KORONA GÜNLÜĞÜ 10 HAZİRAN 2021
Salgın yönetilemiyor! Emekçiler, ötekileştirilenler ölmeye devam ediyor! Sağlık emekçileri tükeniyor, hayatını kaybediyor!
Sosyal cinayete dönüşen pandemi ölümlerine karşı öfke büyüyor. Yanlış sağlık politikaları ve salgın mücadelesine karşı yaşam hakkını savunmak için demokrasi güçleri harekete geçiyor.
***
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Covid-19 salgınının gidişatında “cesaret verici işaretler” görmeye devam ettiklerini belirterek DSÖ’ye bildirilen vaka sayılarının son 6 haftadır, ölü sayılarının ise son 5 haftadır düşüşte olduğunu bildirdi.
***
Covid-19 vakalarında küresel düzeyde düşüş eğilimi devam ediyor. Bununla birlikte farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 175 milyonu geçerek 175 milyon 163 binin üzerine çıktı. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 3 milyon 777 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 12 milyon 420 bine geriledi.
Küresel düzeyde yeni vaka bildirimi son 24 saatte yeniden 420 bin 270 kişiye, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 14 bin 91 kişiye yükseldi. Hindistan’da yeni vaka bildiriminde 100 binin altına düştü. İngiltere ve Güney Afrika ilk 10 ülke arasında… Pandemi Asya ve Latin Amerika’ya yerleşti. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: Hindistan (93.9 bin), Brezilya (87.1 bin), Arjantin (29.8 bin), Kolombiya (24.2 bin), ABD (14.2 bin), İran (10.6 bin), Rusya (10.4 bin), Güney Afrika (8.9 bin), Endonezya (7.7 bin) ve İngiltere (7.5 bin). Dün ölümlerdeki yükseliş dikkati çekti. Hindistan 6 bin 138 ve Brezilya 2 bin 484 ölüm ile zirvedeki yerini korurken bu ülkeleri Arjantin (605 ölüm), Kolombiya (550 ölüm), ABD (452 ölüm), Rusya (399 ölüm) ve Peru (322 ölüm) izledi.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 06.00) alıyoruz.
***
Türkiye’de ‘’kademeli normalleşme’’ denilerek önlemlerin gevşetilmesine rağmen salgın henüz kontrol altına alınabilmiş değil. Son 24 saatte yeni vaka sayısı hala 6 binin üzerinde, 6 bin 454 kişi. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 87 kişi. Turkuaz tabloda eleştirilere rağmen ısrarla yer verilen yeni hasta sayısı yeniden beş yüzün üzerine çıktı, 558 kişi. Toplam vaka sayısı 5 milyon 306 bin 700 civarında. Toplam can kaybı ise 48 bin 428 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 224 binin üzerinde. Turkuaz tabloda aktif hasta sayısı yer almıyor. Günlük aktif hasta sayısını Worldmeters’dan paylaşmaya devam ediyoruz.
Türkiye’de aktif hasta sayısı yeniden kıpırdanmaya başladı, dün itibarıyla 78 bin 429 kişiye yükseldi. Bulaştırma potansiyeli yüksekliği dikkate alındığında aktif hasta sayısının hala oldukça yüksek olduğunu hatırlatmak isteriz. Temaslıların gerçek anlamda saptanmasıyla bu sayının ciddi düzeyde artacağını biliyoruz. Ağır hasta sayı 1,018 kişiye geriledi. Ağır hasta oranımız %1.3’e düştü. Bu oran hala dünya ortalamasının iki katı! Yüksek ölüm hızının yüksek ağır hasta oranı ile ilişkili olduğunu, ölümlerin yüksek hızda devam edeceği uyarısını ısrarla vurguluyoruz.
***
Edirne’nin İpsala ilçesinde Covid-19 hastası ve vakasının kalmadığı bildirildi.
***
Türkiye ile İtalya arasında Roma’da Cuma günü yapılacak olan Avrupa Futbol Şampiyonası (EURO 2020) açılış maçına, Covid tedbirleri nedeniyle Türkiye’den taraftarlar gelemeyecek.
***
İngiltere’de son 24 saatte 7 bin 540 Covid-19 vakası görülmesiyle şubat ayından bu yana ilk kez günlük 7 bin sınırı aşılmış oldu. Geçen hafta 4 bin 330 olarak kayda geçen günlük vaka sayısı ise bir hafta içinde yüzde 74 artmış oldu. Böylece 7 bin 434 vakanın kaydedildiği 27 Şubat’tan bu yana en yüksek günlük vaka artışı görüldü. İngiltere Halk Sağlığı Kurumu, ilk olarak Hindistan’da görülen “Delta” varyantının, Alfa (İngiltere) varyantını geride bırakarak ülkede en baskın tür haline geldiğini duyurmuştu
***
Bilim insanları Coronavirus’ün (Covid-19) HIV hastası bir kadında tam 32 kez mutasyona uğradığını belirledi. Araştırmacılar diğer HIV hastalarında da benzer durumların gözlenmesi durumunda bu hastaların “bir varyant fabrikası haline gelebileceğini” duyurdu.
***
Samsun Tabip Odası Başkanı Funda Furtun, eşi Kamil Furtun’un öldürülmesi ile ilgili bilirkişi raporlarının ağır ihmalleri delilleriyle ortaya koymasına rağmen hastane yöneticilerinin delil yetersizliğinden beraat etmesini eleştirdi. Kararla ilgili açıklama yapan Furtun, “Bu kahredici cinayetin üzerinden altı yıl geçti. Onu neden öldürdüğünü halen bilmediğimiz katil, en ağır ceza ile cezalandırıldı. Bu ağırlaştırılmış müebbet cezası, Yargıtay tarafından onandı. Bu ceza, sevgili eşime tekrar kavuşmamı sağlamasa da katilin en ağır ceza ile cezalandırılmasından memnunum. Bu cinayet önlenebilir miydi? Bu sorunun muhatabı hastane idaresi özelinde kamu idaresidir. Bu katilin hastanede birini öldüreceğini söylemesine ve bilinmesine rağmen orada tutulması, bu konuda hiçbir şey yapılmaması tetiği çeken kadar olmasa da tetiğin çekilmesine engel olamayan ya da ağır ihmali bulunanları da bu cinayetten sorumlu kılmaz mı?” diye sordu.
***
Marmara Denizi’ni istila eden müsilaj (deniz salyası), Kuzey Ege ve Karadeniz’e doğru yayılmış durumda. “Marmara Denizi ölüyor” uyarısında bulunan uzmanlar, en büyük nedenin denize verilen atık sular olduğunu belirtiyor ve acilen biyolojik arıtmanın zorunlu kılınması gerektiğini söylüyor.
Eski İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı (İBB) Nurettin Sözen ise “Tayyip Erdoğan, belediye başkanı olmasından sonra biyolojik arıtma projelerini durdurdu, atık suları denizin dibine deşarj etme yolu seçildi” dedi ve bir uyarıda daha bulundu: “Kanal İstanbul yapıldığı zaman asıl siz o zaman görün kirlenmeyi. Marmara tamamen bitecek.”
AŞI TARTIŞMALARI
Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası Başkanı Dr. Gürsel Özer, “Günlük randevu sayımız en az 6 olmalı ki aşıyı yapalım. 6’yı doldurmayan randevularla karşı karşıyayız” dedi.
***
Avrupa Parlamentosu (AP), dün oylanan dijital aşı sertifikasının kabul edildiğini duyurdu. Kararın 546 evet, 93 hayır ve 51 çekimser oy ile parlamentodan geçtiği belirtildi. Uzlaşıya göre, AB üyesi ülkeler, sertifikanın yürürlüğe gireceği 1 Temmuz itibarıyla ek test veya karantina gibi seyahat kısıtlamalarından kaçınacak. Halk sağlığının korunması gibi gerekli durumlarda ise ülkeler ek tedbirler alabilecek. Sertifika ücretsiz olacak, kağıt veya dijital şekilde hazırlanacak.
Dijital aşı sertifikası, kişilerin Coronavirus (Covid-19) aşısı olup olmadığını, olduysa nerede ve hangi aşıyı olduğunu gösteren bilgiyi, hastalığı geçirenlerin iyileştiğine ve antikor seviyesine dair belgeyi ve Covid-19 test sonucunu içerecek. Sertifikayla, AB’de onaylı Covid-19 aşıları olmuş kişilere yönelik seyahat kısıtlamaları kaldırılabilecek.
***
Türk Tabipler Birliği (TTB) İkinci Başkanı 2. Başkanı Ali İhsan Ökten, düzenlediği basın toplantısında Sağlık Bakanlığı’nın 2021 bütçesini eleştirirken “Covid-19 aşısı için hangi firmalarla sözleşme imzalanmıştır? ” diye sordu. Ökten, “Toplum sağlığı, Sağlık Bakanlığı’nın öncelikli görevidir. Pandemi ancak koruyucu ve kamusal bir sağlık politikası ile önlenebilir. Bu nedenle 2021 yılı bütçesinin veya en azından Sağlık Bakanlığı bütçesinin önceki yıllardan farklı olarak pandemi koşullarına göre düzenlenmesi gerekirdi. … yaşanması muhtemel yeni salgınlara karşı da ayrı salgın bütçe kalemi oluşturulmalıdır” dedi.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, ” “Yarın itibaren 45 yaşının üzerindeki vatandaşlarımızın aşılanması başlıyor. Gelecek haftada 40 yaş üzeri vatandaşlarımız aşılama programına alınacak”” dedi. Ayrıca hafta başında 4.2 milyon Biontech aşısı geleceği bilgisi paylaşıldı.
Koca yerli aşı ve üçüncü doz aşı ile ilgili de şunları paylaştı: ‘Üçüncüsü ise, salgın kontrolünün sürdürülebilirliğinin sağlanmasıdır. Bunun için şimdiye kadar dışarıdan tedarik ettiğimiz aşıların yerine kendi aşımızın kullanıma girmesi gerekiyor. Bildiğiniz gibi çok sayıda aşı geliştirme projemiz devam ediyor ve birinde son aşamaya geldik. Önümüzdeki hafta yerli aşımızın son fazı olan Faz III insan çalışmaları için gönüllülerimizi aşılayacağız. Türk aşısı son aşamaya geldi. Salgın kontrolünün sürekliliği ve aşıda dışa bağımlılığı bitirecek bu önemli gelişmeyi hep birlikte yaşayacağız. Aşıların belirli süre ile bağışıklık sağladığı ve iki doz aşı olan kişilerin üçüncü doz aşı olması gerekliliği konusunda bilimsel çalışmalar devam etmektedir. Bu konuda bir klinik çalışma da bakanlığımızca planlanmış, hangi aşıların çapraz kullanılabileceği ve yerli aşımızın üçüncü doz olarak kullanımı değerlendirilmektedir. Elde edeceğimiz somut bilimsel verileri sizlerle de paylaşarak yol haritamızı kesinleştirmiş olacağız. Ülkemizde kullanıma giren aşılar ve yerli aşımızın hangi usullerle kullanılabileceğini belirleyeceğiz.’’
***
Türk Tabipleri Birliği( TTB) Merkez Konseyi üyesi Dr. Kazım Doğan Eroğulları da ağustos sonuna kadar hedeflenen aşılamanın mümkün olmadığı görüşünde: “Süreç şeffaf yürütülmediği için kaos oluyor. Biz bakanlığın yarın bize aşı verip veremeyeceğini bilmiyoruz. Birçok ülke aşılamayı bitirdi maskeleri kaldırdı, biz hala yeni bir pik gelecek endişesi yaşıyoruz.” TTB Merkez Konseyi üyesi Dr. Kazım Doğan Eroğulları ise aşıyla ilgili alınan her kararda hem sağlık çalışanlarının hem de yurttaşların kaos yaşadığını söyledi: “Şöyle bir durum var: A ve B sınıfı olup dört ve üzeri hekim olan Aile Sağlık Merkezleri (ASM) Biontech aşısı yapabilecek. Diyelim beş doktoru var ama A ve B sınıfı olmayan ASM’ler ne yapacak? Ya da üç hekimli ASM’lerden hizmet alan vatandaşlar ne yapacak?“ Eroğulları da mevcut sistemle ağustos sonuna kadar hedeflenen aşılamanın yetişemeyeceği görüşünde: “Aslında Türkiye’de sağlık sistemi, aile hekimlikleri ve hastaneler olarak bizim günlük 2 milyona yakın aşı yapma kapasitemiz var. Doğru planlama ve şeffaf bir süreç yürütülse biz bu aşıları çok kısa sürede bitirebiliriz. Bir buçuk iki ay gibi bir süre içinde bile bitirebiliriz. Çünkü 25 bin aile hekimi var. Kişi başı 20 doz yapılsa ortaya çıkan rakam belli. Hastaneler de var. Ama biliyorsunuz Sinovac aşısını uzun dönem aşı olmadığından yapamadık. Biz aşı yapmak istiyorduk vatandaş da olmak istiyordu ama aşı tedarik edemediler. Parça parça bir tedarik oldu. Ocaktan beri geldiğimiz nokta ortada yüzde 15 bir aşı yapabildik.”
***
Dünya genelinde 2 milyar 220 milyon dozdan fazla Coronavirus (Covid-19) aşısının yapıldığı bildirilirken, Türkiye 31 milyon 646 bin 417 doz ile 10. sırada yer aldı. Çin 808 milyon 960 bin doz ile en fazla aşı yapılan ülke olurken, Çin’i 303 milyon 920 bin ile ABD, 239 milyon 60 bin ile Hindistan, 74 milyon 540 bin ile Brezilya, 68 milyon 800 bin ile İngiltere, 55 milyon 550 bin ile Almanya, 40 milyon 840 bin ile Fransa, 39 milyon 310 bin ile İtalya, 34 milyon 660 bin ile Meksika, 31 milyon 646 bin ile Türkiye, 31 milyon 300 bin ile Rusya, 30 milyon 470 bin ile İspanya, 29 milyon 620 bin ile Endonezya, 26 milyon 860 bin ile Kanada ve 22 milyon 740 bin ile Polonya izledi.
***
Polonya, kanda pıhtılaşmaya sebep olduğu gerekçesiyle bazı ülkeler tarafından kullanımı durdurulan AstraZeneca aşısını kullanımını durdurma kararı aldı.
***
ABD basını, Beyaz Saray’ın gelecek yıl sonuna kadar yaklaşık 100 yoksul ülkeye 500 milyon doz Pfizer/BioNTech aşısı sağlamaya hazırlandığını yazdı. Haberlere göre, aşının 200 milyon dozu bu yıl, geri kalanı ise 2022’de dağıtılacak. Geçen hafta Biden, ülkenin Karayipler ve Latin Amerika, Güneydoğu Asya, Afrika’daki ülkeler ile Gazze ve Batı Şeria’ya 25 milyon doz aşı dağıtacağını söylemişti. Bu dozlar, Biden’ın Haziran ayı sonuna kadar yurt dışına göndermeyi taahhüt ettiği 80 milyon dozun ilk kısmını oluşturuyor.
***
Uruguay hükümeti ülkede uygulanan aşıların gerçek dünya verilerini açıkladı. Buna göre Sinovac ve Biotech’in Covid-19 aşısının, yoğun bakıma yatışları ve virüs kaynaklı ölümleri önlemede yüzde 90’ın üzerinde etkili olduğu belirtildi.
***
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Covid-19 salgınında herkese 3’üncü doz aşı yapılmasını önermediklerini söyledi. Ceyhan, “Sağlık personeli yaptıkları iş açısından korona virüsü ile çok sık temas ettikleri, 2 doz Sinovac aşısı oldukları için 3’üncü doz Pfizer-BioNTech ile aşılanmalarını öneriyorum” dedi.
***
Türkiye’de Kovid-19 aşılamasının yavaşlığının yanında iller ve bölgeler arasında da aşılama oranları açısından uçurum var. Trakya, Marmara ve Ege’de yüzde 15’lerin üzerinde olan ikinci doz aşılama oranı Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde hâlâ yüzde 4-5’lerde. İzmir’de ikinci doz aşılama oranı yüzde 20, Ankara’da yüzde 19,5 iken Urfa’da bu oran yüzde 4,5, Diyarbakır’da ise yüzde 6’larda.
Aşılama oranlardaki bu farklılığın nedenleri hakkında konuşan Urfa Tabip Odası Başkanı Osman Yüksekyayla, bunun birçok nedeni olmasına rağmen en temel sorunun elde yeterli aşı olmadığına değindi. Ayrıca Urfa’nın büyük çoğunluğunun Arap ve Kürtlerden oluştuğunu ama bu insanların ana dillerinde bir aşı kampanyası yürütülmemesinin de aşılama oranlarının düşük olmasında ciddi bir etkisi olduğunu dile getiren Yüksekyayla “Türkiye’de aşıyla ilgili baştan beri yaşanan belirsizlikler de insanlarda aşıya ilişkin tedirginliği artırdı” ifadelerini kullanarak aşılamada yerele özgü bir çalışma yürütülmediğine dikkati çekti. Yüksekyayla, aşılama oranlarının yükselmesi için köylerde, kırsalda yaşayanların ayağına gidilmesini, il ve ilçe merkezlerinde Kürtçe, Arapça ve Zazaca kampanyalar yürütülmesi gerektiğini söyledi.
***
HDP Milletvekili Gülüstan Kılıç -Koçyiğit, ‘Human Papilloma Virüsü’nün (HPV) sebep olduğu kanserlerin önlenebilmesi adına geliştirilen aşıların ulusal aşılama programına alınması ve HPV aşısının herkes için ücretsiz bir biçimde sağlanması adına meclis başkanlığına kanun teklifi sundu.