Atasoyer Atasoyer
İlişkili İçerikler
Salgın yönetilemiyor! Emekçiler, ötekileştirilenler ölmeye devam ediyor! Sağlık emekçileri tükeniyor, hayatını kaybediyor!
Sosyal cinayete dönüşen pandemi ölümlerine karşı öfke büyüyor. Yanlış sağlık politakaları ve salgın mücadelesine karşı yaşam hakkını savunmak için demokrasi güçleri harekete geçiyor.
***
Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) 4’üncü madde konsültasyonu kapsamında geçtiğimiz günlerde yayınladığı raporda, Türkiye’nin pandemide vatandaşlara ve şirketlere en az doğrudan destek sağlayan ülkelerden biri olduğu belirtildi. Türkiye’nin vatandaşlara, şirketlere ve çalışanlara sağladığı doğrudan desteklerin tutarı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) yüzde 2’si ile sınırlı kaldı. Bu oran, gelişmekte olan ülkeler arasında Meksika, Arnavutluk, Mısır ve Pakistan’dan sonra en düşüğü.
***
Covid-19 vakalarında küresel düzeyde düşüş eğilimi devam ediyor. Bununla birlikte farklı coğrafyalarda pandemi sık görülmeye, sık öldürmeye ve yaşamı altüst etmeye devam ediyor. Toplam vaka sayısı 177 milyon 400 bine yaklaşırken Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı ise 3 milyon 838 bini geçti. Aktif hasta sayısı 12 milyonun altına indi, 11 milyon 730 bin civarında…
Küresel düzeyde yeni vaka bildirimi son 24 saatte 370 bin 383 kişide Covid-19 saptanırken 9 bin 204 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Breziya zirveye yerleşirken Hindistan’da yeni vaka bildirimi 70 binin altına indi. Pandemi halen Asya, Latin Amerika ve Afrika’da yüksek hızda devam ediyor. İngiltere’de Delta varyantına bağlı yeni vaka bildiriminde artış devam ediyor. Ülkelere göre yeni vaka sayısı şöyle: Brezilya (89 bin), Hindistan (62.2 bin), Arjantin (27.3 bin), Kolombiya (24.5 bin), Rusya (14.2 bin), ABD (12.6 bin), İran (10.2 bin), Güney Afrika (8.4 bin), Endonezya (8.2 bin) ve İngiltere (7.7 bin).
Bir haftalık eğilim dikkate alındığında son bir haftada yeni vaka bildiriminde %10 azalma oldu. Kıtalara göre bakıldığında azalış Asya’da %19, Kuzey Amerika’da %11, Avrupa’da %9 ve Güney Amerika’da %2. Bununla birlikte Afrika kıtasında %43’lük bir artış var. Kıtalarda homojen değil, bazı ülkelerde artış bazı ülkelerde azalış gündemde. Bazı ülkelerde azalma çok daha yüksek gerçekleşti, örneğin Fransa’da %41, Almanya’da %32, Hindistan’da %30. Vaka sayısında ciddi artış olan ülkelerde söz konusu: Güney Afrika’da %54, İngiltere’de %45, Endonezya’da %37, Bangladeş’de %37, Rusya’da %35, Portekiz %28, İran’da %17. Türkiye’de bir önceki haftaya göre %4 azalma var. Dünya ortalamasının gerisinde.
Not: Dünya ve Türkiye Covid-19 istatistiklerini Worldmeter sitesine göre vermeye devam ediyoruz. Her gün paylaştığımız veri bir gün önceye ait olup ülkelerin bildirimlerine göre şekilleniyor. Veriyi her gün sabit saatte (sabah 06.00) alıyoruz.
***
Türkiye’de iki doz aşı yaptıranlar %16.66’ya yükselmesine rağmen ‘’kademeli normalleşme’’ denilerek önlemlerden neredeyse tamamen vazgeçilmesi, halkı rehavete sürükleyen söylemler salgının kontrolünü güçleştiriyor. Salgın hala kontrol altına alınabilmiş değil. Son 24 saatte yeni vaka bildirimi 5 bin 955 kişiye, Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 84 kişiye yükseldi. Turkuaz tabloda eleştirilere rağmen ısrarla yer verilen yeni hasta sayısı 532 kişiye yükseldi. Toplam vaka sayısı 5 milyon 342 binin üzerine çıktı. Toplam can kaybı ise 48 bin 879 kişiye yükseldi. Günlük test sayısı 224 bin civarında. Turkuaz tabloda aktif hasta sayısı yer almıyor. Günlük aktif hasta sayısını Worldmeters’dan paylaşmaya devam ediyoruz.
Türkiye’de aktif hasta sayısı yeniden kıpırdanmaya başladı, dün itibarıyla 82 bin 127 kişiye yükseldi. Bulaştırma potansiyeli yüksekliği dikkate alındığında aktif hasta sayısının hala oldukça yüksek olduğunu hatırlatmak isteriz. Temaslıların gerçek anlamda saptanmasıyla bu sayının ciddi düzeyde artacağını biliyoruz. Ağır hasta sayı dokuz yüzün altına indi (886 kişi). Ağır hasta oranımız %1.2’e düştü. Bu oran hala dünya ortalamasının iki katı! Yüksek ölüm hızının yüksek ağır hasta oranı ile ilişkili olduğunu, ölümlerin yüksek hızda devam edeceği uyarısını ısrarla vurguluyoruz.
***
İsrail’de Covid-19 nedeniyle kapalı alanlarda uygulanan maske takma zorunluluğu sona erdi.
***
Avrupa Birliği’ne (AB) üye ülkelerde, Covid-19 salgını sırasında vatandaşların yaklaşık üçte birinin sağlık sistemlerine erişim için kişisel bağlantılarını kullandığı kaydedildi. Uluslararası Şeffaflık Örgütü’ne (Transparency International) göre Romanya, Bulgaristan, Macaristan ve Litvanya’da yaşayanların yaklaşık beşte biri ise, bu hizmetlere erişim için rüşvet ödedi.
***
Yeni tip Koronavirüs’ün (Covid-19) ilk kez tespit edildiği Çin’in Vuhan kentinde, virüsün kaynağının ne olduğuna ilişkin tartışmalar ve bağımsız inceleme çağrıları artarken, “laboratuvar sızıntısı” teorilerinin odağında olan Vuhan Viroloji Laboratuvarı’ndan Dr. Shi Zhengli, iddialara tepki gösterdi. Şi, “Kanıtı olmayan bir şey üzerine nasıl kanıt sunabilirim?” dedi.
***
Salgında vaka ve can kaybı sayısında dünyada ilk sırada bulunan ABD’de California, 3 milyon 803 bini aşkın vaka sayısıyla ülkede ilk sırada yer alırken, bu eyaleti, 2 milyon 978 binden fazla vakayla Texas izliyor. Can kaybında da California, 63 bin 204 ile ilk sırada yer aldı. Bu sayı, New York’ta 53 bin 558 ve Texas’ta 51 bin 940 olarak kayıtlara geçti.
***
Halk sağlığı uzmanı doktor Subhash Salunke, Hindistan yönetiminin Covid-19’un Delta varyantına karşı önlem almakta geç kaldığını ve bu nedenle virüsün yayılmasına ‘izin verdiğini’söyledi.
***
TTB Genel Sekreteri Vedat Bulut DSÖ, TTB ve FDA’nin Kovid tedavisinde kullanımını riskli gördüğü hidroksiklorokinin Türkiye’de ısrarla ve övgüyle bir yıl boyunca kulanıldığını ve yaklaşık bir ay önce sessizce kullanımından vezgeçildiğini hatırlattı. Bulut yaptığı değerlendirmede, pandeminin ilk aylarında alınıp depo yapılan ve 1 yıl boyunca kullanılan ilacın sonuçlarının ne olduğunun, buna bağlı kaç kişinin öldüğünün açıklanmadığını vurguladı.
AŞI TARTIŞMALARI
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, “Çarklar dönmeye devam edecek” diyerek organize sanayi bölgelerinde yerinde (mobil) aşılama uygulamasına başlanacağını duyurdu.
***
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca rekor peşinde, ‘’ “1 milyon 240 bin 311 doza ulaştık.’’ Zaten sağlık emekçileri uzun süredir günlük kapaistenin 1.5-2 milyon olduğunu dile getiriyordu. Aşı tedariğinde beceriksizlik ve kısıtlı gelen aşılarla yaşa göre önceliklendirme ile geçiştirildi. Aşı erken tedarik edilebilseydi bir çok ölüm önlenebilecekti, asıl büyük gerçek bu… 18 yaşa ve üzeri herkese hemen şimdi aşı sözümüzü yine tekrarlıyoruz. Her yerde, her zaman. Kuyruklara gerek olmadan….
***
Bölge illerindeki aşılanma sorunu Meclis gündemine taşındı. HDP milletvekili Gülistan Koçyiğit, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya “Kürtlerin yoğun yaşadığı illerde aşılama oranının az olmasının gerekçesi nedir”diye sordu. Koronavirüs salgını önlenmesi için ülkede ocak ayından itibaren başlatılan aşılanmada 33,5 milyondan fazla aşı yapıldığını belirten Koçyiğit, “Kürtlerin yoğun yaşadığı illere bakıldığında aşılanma oranının ülke genelinin 4-5 kat gerisinde olduğu ifade ediliyor bu durum Bölge Tabip Odaları tarafından da paylaşılıyor” dedi. Koçyiğit, Koca’ya şu soruları yöneltti:
Kürtlerin yoğun yaşadığı illerde aşılama oranının az olmasının gerekçesi nedir?
Türkiye’de iller ve bölgeler arasındaki aşılama oranları neden farklılık göstermektedir?
Trakya, Marmara ve Ege’de yüzde 15’lerin üzerinde olan ikinci doz aşılama oranı Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde neden yüzde 4-5’lerdedir?
Kırsal kesimde yaşayan yurttaşların aşı randevu sistemi nedeniyle yaşadığı zorluklara çözüm bulanacak mıdır?
Aşılamanın yaygınlaşması bakımından en önemli yöntemlerden biri olan her dilde aşı kampanyası neden hayata geçirilmemiştir?
Mevsimlik tarım işçilerinin çalışmak için göç ettikleri düşünüldüğünde aşılamada öncelikli sıraya neden alınmamaktadırlar?
Randevu almada yaşanan sorunlara (ileri yaş, dil bilmemek ve internete ulaşamamak gibi) çözümler geliştirilecek midir?
Bölgenin değişik noktalarına seyyar aşı noktaları neden kurulmamaktadır?
***
Aşı sertifikasına TBMM ile geçmiş olduk. TBMM’ye ziyaretçi girişinde bugünden itibaren aşı kartı kontrolü yapılmaya başlandı. İki doz aşı olmayanlar, Genel Kurul’un çalıştığı günlerde TBMM’ye alınmayacak. İmtiyaz devam ediyor.
***
Toplumsal bağışıklık ve ‘normale dönüş’ için eylül ayını işaret eden Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, “Dışarıda fiziksel mesafeye dikkat ederek, belki çok rahat yerlerde maske de kullanmayarak, aşımızı da olduğumuz takdirde güz dönemi başında daha normale döneceğimizi söylemek mümkün” dedi.
***
Covid-19 Türkiye Platformu tarafından yürütülen yerli aşı çalışmalarından birisinin de Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsünde Prof. Dr. Hakan Akbulut öncülüğünde yürütülen adenoviral vektör aşısı olduğu kaydedilerek, “Bu proje, Türkiye Cumhuriyetinde yürütülen ve klinik aşamaya geçmekte olan tek adenovirüs tabanlı vektör aşısı olma özelliğini taşımaktadır. 50’nin üzerinde çeşidi bulunan adenovirüsler, farklı ülkeler tarafından yürütülen aşı çalışmalarında kullanılmaktadır. Yerli aşı çalışmasında tercih edilen adenovirüs türü, dünyadaki diğer örneklerinden pozitif ayrılarak, nadir olarak görülen yan etki ihtimalini en aza indirmektedir” denildi.
***
G7 zirvesinde 870 milyondan fazla ek doz taahhüt edildi ve Şubat 2021’den bu yana yapılan toplam taahhütler bir milyara ulaştı. Aşılar, esas olarak dünyadaki her ulusun en savunmasız yüzde 20’sine ulaşmayı amaçlayan Covax aşı programı aracılığıyla dağıtılacak.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Başkanı Tedros Ghebreyesus, G7’ye verdiği yanıtta, “Daha fazlasına ve daha hızlı bir şekilde onlara ihtiyacımız var” dedi. “Diğer birçok ülke şu anda vaka sayılarında artışla karşı karşıya – ve hem de aşıları olmadan.” Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, “Bir milyar aşı bile, iki doz aşıdan bahsettiğimizde, aslında 500 milyon demektir. Bundan çok daha fazlasına ihtiyacımız var. Aşıları kendi başımıza üretmek istiyoruz ve gerekli kapasitemiz yok.”
Dünya Sağlık Örgütü’nden Tedros Ghebreyesus, “Eylül ayına kadar her ülkede nüfusun en az yüzde 10’unu aşılamak için ek 250 milyon doz aşıya ihtiyacımız var” diyor ve bunun 100 milyonuna Haziran ve Temmuz aylarında ihtiyaç olduğunu söylüyor. Covax’ın başlangıçtaki hedefi, bu yılın sonuna kadar dünya çapında iki milyar doz aşı sağlamaktı, ancak şimdi amaç, en geç 2022’nin ilk aylarında 92 daha düşük gelirli ekonomiye 1,8 milyar doz aşı sağlamak. Tüm bu vaatler, WHO’nun, virüsün bulaşmasının önemli ölçüde azaltılabileceği oran olan, dünyanın yüzde 70’ini aşılamak için gereken 11 milyar dozun çok aşağısında
***
ABD’de Covid-19 aşılama istatistiklerini takip eden Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezine (CDC) göre, 174 milyondan fazla kişiye ilk doz, 144 milyonu aşkın kişiye ise ikinci doz Covid-19 aşısı yapıldı.
***
3. doz tartışması:
İngiltere’de hükümetin desteklediği ve Haziran ayında başlayacak bir araştırma için farklı yaş gruplarından 3 bine yakın gönüllüye üçüncü doz aşı uygulanacağı belirtildi.
Fransa’da ise, “ciddi şekilde bağışıklık yetmezliği” yaşayan gruplara üçüncü dozun uygulanması yönündeki karar Nisan ayında duyuruldu.
Almanya’da aşıları inceleme ve onaylamaktan sorumlu Robert Koch Enstitüsü Aşı Komisyonu Başkanı Thomas Mertens, Funke gazetesine yaptığı açıklamada iki doz aşının etkisi azalacağı gerekçesiyle gelecek yıl üçüncü doz ile aşı tazelemenin gerekebileceğini ifade etti.
BAE, geçen ay Çin’in geliştirdiği Sinopharm aşısının iki doz uygulandığı kişilere üçüncü doz aşı yapılabilmesinin önünü açtı. Bundan önce de aşıya karşı bağışıklık kazanmamış bazı gruplara üçüncü doz aşı olanağı sunuluyordu.
Covid aşılarında üçüncü dozun gerekli olup olmadığı konusunda bilim insanları ortak bir görüşe varmış değil. Ancak iki doz aşının bir yıl ya da uzun süre bizi Covid’in çeşitli varyantlarından koruyabileceğine şüpheyle bakıldığı açık.
Avrupa İlaç Ajansı (EMA) Aşı Dairesi Başkanı Marco Cavaleri, üçüncü ya da takviye dozlar konusunda “prematüre” adımlar atmamaları konusunda uyarmıştı. Cavaleri, “Üçüncü doz uygulamak için en doğru zamanın ne olacağına” ilişkin veriler sunan tıbbi deneyler ya da “gerçek dünyadan kanıtların” beklenmesi gerektiğini söylemişti.
Şirketler ise oldukça gönüllü! Pfizer’in uluslararası medya sorumlusu Jerica Pitts’in şu sözlerine yer verildi: “Şu ana dek öğrendiklerimize dayanarak, SARS-CoV-2’in yayılmasında ve Covid’e bağlı hastalıklarda bir azalma görene kadar, aşımıza bir takviye olarak aşının uygulanmasından 12 ay sonra üçüncü bir dozun uygulanmasının, Covid-19’a karşı koruma sağlamak için gerekli olacağı görüşündeyiz.” Moderna ise yürüttüğü klinik deneylerin üçüncü doz konusunda cesaret veren ilk verilerini Mayıs ayında açıkladı, üçüncü doz mRNA aşısının, virüsün bugüne dek keşfedilmiş olan tüm özelliklerine karşı etkili koruma sağladığını belirtti. Üçüncü aşıdan iki hafta sonra deneylere katılan kişilerde Brezilya ve Güney Afrika varyantları ile standart virüse karşı koruma sağlayan antikorların arttığı görüldü.
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-57476262
***
Aşı önümüzdeki dönem en kritik tıbbi ürün. Bu ürünün toplumun bilgi birikimi ve deneyimlerinin bilim insanlarının kolektif çabaları ile geliştirildiği gerçeği akılda tutulmalıdır. Aşı üretimin toplumsallaştırılmasına mücadelenin büyütülmesi kritik önemde. G7 toplantısı sonrası aşıda patentin askıya alınmayacağı COVAX ve aşı hibesi ile konunun geçiştirileceği gündemde. Aşıda patentin kaldırılmasına yönelik çabaların daha da büyütülmesi önümüzdeki işler arasında.