Atasoyer Atasoyer
İlişkili İçerikler
Salgın yönetilemiyor! Emekçiler, ötekileştirilenler ölmeye devam ediyor! Sağlık emekçileri tükeniyor, hayatını kaybediyor! İstanbul’da çalışan eczacı Hasan Beşışık ve Kırıkkale Yüksek İhtisas Hastanesi’nde çalışan sağlık memuru İlhan Öztürk Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti.
Sosyal cinayete dönüşen pandemi ölümlerine karşı öfke büyüyor. Yanlış sağlık politakaları ve salgın mücadelesine karşı yaşam hakkını savunmak için demokrasi güçleri harekete geçiyor.
***
Dünya Sağlık Örgütü’nün açıklamasına göre Covid-19 pandemisinde şimdiye kadar 115 binden fazla sağlık çalışanı hayatını kaybetti. DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus birçok sağlık çalışanının krizin başlamasından bu yana “kişisel koruyucu teçhizat ve aşıya erişimi olmadığını” ve “usanmış, çaresiz ve korumasız” hissettiğini söyledi.
***
Düşüş eğiliminde olsa da Covid-19 pandemisi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 168 milyona, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 3 milyon 487 bine dayandı.
Dünya genellinde haftanın ilk günü yeni vaka ve can kaybı bildirimi düşüşe devam etti. Son 24 saatte 442 bin 879 kişiye Covid-19 tanısı kondu, 8 bin 882 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Hindistan yeni vaka sayısında 200 binin altına düşse de zirvedeki yerini korudu. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: Hindistan (442.9 bin), Brezilya (37.6 bin), Arjantin (22.7 bin), ABD (19.9 bin), Kolombiya (17 bin), İran (11 bin), Rusya (8.4 bin), Türkiye (7.5 bin), Nepal (7.2 bin) ve Malezya (65 bin). Yeni baka bildirimlerinin çoğunlupu (275 bine yakını) Asya kıtasına ait.
Hindistan (3 bin 498 ölüm) ve Brezilya (841 ölüm) ile günlük can kaybında zirvedeki yerini koruyor.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 06.00) alıyoruz.
***
Türkiye’de yeni vaka sayısı ve can kaybı düşme eğilimine girse de hala salgın kontrol altına alınmaktan oldukça uzak. Haftanın ilk günü yeni vaka sayısı 8 binin altında, 7 bin 523 kişiye Covid-19 tanısı kondu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybenlerin sayısı 178 kişiye geriledi. Turkuaz tabloda eleştirilere rağmen ısrarla yer verilen yeni hasta sayısı binin altına düştü, 702 kişiye geriledi. Toplam vaka sayısı 5 milyon 194 binin üzerinde, toplam can kaybı 46 bin 446 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 217 bin civarında. Turkuaz tabloda aktif hasta sayısı yer almıyor. Günlük aktif hasta sayısını Worldmeters’dan paylaşmaya devam ediyoruz.
Türkiye’de dün aktif hasta 113 bin 248 kişiye geriledi. Bulaştırma potansiyeli yüksekliği dikkate alındığında aktif hasta sayısının hala oldukça yüksek olduğunu hatırlatmak isteriz. Ağır hasta sayısında azalma eğilimi devam ediyor, dün 1,745 kişiye geriledi. Aktif vaka sayısının gerilemesi (?) ile ağır hasta oranımız %1.6’ya yükseldi, bu oran dünya ortalamasının iki buçuk katından fazla! Yüksek ölüm hızının yüksek ağır hasta oranı ile ilişkili olduğunu, ölümlerin yüksek hızda devam edeceği uyarısını ısrarla vurguluyoruz.
***
Uluslararası Pediatri Kurumu (IPA) Başkanı Prof. Dr. Enver Hasanoğlu, dünyaya mümkün olan tüm tedbirlerin alınarak yakın zamanda yüz yüze eğitime geçilmesi çağrısında bulundu. Hasanoğlu, Kovid-19 salgınının eğitim alanında eşi görülmemiş bir aksaklığa neden olduğunu, bu süreçten yaklaşık 2 milyar öğrencinin olumsuz etkilendiğini belirtti. Araştırmaların, çocukların bu dönemde online eğitim alsa bile yüzde 71’inin yoğun stres altında olduğunu, ailelerin yüzde 70’inin çocuklarının ruh sağlığından endişe ettiklerini gösterdiğini aktaran Hasanoğlu, pandemi sürecinden en çok etkilenenlerin bir bölümünün de geçici veya uluslararası koruma altındaki çocuklar olduğunu, bu çocukların eğitim ve sağlık hakkından mahrum kaldığını anlattı.
***
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES), Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın açıkladığı ‘tavandan ek ödeme müjdesine’ tepki gösterdi. Açıklamada, 2020 yılında 13 şehir hastanesine toplam 728 milyon 239 bin lira ödeme yapıldığı belirtilirken Sağlık Bakanlığı hastanelerinde görev yapan personele aylık 400-450 milyon lira ödendiği bildirildi. “Covid kapsamında görev yapan uzman hekim 11 bin 343 TL performansa göre ödeme alırken hemşire 1592 TL alacak olup arasındaki ücret açıklığı 8,4’tür.Covid dışında görev yapan uzman hekim 4.842 TL performansa göre ödeme alırken hemşire 530 TL alacak olup arasındaki ücret açıklığı 9,1’dir. Bu ödeme ile Covid alanında uzman hekime maaşının yüzde 169 kadar performansa göre ödeme verirken hemşireye maaşının yüzde 27’si kadar ödeme layık görülmüştür. Eğer hakkaniyetli bir ödeme olsaydı pandemi dönemi iş riskleri eşit olanlara eşit işe eşit ücret verilirdi.”
***
İstanbul’da haftanın ilk iş gününde toplu taşıma araçlarında ve duraklarında yoğunluk yaşandı. Sabah işe gidiş saatinde yaşanan yoğunluk nedeniyle yurttaşlar fiziki mesafeye uyamazken Suat Şaklak isimli yurttaş, “Korona olmaktan korkuyorum ama işe gitmek zorundayım” dedi.
***
Covid-19 tedbirleri kapsamında ülkelerdeki “tam kapanma uygulamaları, toplumsal hareketliliğin kısıtlanması ve ekonomik güvensizlik”, dünyanın her tarafında kadınların ‘ev içi şiddete’ karşı savunmasızlığını artırdı. Türkiye’de ise Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, 11–23 Mart tarihleri arasında bakanlığa bağlı konuk evlerinde kalan 450 kadının katılımıyla şiddet araştırması yaptı. Söz konusu araştırmada “Maruz kaldığınız şiddet salgın döneminde arttı mı?” sorusuna kadınların yüzde 53’ü hayır derken, yüzde 32’si evet, yüzde 15’i ise kısmen arttı yanıtını verdi. Araştırmada yer alan bulgular arasında şiddete maruz kalan kadınların büyük bölümünün erken yaşta evlendikleri ve evliliklerini kendi istekleri ile gerçekleştirdikleri yer aldı.
Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü, “Kadın sivil toplum örgütü olarak sadece geçen sene 9 bin 630 bildirim yaptık. Kadınlar, kamu başvuru hattı olan 183’ü de aradıklarını ancak bir türlü ulaşamadıklarını söylüyorlar. Mesela pandemi döneminde Alo 183 kapasite azlığı nedeniyle yetersiz kaldı, cevap veremedi. Vardiyalı usulle çalışanlar bizim yaptığımız ihbara neredeyse 20 gün sonra bile gidemediler. En önemlisi de tam kapanma sürecinde şiddete maruz kalan kadınlar sığınma evlerine kabul edilmedi, onlardan test istendi” ifadelerine yer verdi.
***
Bilim insanlarına göre özel eğitilmiş köpekler, koronavirüsün yayılmasının önlenmesine yardımcı olabilir. Köpekler her 100 Covid vakasından 88’ini buldu. Fakat diğer yandan hasta olmayan her 100 kişiden 16’sını da gösterdiler. Dolayısıyla bir uçaktaki 300 yolcudan biri koronavirüs taşıyorsa, köpeklerin bu kişiyi tespit etmesi büyük bir olasılık. Fakat aynı zamanda hasta olmayan 48 kişiyi daha yanlışlıkla seçme riskleri var. Bu da bir kısım hastanın ayırt edilmeyip daha çok sayıda bir kısım insanın da yanlış bir şekilde virüslü diye ayırılmasına sebep olabilirler. Aslında belli bir yanılma payı laboratuvar testleri için de söz konusu. Fakat köpeklerin özellikle hasta olmayanı hasta diye seçme oranı, burundan sürüntü alınarak yapılan testlerden daha yüksek. Bu yüzden deney ekibi köpeklerin tek önlem olarak kullanılmamasını tavsiye ediyor. Ama köpeklerin geleneksel testlerin yanında ek bir tarama işlevi için kullanılabileceğini düşünüyorlar. Örneğin köpeklerle tarama yapıldıktan sonra seçilen kişilere sürüntü testi yapılması yöntemiyle vakaların yüzde 91 oranında tespit edilebileceğini söylüyorlar.
***
Türkmenistan Aşkabat Büyükelçiliği Din Hizmetleri Müşaviri Kemal Uçkun’un, Covid-19’dan ölümü ile ilgili Sağlık Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın ihmali olduğu gerekçesiyle eşi Güzide Uçkun dava başvurusunda bulundu. Ankara İdare Mahkemesi, Uçkun’un bir milyon TL’lik tazminat davası başvurusunu kabul etti.
***
Nisan ayında yabancı turist sayısı baz etkisiyle geçen yılın nisan ayına göre yüzde 3162 arttı. Ancak rakam 2019 yılı nisan ayıyla kıyaslandığında düşüş yüzde 76’yı buldu. Nisanda Türkiye’ye gelen yabancı turist sayısı 790 bin 687. 2019 nisanda ise bu rakam 3.3 milyondu. Yılın ilk dört ayındaki yabancı ziyaretçi sayısı da yıllık yüzde 35,6 düşüşle 2,74 milyon olarak kaydedildi. Ocak-nisan döneminde en fazla turist 552 bin 48’le Rusya’dan geldi. Rusların tüm ziyaretçiler içindeki payı yüzde 20’yi buldu.
***
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Mersin Milletvekili Rıdvan Turan, mülteci ve göçmen mevsimlik tarım işçisi ailelerinin çocuklarının anadillerinde eğitim göremedikleri için yaşadıkları sorunları 1 Mart 2021’de Meclis’e taşıdı. Mevsimlik tarım işçilerinin çocukların evlerinde ağırlıklı olarak Kürtçe konuştukları için gördükleri Türkçe eğitimden kaynaklı sorunlar yaşadıklarının belirtildiği önergede, “Çocuklar bilmedikleri bir dille karşılaştıkları için susmakta, bu durum da pedagojik gelişimlerini olumsuz etkilemektedir” denildi.
AŞI TARTIŞMALARI
Dünya’daki Covid-19 aşılarının yüzde 75’inden fazlasının sadece 10 ülkeye gittiğine dikkat çeken Ghebreyesus “Devam eden aşı krizi, salgını kalıcılaştıran skandal bir eşitsizliktir. Eşit dağıtılmış olsaydı tüm dünyadaki dozlar tüm sağlık çalışanlarını ve yaşlı insanları aşılamak için yeterli olacaktı” dedi.
DSÖ Genel Direktörü, yüksek aşı stokuna sahip ülkelerden ellerindeki aşıları paylaşmalarını, üretim ve dağıtım kapasitelerinin artırılmasını istedi. Ghebreyesus program kapsamında temin edebildikleri 72 milyon doz aşının hepsini 125 ülkeye ilettiklerini söyledi.
Ghebreyesus, mevcut onaylanmış aşıların etkinliğini “önemli ölçüde zayıflatan” hiçbir varyantın ortaya çıkmadığını vurgulayarak, “Ancak durumun böyle kalacağına dair bir garanti yok. Bu virüs sürekli değişim gösteriyor. Gelecekteki değişiklikler (tedavi) araçlarımızı etkisiz hale getirebilir ve bizi (salgında) başa döndürebilir. Çok net olmalıyız, salgın bitmedi. Tüm ülkelerde (virüsün) bulaşması kontrol altına alınıncaya kadar da bitmeyecek” şeklinde konuştu.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, “Türkiye’de başarıyla uyguladığımız Covid-19 aşı programımızın ilk aşaması olarak 1 milyondan fazla sağlık çalışanımızı 45 günde aşılamayı başardık” açıklamasını yaptı.
***
Covid-19 aşı verilerinin derlendiği “Ourworldindata.org” sitesine göre Türkiye en fazla aşı yapılan ülkeler sıralamasında dokuzuncu oldu.
Çin 510 milyon 860 bin doz ile en fazla aşı yapılan ülke olurken onu 285 milyon 720 bin ile ABD, 191 milyon 720 bin ile Hindistan, 60 milyon 590 bin ile İngiltere, 57 milyon 730 bin ile Brezilya, 44 milyon 390 bin ile Almanya, 32 milyon 630 bin ile Fransa, 30 milyon 900 bin ile İtalya, 28 milyon 15 bin ile Türkiye, 26 milyon 480 bin ile Meksika, 26 milyon 470 bin ile Rusya, 24 milyon 790 bin ile Endonezya, 23 milyon 960 bin ile İspanya ve 21 milyon 30 bin ile Kanada izledi. Dünya genelinde Covid-19’a karşı bugüne dek uygulanan aşı dozu 1 milyar 670 bini buldu.
Sağlık Bakanlığı’nın “Covid-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu”nda yer alan anlık verilere göre, saat 15.02 itibarıyla 16 milyon 33 bin 112 kişiye Covid-19 aşısının birinci dozu uygulanırken, 11 milyon 993 bin 623 kişinin ikinci dozları da tamamlandı. Böylece yapılan toplam aşı sayısı 28 milyon 26 bin 735’e çıktı.
***
Felaket kapitalizmi ve pandemide kent hakkı – Bilge Serin
Bazı uygulamalar gösterdi ki pandemi temel haklara el koymanın kullanışlı bir aracı haline gelebiliyor. Durum bir “felaket kapitalizmi”ne dönüşüyor.
Temel sorun, kent yaşamının iş yaşamına indirgenmiş olması. Hâl böyle olunca, kentte kentlilerden değil, iş gücünden bahsedilebilir. Bu da yaşamın, meta üretim ilişkileri tarafından ele geçirilmesi anlamına gelir. Kısıtlamaların uygulanış biçiminin yarattığı bu sorunlu durum, aynı zamanda işe yaradığı çok iyi bilinen halk sağlığı önlemlerini de etkisizleştiriyor. Mesai saatleri süresince normal akan yaşam, mesai saatleri dışında kısıtlandığında, durum virüsün yayılımını kontrol etmekten de uzaklaşıyor.
Kısacası, pandeminin geldiği noktada, kentte yaşayanların kenti sahiplenme, kullanma ve dönüştürme haklarının temelden kısıtlandığı, ve ülkelerin pandemi yönetim yaklaşımlarının gündelik hayatı şekillendirdiği bir süreçten geçiyoruz. Bir yanda kısa süreli etkin tedbirler ve ekonomik destek paketleriyle salgını kontrol altına alma seçeneği varken; diğer yanda, çalışma yaşamını pandemi öncesi gibi devam ettirip, parkları ve sahilleri halka kapatılıp, turistlere açılması stratejisi var. Bu karmaşada unutulmaması gerekense, yaşamın iş yaşamına indirgenemeyecek kadar zengin, kent hakkının dönem dönem engellense de meşru bir talep olduğu ve felaket kapitalizminin sürdürülebilir olmadığıdır.
https://www.gazeteduvar.com.tr/felaket-kapitalizmi-ve-pandemide-kent-hakki-haber-1523206
***