KORONA GÜNLÜĞÜ 11 NİSAN 2020

GÜNDEM

İstanbul belediyesi tarafından yolcu sayılarının fazla olduğu metrobüs istasyonlarına termal kamera yerleştirdi. Ateşi yüksek çıkan yolcular, en yakın sağlık kuruluşlarına yönlendiriliyor.
AKP ve MHP tarafından hazırlanan, siyasi tutsakların dahil olmadığı yaklaşık 90 bin kişinin tahliyesini öngören infaz kanunu teklifinin görüşmeleri devam ediyor. Teklifin bir an önce yasalaşması için AKP ve MHP hafta sonu da çalışma kararı aldı.
Batman da iki esnaf arasında çıkan kavgaya 53 kişi karıştı. Polisler bu kişilere kişi başı 3 bin 150 tl den toplamda 167 bin liralık sosyal mesafe cezası kesti.
Diyarbakır’da dikkat çeken bir olay yaşandı. Dersim’de askerlerle girdiği çatışmada öldürülen PKK üyesi Agit İpek’in cenazesi ailesine PTT kargo ile gönderildi.
KYK’den öğrenim kredisi alan milyonlarca öğrenci faizlerin silinmesini beklerken, hükümetin KYK kredilerine bir yıl erteleme ve yurt içi fiyat endeksi (ÜFE) ‘ye göre faiz hazırlığı yaptığı öğrenildi. Salgının ekonomik kayıpları yine vatandaşın cebinden çıkacak.
TÜİK verileri: İşsizlik oranı yüzde 13.8 seviyesinde bulunmaktadır.
Korona virüsü ile mücadele kapsamında askere alımların ve tezkerelerin ertelenmesi gündemde. Bedelli askerlik yapacaklar için de ‘uzaktan askerlik’ planlanıyor.
İtalya’da, sağlık ve kamu hizmetlere ulaşması artık imkânsız hale gelen sığınmacılar ve evsiz insanlar için, ‘evde kalın’ talimatları alay konusuna dönüştü. Hükümet yardım için, eskiden aşağıladığı sivil toplum kuruluşlarına başvurmak zorunda kaldı.
Birleşmiş milletler gıda ve tarım örgütü Doğu Afrika ülkelerinin öncekilere kıyasla 20 kat daha büyük bir çekirge istilasıyla karşı karşıya olduğunu duyurdu. Kenya, Etiyopya ve Somali de durumun alarm verici seviye de olduğu aktarıldı.
İbrahim Gökçek ve Mustafa Koçak yaklaşık aya 10 yakındır tuttukları açlık grevlerine devam etmektedir.
Lübnan’ın Trablus kentinde QOUBBEH Hapishanesinde tutuklular koronavirüs salgınında ölüme terk edilmeye karşı serbest bırakılma talebi ile dün protestolara başladı. Tutuklular yataklarını ve hücrelerindeki eşyaları ateşe verdi.
Bilim kurulu salgının yükselme döneminde olduğunu bu yüzden insanların uzun süre evde kalmaya hazır olmaları gerektiğini belirtti.
İngiltere’nin Cambridge Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya göre virüsün şu an dünya da yayılan 3 türünün olduğu belirlendi.
Toplumsal dayanışmayı engelleyerek toplumu kendine bağımlı hale getirmeyi amaçlayan iktidar Odunpazarı Belediyesi Aşevi banka hesaplarını İçişleri Bakanlığı genelgesiyle bloke etmesinin ardından Eskişehir Büyükşehir Belediyesine bağlı Aşevi’nin de banka hesaplarını bloke etti.
Bolivya da koronavirüsün yayılması tehlikesine karşı yaşı 58 ve üzerinde olan cinayet, cinsel saldırı ve çocuk istismarı gibi suçları işlememiş kişilerin tahliye edileceği El mundo gazetesi tarafından yazıldı.

MEVCUT DURUM

Türkiye de her gün ortalama 4 binleri bulan vaka sayısındaki artış devam ediyor. Covid 19 dan kaynaklı ölüm sayısı bini aştı. Toplam vaka sayısı 47 bin civarı seyrediyor. Ayrıca binin üstünde entübe edilmiş hasta mevcut.
Sağlık Bakanı İstanbul‘da yoğun bakım yataklarının doluluk oranın yüzde 59.5 olduğunu Türkiye‘de bu oranının yüzde 36.3 olduğunu belirtti.
Dünya genelinde virüs tespit edilen kişi sayısı 1milyon 617 bini aşarken , yaklaşık 97 bin kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 366 bin kişi iyileşti.
Güney Kore‘de enfekte olduktan sonra iyileşen ve taburcu edilen 91 hastanın virüs testi pozitif çıktı. Bazı uzmanlar bu sayının artacağını, bazıları ise yapılan testlerin hatalı sonuç verdiğini söylüyor.
Cezaevlerinin virüsün yayılması için uygun ortam oluşturduğu ve mahpusların hayatını tehlikeye attığını bir örneği olarak ABD‘nin Chicago kentinin en büyük cezaevinde yapılan testler sonucu 450 koronavirüs vakası tespit edildi. Bu vaka sayısı ABD’de tek bir yerde tespit edilmiş en yüksek rakam.
İspanya da covid-19 salgınında son 24 saatte 605 kişi hayatını kaybetti. Toplam can kaybı 15 bin 843 e yükseldi. Toplam vaka 157 bini geçti.
İran da toplam can kaybı 4 bin 232‘ye , toplam vaka sayısı ise 68 bin 192 ye yükseldi.

ÖNLEME VE KORUMA

Mersin Büyükşehir Belediyesinde koronavirüs salgınının yurttaşlara olumsuz etkisini en aza indirmek amacıyla bütün ihale ve doğrudan alımlar ikinci bir emre kadar durduruldu. Belediyenin bütçesiyle sadece sosyal yardım ve zorunlu cari harcamaların yapılacağı belirtildi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi ,koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamasında ,metrobüs şoförlerinin koruyucu tulum giyerek görev yapacaklarını açıkladı.
Türkiye‘de saat 22:15‘te valiliklere gönderilen genelge ile büyükşehir statüsündeki 30 il ile birlikte Zonguldak’ta hafta sonu ile sınırlı 2 günlük sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
20 yaş altındaki otizm , down sendromu gibi “Özel gereksinimi“ olan çocuk ve gençlerin enfeksiyon yayılımını engelleyecek uygun şartları yerine getirmek , sosyal mesafe kuralına riayet etmek ve maske kullanmak koşuluyla ikametlerinden çıkmalarına , park ve bahçelerde dolaşmalarına aynı il sınırları içinde araçla seyahet etmelerine izin verilmesi kararı alındı.

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SAĞLIĞI

Korona ile mücadele de alınamayan yeterli önlemler yüzünden sağlık çalışanları ölmeye devam ediyor. İtalya sağlık yüksek enstitüsünün verilerine göre 107 doktor, 28 sağlık çalışanın hayatını kaybettiği ve 14 binden fazla sağlık çalışanın Covid-19‘a yakalandığı belirtildi.
İstanbul Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde korona virüsüne yakalanan genel yoğun bakım işçisi yaşamını yitirdi.
Konya’da Covid-19 tedavisine alınan kişinin 2 oğlu hemşireyi darbetti. Kardeşler tutuklandı.
İzmit’te bir doktor hakkında aile sağlığı merkezlerine maske gönderen CHPli belediyeye teşekkür ettiği için soruşturma açıldı.
Prof. Dr. Feride Aksu Tanık: Hekimler ölüm –yaşam kararı verme baskısından korunmalı bunun için de “Ulusal Triyaj Etik Kurulu” oluşturulmasını önerdi.
Ankara‘da İl Pandemi ve Bulaşıcı Hastalık Komisyonu: Özellikle pandemi hastanelerinde sadece sağlık emekçilerinden numune alacak ayrı bir birim açılması ve orta ve yüksek riskli sağlık çalışanlarının tümünün ilk taramalarının yapılması , sonrasında enfeksiyon komitelerinin kararı ile en geç 5 günde bir PCR ile kontrolün sağlanması yönünde karar vermiş ve bu karar doğrultusunda bu hafta Ankara‘da sağlık emekçilerine tarama testleri yapılmaya başlanmıştır.
Sağlık çalışanlarının ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalan bakanlık, sağlıkçıların hastanelerde maske yapması için Tıbbi Maske İç İmkanlarla Üretim Kılavuzu yayımladı. Sağlıkçılara kendi maskenizi kendiniz yapın dendi.
Sağlık çalışanlarını semptomu olsa dahi test negatif çıktığında maske ile çalışmaya zorlanıyor.

SAĞLIK MUHALEFETİ

İzmir Gaziemir Nevvar Salih İşgören Devlet Hastanesinde aynı zamanda da hemşire olarak görev yapan Genel Sağlık-İş işyeri temsilcisi, hastanede koruyucu ekipmanın olmadığını söylediği için sürgüne gönderildi.
İstanbul Eczacılar Odası Başkan Cenap Sarıalioğlu 20 civarında eczanede koronavirüs çıktığını belirterek, söz konusu eczanelerin çalışmaya devam ettiğini söyledi.
TTB, sağlık sisteminde reform halkın sağlığını korumak için ise Sağlıkta Dönüşüm Programı salgınla mücadelede başarısızdır açıklaması yaptı.
Covid -19 Hastalarına Yönelik Sağlık Uygulama Tebliğinde değişikliğe TTB’nin desteğiyle gidildi. Pandemi süresince pandemi olgularının tanı ve tedavileri “ ilave ücret alınmayacak“ işlemler listesine eklendi.
SES yaptığı açıklamada Covid-19 salgını boyunca değişmeyenlerden biri de iktidarın uygulamalarının eleştirenlere yönelik baskı ve saldırı yöntemleridir dedi. Halk sağlığı uzmanı Ahmet Saltık hocanın da yalnız olmadığını ve dayanışma içinde olduğunu belirtti.
Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu üyeleri, Sağlık Bakanlığı ve Ankara ili sağlık yöneticilerine “ Tarama testi uygulamasını 112 acil grubunda neden durdunuz? “ diye sordu. 112 acilde çalışan 9 sağlık emekçisinin koronavirüs testinin pozitif çıkmasının ardından test uygulamasına son verilmesi sağlık çalışanlarında enfekte olanların sayısının fazla olduğu ve var olan durumun görünür olmasını istemedikleri gibi bir izlenim oluşturmaktadır.
Ses Genel Merkezi yaptığı 2 günlük sokağa çıkma yasağı ile ilgili yaptığı açıklamada; alınan sokağa çıkma yasağında üretimin olmadığı bir zamanın seçilmesinin iktidarın sermayenin çıkarını halkın sağlığından önde tuttuğunu bir kez daha göstermiştir dedi.
Sokağa yasağının ilan edilmesinin ardından halkın marketlerde izdiham yaratmasının ardından TTB, salgın yönetiminin büyük bir ciddiyetle yapılması gerektiğini tekrar vurguladı.
Türk Tabipler Birliği yaptığı açıklamada fiziki mesafenin korunması için alınan yasak kararının kendisi fiziki mesafeyi ortadan ortadan kaldırmış durumda diyerek ülkeyi yönetenleri ise aldıkları kararların sonuçlarını ön görmeye davet etti.
Diyarbakır Tabip Odası pandemi süresince alınacak sokağa çıkma yasağı kararı politik değil tıbbi bir nedene dayanmalıdır dedi. Yapılanlar buna uymuyor ve toplumu paniğe sürükleyip bulaşı arttırarak faydadan çok zarar veriyor.

TOPLUMSAL MÜCADELE

ABD’de Kaliforniya San Jose şehrinde fast food işçileri kişisel korunma gereçleri verilmediği için greve gittiler.
Yunanistan’da hükümetin koronavirüs salgını karşısında aldığı tedbirler ve desteği yetersiz bulan toplum kendisi için öz dayanışmasını geliştirdi. ‘Antivirüs dayanışma’ diyen bir çok insan ve insiyatif, başta mülteciler, evsizler, gereksinimlerini tek başlarına karşılayamayan yaşlılar olmak üzere ihtiyacı olan herkesle dayanışmayı örgütlüyor.
HDP cezaevlerinde insanlar herkes gibi kendi sağlıklarını koruyabilecek duruma gelmeliler. Dışarda hijyen ve temizlik malzemelerine herkes ulaşabilirken, cezaevlerinde hiçbir temizlik ve hijyen malzemesinin verilmediği bir ortam var ve bu ortamda sağlıklarını korumaları beklenemez açıklaması açıklaması yaptı.
Lübnan’da hapishanelerde eylemlere paralel olarak, tutuklu yakınları, aktivistler ve insan hakları savunucuları cezaevi önünde toplanarak, sloganlarla tutuklulara destek vermeye başladı.
Nusaybin’de bir kırsal mahallenin sakinleri salgına karşı kendi tedbirlerini kendileri alıyor. Mahalleyi kapatan yurttaşlar fiziksel mesafeyi zorunlu hale getirirken, dışarıdan gelenleri karantinaya almış durumda. Onların tüm ihtiyaçları ise kolektif bir şekilde karşılanıyor.
DİSK 2020 işsizlik ve istihdam raporunda Covid-19’un yaratacağı büyük işsizlik ve istihdam depremi öncesinde tablo vahim açıklaması yaptı.

YENİ YAŞAM

Tiyatro sanatçısı Genco Erkal, ‘Marx’ın Dönüşü ‘ oyununu youtube da karantina günlerine Dostlar Tiyatrosunun armağanı olarak gösterime açtı.
Neredeyse insan nüfusunun yarısını evine hapseden koronavirüs doğa üzerindeki insan baskısını azalttığından dolayı hayvanların yaşamları üzerindeki pozitif değişimler olmaya devam ediyor.
Antalya da nesli tehlike altındaki caretta carettaların yuva alanı olan sahiller bu yıl korona virüs salgını nedeniyle insan akınına uğramadığı için caretta carettaların özgürce yumurtlamaları ve daha fazla yavru carettaların denize ulaşması bekleniyor.
Koronavirüs salgını ortaya çıktığında doğa üzerindeki ilk etkisi Çin’de hava kirliliğini azaltması olmuştu.
Hindistan’da koronavirüs nedeniyle uygulanan 21 günlük karantina sayesinde hava kirliliği büyük ölçüde azaldı.
Himalaya Dağları ise 30 yılın ardından ilk defa ,ülkeden net bir şekilde görüldü. Bu aşırı hava kirliğine insanlar o kadar alıştırılmışlar ki bu yeni duruma çok şaşırdıklarını kasaba yerlilerinden Sant Balbir’in şu sözlerinden anlıyoruz.“Karla kaplı dağları çatılardan net bir şekilde görebiliyoruz. Sadece Himayalar’ı değil, geceleri yıldızları da görebiliyoruz. 30 yıldır böyle bir şey göremedik”

GÖRÜŞLER

Alınan iki günlük sembolik sokağa çıkma yasağı ile birlikte Türkiye genelinde ortaya çıkan tabloyla virüsün belki de en çok yayıldığı 2 saate tanık olduk. Burada halktan kopuk halkın reflekslerini öngöremeyen, ortak akıl ile hareket etmeyen iktidar anlayışını gördük. Sadece iki günlük yasak için halkın panik halinde fırınlara, bakkallara akın etmesinden halkın iktidara karşı olan aşırı güvensizliğini gördük. İktidarın aldığı kararlarla bu salgında toplumun sağlığını korumak yerine sermeyenin çıkarını korumayı esas aldığı görülmektedir.

EKLER

Ses genel merkezinin sokağa çıkma yasağı üzerine yaptığı açıklama metni yayınladı. Hafta sonu üratimin zaten olmadığı bir vakit özel olarak seçilmiştir. İktidar ne olursa olsun üretimin, sermayenin karından vazgeçmeyeceğini, bunların çıkarını halkın sağlığından önde tuttuğunu bir kez daha göstermiştir. Başından beri yapılması gereken zorunlu durumlar dışında üretimi durdurmak, işçilere ve tüm emekçilere ücretli zin sağlamak, herkesin evde kalabilme olanaklarını ve gerekli ihtiyaçlarının sağlanmasını devlet kaynakları ile güvenceye almaktır. Hem üretimden vazgeçmeyip, tedbir alıyormuş gibi yapmak, bugün olduğu gibi insanları kontrolsüz şekilde sokağa itmek ve virüsün yayılım hızını arttırmak demektir. Bir kez daha tekrar ediyoruz zorunlu olmayan üretimi durdurun, ücretli izin sağlayın, evde kalma koşullarını oluşturun.
Prof. Hamzaoğlu: Birinci basamak sağlık hizmeti çöktü

DUVAR gazetesi röportajı

Birinci basamak sağlık hizmetleri korona salgınından sonra ne aşamada, sizin gözlem ve bilgileriniz ne yönde?

Tüm dünyada neoliberalizmle beraber, 80’li yıllardan sonra sağlıkta kriz tanımlamasının ardından Dünya Bankası, hatta başlangıçla Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) de katkılarıyla reform faaliyetleri başlatmaya çalıştı. Böylece sağlık hizmetini kullanacak her bir kişinin ödediği vergilerin dışında bir de sağlık primi ödemesi, yani kişilerin dolaylı ya da doğrudan para ödemeden sağlık hizmetine ulaşamaması, böylece kamunun katkılarını azaltarak özel sektöre alan açılması gibi uygulamalar dünyaya bir reform faaliyeti gibi sunuldu. Türkiye’de de bütün bunlar 90’lı yıllarda, hatta 80’li yılların sonunda başlamıştı. AKP hükümetiyle beraber 2003 Haziran ayında “Sağlıkta dönüşüm programı” olarak yayınlandı. Onun hayata geçmesiyle beraber kamunun sağlık sigorta kurumu (SGK) özel hastanelerden de hizmet satın alır oldu. Özel hastanelerin sağlık sunumundaki payı hızlıca arttı.

Birinci basamak sağlık hizmetleri, o zamana kadar bölge temelliydi. Yani mahallede ya da köyde yaşayanların tümüne hizmet sunmayı planlayan ve yine bölge tabanlı olmasına rağmen nüfusun kalabalığını da dikkate alan, ona göre ekip sayısını ve hizmetle ilgili gereksinimleri belirleyen, koşulların sağlanmasını öngören, para ödemeden ya da prim ödemeden ulaşılan bir sağlık sistemiydi bu. Ancak sağlıkta dönüşümle beraber “hekim seçme özgürlüğü” propagandası ile bölge tabanlı hizmet dağıtılarak yerine doğrudan doğruya liste temelli sistem getirildi. Örneğin bir ailedeki kişilerin farklı farklı aile hekimine kaydolabileceği bir sistem çıktı ortaya. Öyle olunca şu anda şu sokakta şu mahallede kimler hasta gibi bir sorunun karşılığı kalmadı. Covid-19 tanısı kondu, sorusunun karşılığını verebilecek bir sistem yok artık.

Bir apartmanda 5 tane Covid-19 tanısı konmuş hasta varsa, bunların 5’inin ayrı ayrı hekimi olabiliyor. Öyle olunca da sorunun ciddiyeti kalmıyor. Bu bağlamda da salgınla mücadelede, sağlığın yönetiminde çok ciddi aksamalar oluyor. Örneğin şu anda yapılması gereken şeylerden bir tanesi, insanlara yaşam alanlarında ve çalışma alanlarında ulaşarak test yapıp, hasta olup olmadığını belirlemek, bunun için tarama yapmak. Tarama yapıp testi pozitif çıkanlar olduğunda ya da tarama testinden sonra hastalık kesin tanıyla da netleştiğinde, örneğin evde kalan diğer kişilerin temaslı olup olmadığını, onlarda da virüsün etken olup olmadığını aramak gerekiyor. Biz buna filyasyon diyoruz. Hastaları ve hastalığın yayılmasını bulma, onlarla temaslı olanları yakalama ve izleme. İşte bu süreçler salgınla mücadelede çok kritik adımlar.

Özellikle toplumun büyük bir çoğunluğunun böyle bir dönemde hastaneye gitmekle ilgili sıkıntıları var. Örneğin insanlar ‘doğum yapmaya gideceği hastanede Covid-19’lu hasta olmaması’ gibi bir güvenceye gerek duyarlar. Çok doğal olarak, orada her ne kadar önlemler alacağınızı söyleseniz de insanlar bu kadar çok korkutulmuş bir durumla ilgili olarak riski kabul etmeyeceklerdir. Normalde Sağlık Bakanlığı’nın bütün illerde nüfusun yapısına göre bunu da organize etmesi ve özellikle bazı kamu hastanelerinin Covid-19 hasta kabul etmeden, olağan hizmetleri, yani doğumlar, kanser hastalarının tedavileri, diyabet, tansiyon, kronik hastalıkların tedavisi için ya da acil hastalıklar için düzenlenmiş, organize edilmiş, ayrılmış ve kamuoyuyla paylaşılmış hastaneler organize etmelidir. Bunu da yapmadılar.

Öyle olunca özellikle parası olmayıp da Covid-19 hastası almayan özel hastanelere gidemeyenler ne yapacaklar? Çok eski yıllardan, 60’lardan, 70’lerden bildiğimiz gibi, insanlar mahallelerde varsa eğer (onların da sayısı tabii azaldı) ebeler, büyüklerle bir şekilde doğum yaptırmaya çalışacaklar. Muhtemelen böyle bir risk var. Öyle olunca asepsi dediğimiz, yani mikropsuz ortamın sağlanacağı koşullar doğum için olmayabilir. Çok büyük bir risktir bu. Bebeğe ya da anneye o sırada tıbbi müdahale gerekiyorsa bunun koşulları olmayacak. Dolayısıyla, doğumların evlere kayması gibi bir risk de özellikle küçük kentlerde, kırsal alanlarda yaygınlaşabilir, bu da özellikle anne sağlığı için çok büyük bir risk yaratabilir. Özellikle anne ölümlerinde artışlar görebiliriz. Bunu önlemek için tabi tedbirlerin alınması gerekiyor.

İnsanlar bir süredir eve kapanmış, kapanmaya da devam edilecek gibi gözüküyor. Eve kapanma aynı zamanda umutsuzluğu büyüttü. Ortaya çıkan stres, insanları farklı bir noktaya götürür mü? Bir hekim olarak bu sürece dair neler öneriyorsunuz?

Dayanışma. Dayanışma ve bunu örgütlü hale getirmek gerekiyor. Kimseyi, sınıfdaşlarımızı, komşularımızı, tanıdıklarımızı, bildiklerimizi, sendikada örgütlendiklerimizi, partide örgütlediklerimizi, partidaşlarımızı, sendikadaşlarımızı, meslektaşlarımızı yalnız bırakmayacağız. Birbirimizden haberdar olacağız. Dayanışma ağlarımızı genişleteceğiz ve bu dayanışma ağlarının ötesinde de gereksinimlerimizi karşılaması gereken hükümetten taleplerimizi ortaklaştıracağız. Bu dönemi böyle aşabiliriz. Dayanışma ve örgütlülükle… (MA)