında patlak veren birinci dalgada İsviçre 2 bin vatandaşını kaybetti. Fakat Ekim ayı geldiğinde ikinci dalganın ülkeye ulaştığı açıkça belli olmuş ve bütün kantonlar ne yapacaklarını düşünmeye başlamışlardı. Kimileri sadece lokantaları kapattı, kimileri hiçbir önlem açıklamadı. Şimdi vaka sayıları günde 5000 dolayına tırmandı ve günde 80 ila 100 kişi ölmeye başladı.
- Belçika hükümeti, son günlerde koronavirüs enfeksiyonlarının yeniden artması üzerine Noel döneminde önlemleri sıkılaştırma kararı aldı. Federal hükümetin kararı uyarınca, 25 Aralık’tan itibaren sınır kontrolleri yeniden başlatılacak. Belçika’ya seyahat edenlerden, son 48 saatte alınmış negatif test sonucu istenecek. Belçika’da kayak yapmak da yasaklanacak.
- Avusturya’da koronavirüsle mücadele kapsamında 26 Aralık ile 24 Ocak tarihleri arasında uygulanacak önlemler paketi açıklandı. İlan edilen karantinanın ilk üç haftasında, mağazalar, restoranlar, tiyatrolar, müzeler, okullar ve kuaförler kapanacak. İnsanların dışarı çıkışlarına yalnızca gıda alışverişi ve egzersizler için izin verilecek. Ülkede 15-17 Ocak tarihlerinde kitlesel testler yapılacak. Test sonuçları negatif çıkan kişilerin karantinaları 18 Ocak itibariyle sona erecek.
- Salgına karşı “sürü bağışıklığı” stratejisinin başarısız olması nedeniyle yeni tedbirlerin gündeme geldiği İsveç’te Başbakan Stefan Löfven, son aylarda Covid-19 nedeniyle artan vakalara ve ölümlere dikkati çekerek, toplu taşıma araçlarında maske takılmasının zorunlu hale getirildiğini duyurdu. Mağazalarda yılbaşı indirimlerinin olmayacağını belirten Löfven, “Pandemi tedbirleri çerçevesinde yılbaşı indirimleri olmayacak. Restoranlarda bir masada sadece 4 kişi oturabilecek, saat 20.00’den sonra içki satışı yapmayacak” dedi.
- Yeni Zelanda’da korona gerekçesiyle milletvekili maaşlarına üç yıl zam yok
- ABD’de aşırı doz ilaç ve uyuşturucu kullanımı kaynaklı ölümlerde belirgin bir artış kaydedildi. Uzmanlara göre, bu artışta insanların pandemi nedeniyle evsiz ve işsiz kalması büyük rol oynuyor.
- Avrupa Birliği (AB) Konseyi, 22 Ekim’de güncellediği seyahat kısıtlamalarının kaldırılmasının “tavsiye edildiği” ülkeler listesinin son halini yayımladı. Listeye göre, Covid-19 salgını tedbirleri kapsamında mart ayında tamamen kapatılan AB sınırları, Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda, Ruanda, Singapur, Güney Kore ve Tayland’a kademeli olarak açılacak.
- Dünya Ticaret Örgütü, Covid-19 aşısında patentin kaldırılmasına engel oluyor.
- Uluslararası Af Örgütü, Dünya Ticaret Örgütü’nün Hindistan ve Güney Afrika’nın da içinde bulunduğu bazı ülkelerden gelen “korona aşısı patent hakkı geçici olarak askıya alınsın” talebine yeşil ışık yakmamasını eleştirdi. Hindistan ve Güney Afrika’nın aralarında bulunduğu bazı ülkeler, korona aşısından bir an önce uygun fiyata ve büyük miktarda üretilebilmesi için aşının patent hakkının geçici olarak askıya alınmasını talep etmişti. Teklife yüzden fazla ülke destek verirken ABD, Avrupa Birliği ve Japonya öneriye kesin surette karşı çıkmıştı. Perşembe akşamı DTÖ konseyinde öneri ele alınmış, ancak resmi bir sonuç çıkmamıştı.
- Af Örgütü’nün Almanya Genel Sekreteri Markus N. Beeko, “Bu, Angela Merkel’in de her daim vurguladığı küresel dayanışma için bir turnusol testiydi” diye konuştu. Dünya çapında aşı tedariki için halihazırda milyarlarca euronun gerektiğine dikkat çeken Beeko, hızlı bir kitlesel üretime gitmenin özellikle güney yarımküredeki pek çok ülkenin istikrarı açısından büyük önem taşıdığını vurguladı. DTÖ’den önerinin reddi yönünde karar çıksa bile, varlıklı ülkelerin küresel düzeyde insanların adil biçimde aşıya ulaşmalarının nasıl sağlanacağına ilişkin çözüm önerileri getirmekle yükümlü olduğunu söyledi.
- ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), bugün Moderna şirketi tarafından geliştirilen, ülkenin Koronavirus aşısının acil kullanımına onay verdi. Moderna tarafından geliştirilen ‘mRNA-1273’ aşısı, Pfizer/BioNTech aşısından farklı olarak -70 derecede muhafaza edilmeyi gerektirmiyor. Bu durum, aşı için depolama ve nakil işlemlerinde kolaylık sağlarken, aşının ülkenin uzak ve kırsal kesimlerine de ulaştırılabilmesine olanak veriyor.
- NG Araştırma’nın anketine göre 2 bin 145 kişinin yüzde 27’si aşı yaptıracağını söyledi. Diğer yüzde 27’lik kesim aşı yaptırmak istemezken yüzde 46 aşı konusunda kararsız olduğunu belirtti. “Yakın çevrenizde virüse yakalanan oldu mu?” sorusuna katılımcıları yüzde 74’ü evet cevabını verdi. Aşıyı yaptırmayı düşünmeyenler ve kararsızlar yüzde 55 oran ile yan etkilerinden endişe duyduğunu belirtti. Katılımcıların yüzde 20’si aşının üretildiği ülkeye güvenmediğini söyledi. (https://www.gazeteduvar.com.tr/asi-arastirmasi-yuzde-27-olmam-diyor-yuzde-46-kararsiz-galeri-1507664)
- CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, Sağlık Bakanlığının grip aşısı için Aile Sağlığı Merkezleri’ne (ASM) 10 milyon kişilik bir liste gönderdiğini buna karşılık depolarda ancak 500 bin aşının bulunduğunu söyledi. Emir, “Aile hekimi, hangi hastaya hangi kritere göre aşı yapacak belli değil. ASM’lerde kaos yaşanacak. Vatandaşla aile hekimini karşı karşıya getirecekler” uyarısında bulundu.
- Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Covid-19 aşılarının uygulanması için kullanılacak ‘Acil Kullanım Onayı’prosedürüne ilişkin, “Acil Kullanım Onayı, ruhsat anlamına gelmemektedir. Sadece aşının ruhsatlandırılması için gerekli veriler sağlanıncaya kadar verilen, süresi belli olan geçici bir izindir”
- Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Tezer, “Eğer kişide Covid-19 geçirdikten sonra bağışıklık yanıtı oluşmuşsa, aşı olmasına gerek kalmayabilir. Bu durumda kişinin aşı yaptırmasına gerek olmaz. Sağlık Bakanı da açıklamıştı; 6 ay içerisinde hastalığı geçirmiş olanlara aşının yapılmayacağını. Hastalığı geçirdiniz, 6 ay sonra bağışıklık, antikor yanıtınız düşebilir, bunu biliyoruz. O dönemde kişinin bağışıklık yanıtının durumuna bakarak, aşı olabilirsiniz’’ dedi.
- ABD başkanlığına seçilen Joe Biden’ın Beyaz Saray Basın Sözcüsü olarak seçtiği Jen Psaki, Biden’ın Covid-19 aşısı olacağı duyurdu. Biden’ın 21 Aralık Pazartesi eşi Jill Biden ile kameralar önünde aşı yaptıracağını söyleyen Psaki, başkan yardımcılığına seçilen Kamala Harris’in ise Covid-19 aşısını protokol gereği bir hafta sonra olacağını belirtti.
- Rakip aşı tartışmaları pandemi sonrası dünya için bize ne söylüyor? – Canan Ergenç
“Rakip aşıların tıbbi yeterlilikleri konusunu uzmanlarına bırakırsak, aşı tartışmalarının uluslararası örgütler ve devletlerarası ilişkiler bağlamında nasıl cereyan ettiği siyaset bilimciler için ilginç bir gözlem konusu… Trump döneminde Amerikan sağlık sisteminin koronavirüs krizi karşısındaki çaresizliği ve ABD’nin uluslararası alanda iş birliğinden özellikle kaçınan hamleleri Çin’e geniş bir alan açmış durumda. Çin’in Dünya Sağlık Örgütü’nün COVAX inisiyatifine katılması da bu anlamda önemli bir adım. Bugün Çinli şirketlerin ürettiği aşıları Endonezya, Brezilya ve Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde bulmak mümkün; Pakistan, Filipinler ve Meksika da bu kervana katılacak. Ancak Çin’in bu alandaki uzun vadeli etkisini halihazırda aşı anlaşması olmayan daha yoksul ülkelerde göreceğiz. Siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler açısından yakından takip eden, Çin uzmanı Çağdaş Üngör’ün konuya ilişkin görüşleri özetle şöyle: Çin, 2008 ekonomik krizinden önce çok da albenisi olmayan -devletin ekonomi ve toplum üzerinde hâkim olduğu- modelini halk sağlığı gibi çok can alıcı bir noktadan yola çıkarak dünyaya beğendirme amacı güdüyor…Batı medyası Çin’de ve Rusya’da üretilen aşılara, makul görülebilecek nedenlerle -çünkü bu ülkelerdeki bilimsel kurumlar ve devlet yönetimleri Batı’daki muadilleri kadar şeffaf ve denetlenebilir değil- şüpheci hatta zaman zaman alaycı bir mesafe aldı. Ancak unutmayalım ki, ABD ve Avrupa ülkeleri halihazırda Batılı ilaç şirketleriyle yaptıkları anlaşmalar sayesinde aşı yokluğu çekmeyecek. …Neticede Çin’de üretilen aşıların güvenilir ve etkin olup olmadığına medya değil bilim insanları karar vermeli. (https://www.gazeteduvar.com.tr/rakip-asi-tartismalari-pandemi-sonrasi-dunya-icin-bize-ne-soyluyor-makale-1507681)
- Cevabı saklanan soru: Aşılardan ne kadar kâr elde edecekler?
“Salgına aldırmaksızın devam eden bu örtbasa dair çeşitli dolaylı veriler de bulunuyor: Virüslere karşı geliştirilen ama COVID-19’da etkisiz olduğu ortaya konan remdesivir maliyetinin 600 katına satılmaktadır. Aşı etkinliğini ilk paylaşan şirket olan Pfizer’in CEO’su da salgını fırsata çevirenlerden: Başarılı sonuçları duyururken elindeki hisseleri yüzde 8 yükselmiş fiyatla satmıştı. Son olarak da BioNTech’in kurucularından Dr. Uğur Şahin geçtiğimiz aylar içinde dünyanın en zengin ilk 500 kişisi arasına girdi. Tüm bu gelişmeler fazla “abartılmadan” haber bültenlerinde yer alırken bir bilgi ise nedense pek gündeme gelmiyor: Aşılardan elde edilecek kâr konusunda bir öngörü sunan rapora, açıklamaya ya da tartışmaya rastlanmamış olması bu “örtbasın” aleni kanıtıdır… Aşı geliştiren şirketlerin halihazırda kamudan yüklü destekler aldığını belirtmiştik. Keza Moderna hakkında Nisan ayında yapılan bir açıklamaya göre şirket Amerika Birleşik Devletleri hükümeti tarafından destekleniyor ve ilgili kamu kurumu şirketin aşı geliştirme programını %100 oranında finanse ediyor. Ancak ağustos ayında yayınlanan bir açıklama ile Moderna açısının bir dozunun 32-37 dolar olacağı duyuruldu. Bu açıklama üzerine ABD’de kamu kaynakları ile geliştirilen bir aşının ücretli olmasına dikkat çekmek için “Yük değil, halka aşı olmalı!” başlıklı bir kampanya da başlatıldı. Aynı günlerde ise Moderna’nın CEO’su Stéphane Bancel şirketin gelir artışının ikinci çeyrekte, COVID-19 aşı çalışmaları nedeniyle, 5 kat artış gösterdiğini bildirmişti… İngiltere’de AstraZeneca, Oxford Üniversitesi ile yaptığı anlaşmada, “pandemi süresince” herhangi bir COVID-19 aşısından kâr elde etmemeyi ve aşıyı maliyetiyle satmayı taahhüt etse de Brezilya kamu araştırma kuruluşu olan Fundação Oswaldo Cruz (Fiocruz) ile yaptığı bir başka COVID-19 aşı geliştirme anlaşmasında, Temmuz 2021’den sonra pandeminin bittiğini kendi kendine ilan edebilme gücünü almıştır. https://sol.org.tr/haber/cevabi-saklanan-soru-asilardan-ne-kadar-kar-elde-edecekler-21899