Atasoyer Atasoyer
İlişkili İçerikler
Salgın yönetilemiyor! Emekçiler, ötekileştirilenler ölmeye devam ediyor! Sağlık emekçileri tükeniyor, hayatını kaybediyor!
Sosyal cinayete dönüşen pandemi ölümlerine karşı öfke büyüyor. Yanlış sağlık politakaları ve salgın mücadelesine karşı yaşam hakkını savunmak için demokrasi güçleri harekete geçiyor.
***
The Economist: “Delta varyantı şimdiye kadar ortaya çıkmış en tehlikeli SARS-CoV-2 mutasyonu. Varyanta ilk olarak Hindistan’da rastlandı ve virüsün en bulaşıcı ve olasılıkla en ölümcül olanı. Şansımız var ki aşılar hala bu varyanta karşı etkili”
***
Sağlık Bakanlığı Coronavirus Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Delta varyantına karşı uyardı. Yavuz, “Rusya’da bu varyanta bağlı yeni bir pik yaşanıyor. Ülkemizde nüfusun yüzde 70’inde iki doz aşılar tamamlanmadan toplumda bu kadar rahatlama olmasını riskli buluyorum. Ekim ayında rahat etmek istiyorsak Temmuz ve Ağustos’u çok temkinli geçirmemiz gerekiyor. Türkiye’de de Delta varyantı tanımlandı ama genomik sürveyansı çok düzenli yapamıyoruz hala. Bu nedenle de durumumuzu net olarak bilemiyoruz şu an. Ama V1’den yola çıkarak şunu tahmin edebiliriz; Türkiye’de kısa bir süre sonra (diğerine nazaran daha fazla yayılıyor ve bulaşıyorsa) diğerinin yerine geçti V1. Delta varyantının da böyle olacağı tahmin ediliyor. Yani Alfa (V1) varyantının yerine geçecek Delta varyantı maalesef” diye konuştu.
***
Yurt dışından gelenler veya geçiş yapanlara yönelik Delta varyantına yönelik çelişkili uygulamalar devam ediyor. Bakanlığı’nın şemasına göre Hindistan’dan gelenler (civar ülkeler Nepal, Pakistan için de geçerli) için gelmeden 72 saat içinde PCR testi yaptırması ve test negatif ise 14 gün karantina uygulaması ve tekrar testin negatif olması koşulu ile turist olarak seyahat hakkına sahip olma durumu söz konusu iken Delta varyantının yoğun olduğu İngiltere ve Rusya gibi ülkelerden gelenler için son 72 saat içinde yaptırılan testin negatif olması yeterli görülüyor. İngiltere’de vakaların %98,5 ve Moskova’da vakaların %90’ı delta varyantı!
***
İngiltere’de hızla yayılmakta olan Koronavirüs’ün Hindistan’da ortaya çıkan mutasyonu karşısında Polonya, İngiltere’den gelecek yolculara bir haftalık zorunlu karantina uygulanacağını duyurdu. Karantinadaki kişilerin ancak yedi günün ardından yaptıracakları Koronavirüs testinin negatif çıkması durumunda karantinalarının sona ereceğini bildirildi.
***
Delta varyantı İsrail’de de sorun olmaya başladı. Delta varyantı nedeniyle okullarda Covid-19 vakaları 3 kat arttı. İsrail Başbakanı Bennett, ülkede Koronavirus vakalarının yeniden artışa geçmesi nedeniyle İsraillilerden zorunlu olmadıkça yurt dışına seyahat etmemelerini istedi.
Avustralya yetkililer Victoria eyaletinde yaşanan son salgında ve halen devam eden Yeni Güney Galler eyaletindeki salgında virüsün Delta varyantının yayıldığını düşünülüyor. Victoria Eyaleti Baş Sağlık Görevlisi Yardımcısı Allen Cheng, Delta varyantının üreme katsayısının (R0) büyük olasılıkla 5 civarı olduğunu ifade etti.
***
Dünya Tabipler Birliği Başkanı Frank Ulrich Montgomery, bu yeni varyantın karakterini “Bu varyantın en sinsi özelliği, enfekte olanların boğazlarında çok hızlı bir şekilde, çok yüksek bir viral etkiye yol açması. Böylece insanlar enfekte olduklarını fark etmeden virüsü başkalarına bulaştırabiliyor” şeklinde tanımladı. Söz konusu varyant kaynaklı Covid-19 vakalarının, daha farklı klinik semptomlarla kendini gösterebildiği ve bazı hastalarda daha ağır seyredebildiği de belirtiliyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Nisan ve Mayıs aylarında Delta varyantının Türkiye’de olduğunu dile getirmişti. Ancak Türkiye’de tespit edilen vakaların kaçının bu varyant kaynaklı olduğuna ilişkin bütünlüklü bir veri kamuoyuyla paylaşılmadı.
***
Covid-19 vakalarında küresel düzeyde düşüş eğilimi devam ediyor. Bununla birlikte farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 180 milyona Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 3 milyon 900 bine yaklaştı. Aktif hasta sayısı 12 milyonun altına indi, 11 milyon 348 bin civarında…
Küresel düzeyde son 24 saatte 372 bin 583 kişiye Covid-19 tanısı konurken 8 bin 501 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Brezilya zirveye yerleşirken Hindistan’da yeni vaka bildirimi 40 binin altına indi. Pandemi Afrika kıtasında artışa geçerken Asya ve Latin Amerika ülkelerinde yüksek hızda devam ediyor. Delta varyant Rusya ve İngiltere’yi ciddi biçimde etkiliyor. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: Brezilya (86.8 bin), Hindistan (54.4 bin), Kolombiya (28.6 bin), Arjantin (21.4 bin), Rusya (16.7 bin), Endonezya (13.7 bin), İran (11.7 bin), İngiltere (11.6 bin), Güney Afrika (11.1 bin) ve ABD (11 bin).
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 06.00) alıyoruz.
***
Türkiye’de salgın hala kontrol altına alınabilmiş değil. Son 24 saatte yeni vaka bildirimi yeniden 6 binin üzerine çıktı, 6 bin 143 kişiye Covid-19 tanısı konuldu. Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 57 kişiye yükseldi. Turkuaz tabloda eleştirilere rağmen ısrarla yer verilen yeni hasta sayısı da 565 kişiye yükseldi. Toplam vaka sayısı 5 milyon 382 bine yaklaştı. Toplam can kaybı ise 49 bin 293 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 223 binin üzerinde. Turkuaz tabloda aktif hasta sayısı yer almıyor. Günlük aktif hasta sayısını Worldmeters’dan paylaşmaya devam ediyoruz.
Türkiye’de aktif hasta sayısı yeniden kıpırdanmaya başladı, dün itibarıyla 89 bin 498 kişiye yükseldi. Bulaştırma potansiyeli yüksekliği dikkate alındığında aktif hasta sayısının hala oldukça yüksek olduğunu hatırlatmak isteriz. Temaslıların gerçek anlamda saptanmasıyla bu sayının ciddi düzeyde artacağını biliyoruz. Ağır hasta sayı sekiz yüzün altına indi (791 kişi). Ağır hasta oranımız %0.9 düzeyine indi. Bu oran hala dünya ortalamasının bir buçuk katından daha fazla! Yüksek ölüm hızının yüksek ağır hasta oranı ile ilişkili olduğunu, ölümlerin yüksek hızda devam edeceği uyarısını ısrarla vurguluyoruz.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 12-18 Haziran arasında illere göre her 100 bin kişide görülen Covid-19 vaka sayılarını açıkladı. 12-18 Haziran tarihleri arasında her 100 bin kişide en yüksek vaka sayısı Kütahya’da 116,18 ile kaydedildi. Kütahya’da geçen hafta bu sayı 88,26 idi. Kütahya’yı Bolu, Eskişehir, Ağrı ve Rize takip etti. Yüz bin kişideki vaka sayısı Kütahya’da 116,18, Bolu’da 109.91, Eskişehir’de 107,89, Ağrı’da 103,47, Rize’de 96,99 oldu.
İllere göre haftalık Covid-19 vaka sayısı, her 100 bin kişide İstanbul’da 51,27, Ankara’da 93,11, İzmir’de 25,99 olarak gerçekleşti. Osmaniye, Hatay, Adana, Adıyaman ve Edirne ise yüz bin kişide en az Covid-19 vakası görülen iller olarak gerçekleşti. Vaka sayısı her 100 bin kişide Osmaniye’de 6,2, Hatay’da 6,33, Adana’da 9,25, Adıyaman’da 11,07, Edirne’de 12,51 olarak kayıtlara geçti.
Bunlar dışındaki illerin 12-18 Haziran arasında her yüz bin kişide görülen Covid-19 vaka sayıları, yüksekten en aza doğru şöyle sıralandı: “Erzurum (84,67), Sivas (84,61), Bitlis (83,76), Kars (82,48), Kırşehir (81,47), Kastamonu (79,18), Tokat (79,12), Çorum (69,61), Erzincan (69,53), Zonguldak (69,35), Hakkari (68,8), Kayseri (68,52), Yozgat (68), Ardahan (65,52), Isparta (65,18), Muş (63,73), Kırıkkale (63,51), Trabzon (60,35), Sakarya (59,18), Düzce (58,63), Gümüşhane (57,87), Artvin (57,82), Diyarbakır (57,47), Ordu (55,69), Kocaeli (54,42), Bayburt (53,72), Afyonkarahisar (53,6), Bilecik (52,12), Van (51,94), İstanbul (51,27), Denizli (50,53), Malatya (50,36), Elazığ (50), Niğde (48,89), Yalova (46,01), Konya (45,82), Çankırı (45,21), Mardin (43,99), Siirt (43,8), Bursa (43,55), Tekirdağ (40,61), Çanakkale (40,07), Nevşehir (39,68), Batman (39,5), Giresun (39), Karaman (37,66), Karabük (36,94), Uşak (36,81), Aksaray (36,64), Bingöl (35,85), Burdur (35,19), Kırklareli (34,56), Gaziantep (33,74), Manisa (31,57), Samsun (30,97), Bartın (29,65), Amasya (28,61), Balıkesir (27,49), Antalya (27,08), Kilis (26,61), Muğla (26,38), İzmir (25,99), Şanlıurfa (25,39), Şırnak (23,8), Tunceli (22,77), Mersin (20,23), Kahramanmaraş (17,29), Aydın (16,71), Iğdır (16,39), Sinop (14,78)”
Son bir haftada vaka sayısı en çok azalan iller; Kars, Gümüşhane, Bartın, Balıkesir ve Kırklareli oldu.
***
İşletme sahipleri müzik yasağına tepkili: Politik ve yaşam tarzına yönelik bir karar! Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Kusura bakmasınlar, kimsenin kimseyi rahatsız etme hakkı yoktur” ifadesine karşı halk #KusuraBakıyoruz etiketi ile tepki gösterdi.
***
Rusya’da Salı günü Koronavirüs kaynaklı 546 ölüm bildirildi. Bu, Şubat ayından bu yana tek bir gün içinde teyit edilen en büyük sayı. Yeni vaka sayısı da 16,715’e ulaştı. Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov, “Rusya’daki salgın durumu iyiden ziyade kötü. Covid-19’a karşı aşılanma ve yeniden aşılanma süreci kaçınılmazdır.” dedi. Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e ülkedeki salgın durumuna ilişkin raporların sürekli sunulduğunu dile getirdi. Rusya Sağlık Bakanı Mihail Muraşko da ülkenin 65 bölgesinde Covid-19 vakalarının arttığına dikkati çekerek, “Nüfusu yoğun olan büyükşehirlerde sıkı güvenlik önlemlerin alınması gerekiyor.” dedi.
***
TTB Pandemi Çalışma Grubu Yükseköğretim Kurumları Sınavına (YKS’ye) girecek adayların salgından etkilenmemelerine yönelik önerdiği önlemlerin bazıları şu şekilde:
- Sınava toplu taşıma ile gidilecekse toplu taşıma aracına uygun şekilde maske kullanarak binilmeli, fiziksel mesafe korunacak şekilde ve aracın camları açık olarak seyahat edilmelidir.
- Sınavın yapılacağı okulun bahçesine girişler sırasında 2 metre fiziksel mesafeye dikkat edilmelidir.
- Kimlik kontrolünün temassız şekilde yapılmalı, üst araması yapan görevliler eldiven, maske ve yüz koruyucusu kullanmalıdır.
- Ateş, öksürük vb. yakınmaları olan adaylar, gerekli önlemler alınarak, ayrı bir salonda sınava alınmalıdır.
- Sınav başlayıncaya kadar maskeler çıkartılmamalıdır. Eller mümkün olduğunca maskeye ve yüzlerine temas ettirilmemelidir.
- Adaylar, en az 2 metre fizik mesafeye uyacak şekilde oturtulmalıdır.
- Öksürme, hapşırma sırasında ağız ve burun, dirsek iç yüzü ile kapatılmalı ya da mümkünse kâğıt mendil kullanılmalıdır..
- Havalandırma açısından iki temel önlem camların açılması ve uygun teknolojide havalandırma kullanılmasıdır.
- Engelli adaylara yardımcı olacak görevliler, 2 metre fiziksel mesafeyi koruyamadıkları durumlarda maskenin yanı sıra yüz koruyucu da kullanmalıdır.
- Sınav öncesi ve sonrasında maskeler nemlendiği durumda değiştirilmelidir.
AŞI TARTIŞMALARI
Aşı randevuları halen 18 yaş ve üzerine açılmadı. Bakanlık aşı uygulaması yaş sınırını ancak 25 yaşa indirebildi.
***
Aşı milliyetçiliği yerli aşıda da kendini gösterdi. Türkiye’de Kayseri Erciyes Üniversitesi’nde çalışmaları yürütülen aşıda FAZ-3 çalışması başladı. Aşının adı TURKOVAC olarak belirlendi. Etnik kimlikle isimlendiren ilk aşıyız.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, “Turkovac’ın 3. faz çalışmalarında ilk doz uygulandı” açıklamasını yaptı. Turkovac’ın 3. faz çalışmalarına 40 Bin 800 gönüllü çağrısına E-Nabız üzerinden kısa sürede 846 bin 451 başvurduğu bildirildi.
***
Sağlık Bakanlığınca Covid-19 ile mücadele kapsamında yürütülen aşılama kampanyası için sinema sanatçıları Şener Şen ve Ezgi Mola’nın yer aldığı kamu spotları hazırlandı.
***
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu (AHEK), aile hekimlerinin hizmet verdiği mekânların, binaların kötü koşullarının sağlık hizmeti vermeye uygun olmadığını, bu sorunun pandemiyle birlikte tahammül edilemez hale geldiğini belirterek, birinci basamak sağlık hizmeti verilen binaların koşulsuz Sağlık Bakanlığı tarafından yapılması talebiyle “Aile Sağlığı Merkezi (ASM) Mekânları İçin Harekete Geçiyoruz” kampanyasını 6 Nisan 2021’de başlatmıştı. TTB-AHEK Covid-19 aşı uygulaması ile artan şu sorunlara dikkat çekti:
- Aşıya ulaşım adil ve eşit olmalıdır. Toplumsal bağışıklığın tam olması için aşılamada bölgesel eşitsizlik giderilmeli, öncelikli gruplar hedeflenmelidir. Mültecilerin, kimliksizlerin, göçmenlerin, mevsimlik tarım işçilerinin, kayıt dışı çalışanların ve cezaevleri gibi toplu yaşam alanlarında herkesin yaş sınırı olmadan ivedilikle aşılanması sağlanmalıdır.
- Biontech aşısında ek olarak yazılı onam adı vererek Sağlık Bakanlığı’nın üzerine düşen sorumluluğu almadığı taahhütname imzalatılmak istenmesi, halkta aşı tereddüdü oluşturmakta, iş yükünü artırmakta, bürokrasi oluşturmakta, aşılama hızını azaltmaktadır. Aşı yasası çıkarılmalı, iş yükünü artıran bürokratik uygulamalardan vazgeçilmelidir.
- Sağlık Bakanlığı’nın plansız programsız bulaş ortamı oluşturacak tepeden aşı randevu atama uygulamalarına son verilmelidir.
- Yoğun aşılama döneminde aciliyeti olmayan, ertelenebilir sağlık hizmetleri durdurulmalıdır.
- Türkiye genelinde %15 aile hekimliği birimi ebe, hemşire, sağlık memuru olmadan hizmet vermeye devam etmektedir. Bebek, çocuk ve okul aşılamaları dahil aylık rutin aşılaması 170 civarı olan ASM’lerin varlığına rağmen yardımcı sağlık emekçisi ihtiyacı giderilmemiştir. Hiç hemşirenin olmadığı birimlerde rutin hizmetlerin üstüne COVID-19 aşılarının yapılması imkânsız hale gelmiştir.
- Fiziksel koşulların her ASM’de aynı olmadığı bekleme alanlarının, aşı odalarının, triyaj için dış mekandaki bahçe giriş alanlarının oldukça sağlıksız ve yetersiz olduğu birçok ASM kötü koşullarda hizmet vermeye çalışmaktadır.
- İkinci basamakta çalışan sağlık emekçilerine verilen ek ödemelerden birinci basamak emekçilerinin muaf tutulması adaletsizliktir.
***
TTB Pandemi Çalışma Grubu’ndan Güçlü Yaman sordu: ‘İllerdeki aşılanma oranlarının ideal koşullarda birbirine yakın olması gerekirken arada 2,5 kattan fazla fark var. Bu fark nereden kaynaklanıyor? Aşıya erişimde mi bir sorun var? Aşı konusunda tereddüt mü yaşanıyor? Bu farkın giderilmesi için yürütülen bir çalışma var mi? Türkiye geneli durum: TÜİK’e göre Türkiye’de yasayan 30 yas üstü nüfus 45 milyon. Tamamının iki doz aşılanması için gerekli aşı sayısı 90 milyon. Şimdiye kadar yapılan toplam aşı ise 43 milyon. Aradaki bu devasa fark nereden kaynaklanıyor? Yaman ayrıca iller arasındaki eşitsizliğe de şu sözlerle dikkat çekti: İllerde yapılan toplam aşı sayısının o illerde yaşayan 30 yaş üstü nüfusa oranı hesaplandığında, iller arasında ciddi farklar olduğu görülüyor. En düşük ve en yüksek oranlı iller, Urfa ile Muğla arasında 2,5 kattan fazla fark var. En düşük oranlı iller Güneydoğu’da kümeleniyor.’’
***
Sağlık Bakanlığı Toplum Bilimleri Kurulu üyesi Prof. Dr. Veysel Bozkurt ve ekibinin 4 bin kişiyle yaptığı araştırmanın sonuçları aşı karşıtlığının yüksek olduğunu gösteriyor. Katılımcıların yüzde 38’i aşılara güven duymadığını belirtiyor. Araştırma verileri 9-15 Nisan tarihlerinde toplanmış. Yaygın aşılama programının başlatılması ile bu sonuçların değişebileceği dikkate alınmalı.
***
Beyaz Saray, ülkede 30 yaş üzerindekilerin yüzde 70’inden fazlasının Covid-19 aşısı olduğunu ancak ABD Başkanı Joe Biden’ın “4 Temmuz Bağımsızlık Günü’ne kadar 18 yaş üzeri yetişkinlerin yüzde 70’inin aşılanması” hedefine ulaşılamayacağını açıkladı. Gençlerin aşı yaptırmaya daha az istekli olduğuna işaret edilen açıklamada, 18-24 yaş aralığında aşılanma oranının yüzde 47 olduğu bildirildi. ABD’de bugün itibariyle, 18 yaşın üzerindeki vatandaşların yüzde 65,4’üne en az 1 doz Pfizer/BioNTech, Moderna veya Johnson & Johnson Covid-19 aşısı uygulandı.
***
Kremlin, Rusya’da Koronavirüs aşısı olmayanların veya virüse karşı bağışıklığı bulunmayanların çalışabileceği yer sayısının olanlara kıyasla daha kısıtlı olacağını ve “kaçınılmaz olarak ayrımcılığa uğrayacaklarını” söyledi.
***
Küba, geliştirdiği üç dozluk Koronavirüs aşısı Abdala’nın klinik denemelerin son evrelerine göre yüzde 92.28 etkili olduğunu duyurdu. Ada ülkesi, birkaç gün önce de geliştirdiği üç dozluk diğer aşı Soberana 2’nin Koronavirüs’e karşı sadece 2 doz ile yüzde 62 etkili olduğunu duyurmuştu.
***
Corona virüsü salgınını ağır geçiren Asya ülkelerinden Filipinler’de Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, aşı merkezlerinin boş kalmasına tepki gösterdi. Halka seslenen Duterte, “Tercihinizi yapın, ya aşı olursunuz ya da sizi hapse atarım” dedi. Aşı karşıtlarına “ülkeyi terk edin” diyen devlet başkanı, kurallara uymayanların tespit edilmesi için köy muhtarlarına talimat verdiğini de söyledi.
***
Sağlıkta Adalet Üzerine
Mukavemet Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala ile sağlıkta adaleti konuştu. Pala şunlara dikkat çekti:
Ülkemizde sağlık hizmetine erişemeyen büyük bir nüfus söz konusudur. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun resmi verilerine göre 2021 Mart ayında nüfusun yüzde 13’ü sosyal güvenlik kapsamı içerisine alınamamıştır. Dayıştay’ın 2017 yılı SGK Denetim Raporuna göre 7,2 milyon kişinin GSS prim borcu bulunmaktadır. Türkiye nüfusunun yüzde 10’undan fazlasının GSS kapsamı içerisine alınamadığı tahmin edilmektedir.
Türkiye’de tedavi edici sağlık hizmetlerinin yanı sıra birinci basamakta sunulan koruyucu sağlık hizmetlerine erişimle ilgili de sorunlar mevcuttur. Örneğin hane halkı refah düzeylerine göre tam aşılı çocukların oranları arasında büyük bir fark söz konusudur. Hane halkı refah düzeyi en yüksek yüzde 20’lik dilimde bulunan ailelerde tam aşılı çocukların oranı yüzde 82 iken bu oran hane halkı refah düzeyi en düşük yüzde 20’lik dilimde bulunan ailelerde yalnızca yüzde 64’tür.
Türkiye’de halen iki doz aşısını olmuş yurttaşların oranı ancak %16 düzeyindedir. Ayrıca henüz öğretmenlerin tamamı aşılama programına alınmamış iken turizm sektöründe çalışan gençlerin aşılama programına alınması gibi tercihler, aşıya erişimde adaletsizliğin maalesef örneği olmuştur. https://www.mukavemet.org/saglikta-adalet-uzerine/