OKULDAN

Pozitivist bilim anlayışı yaşamsal olan her şeyde olduğu gibi sağlık biliminde de kendi zihniyetini yerleştirmeyi başarmıştır. İnsanın oluşumunu anlatırken sperm yumurta ilişkisinde sperm baskın, yumurta edilgen bir karakter gibi anlatılır. Bir sonucu tartışırken tarihe dönüp bir bakarız, tarihte ne oldu diye. Sağlık bilmelerinde de tarihe dönüp baktığımızda insanlık tarihinde bunun ...

Günümüzde birey ve toplumun çarpıtılmış bir sağlık algısına sahip olması daha da görünür ve de içinden çıkılmaz bir hale gelmiştir. Çarpıtılmış sağlık algısı çeşitli boyutları ile karşımıza çıkmaktadır: Kâh metalaşmış, kâh parçalanmış, kâh kültürden ve tarihsel birikimden koparılmış, kâh bireyselleştirilmiş, kâh yaşam döngülerini görmezden gelen, kâh cinsiyetçi ve kâh insan ...

Geçen sene, uzun yıllardır coşkuyla kutlanamayan ilk Newroz’un akşamını etmişken, tüm dünya tek bir gündeme kilitlenmiş, herkes geleceği kestirmeye çalışırken Ata Soyer Sağlık ve Politika okulu online ortamda sık sık yapacağı buluşmaların ilkini yaptı. Teknik aksaklıklar, acemilikler oldukça fazlaydı. Okul öğrencilerinin son bir araya gelişlerinin üzerinden henüz bir ay geçmişti. ...

Hiyerarşik toplumdan bu yana toplumsal tarih, devletli uygarlık ile demokratik uygarlığın mücadelesini içinde barındıran iki uygarlık çizgisinin çelişkiler, çatışmalar ve uzlaşmalarla birlikte yana yana yürüyüşünün tarihidir. Bunun güncel durumunu ise ‘kapitalist modernite’ ile ‘demokratik modernite’ olarak ele almak gerekir. Bu temelde bakıldığında tarihsel ve güncel olarak mücadelenin iki çizgi arasında ...

Sağlığın toplumsallaşması (ST) ve sağlık hizmetlerinin demokratikleşmesi (SHD) birlikte yürütülmesi gereken süreçlerdir.  Her iki süreç de birbirini besleyen ve iç içe geçmiş faaliyetleri barındırır. Bu iki kavram önümüze koyacağımız işleri belirlemeye yardımcı olduğu için bu yazıda ayrı ayrı ele alınacaktır. Her iki kavram da genel olarak toplumsallaşma ve demokratikleşme tartışması ...

Kapitalist Modernite ve Ekolojik Tahribat Kapitalist modernitenin üçlü sac ayağı olan ulus devlet, endüstriyalizm ve kar maksimizasyonu (azami kar) insan eliyle doğanın yok edilmesini, ekolojik tahribatı derinleştirmiş ve gezegen yok edilişe sürüklenmiştir. Endüstriyalizm ve kar maksimizasyonu ikilisi doğayı sınırsız bir hammadde kaynağı olarak görür. İstediği her türlü hammaddeyi istediği zaman, ...

Ata Soyer Sağlık ve Politika Okulu olarak DSÖ’nün sağlık tanımı üzerine yürüttüğümüz tartışmalarda tanımın sınırlılığı, sağlığı koşullayan etmenleri görülmediği, özellikle insan merkezli olduğu ve siyasal sağlık diye tanımlayabileceğimiz toplumsal düzen kaynaklı sağlıklı(sızlık)ları görünmez kıldığı öne çıktı. Bu sağlık sorunlarını ele alışımızı da etkiledi. İlk kez DTK Sağlık Kurultayı (2011)’de, ardından ...

KÜRT MÜCADELESİNDE ATA SOYER* *Bu yazı, Dersim’de 11-16 Ağustos 2013 tarihlerinde yapılan  Ata Soyer Sağlık ve Politika Okulu’nun yaz kampında düzenlenen forumda, okul öğrencilerin tümünün katılımı ile yapılan değerlendirmeler sonucu kaleme alınmıştır. Ata SOYER Kürt Özgürlük Mücadelesi içinde yer alan bir aydın-eylemci-örgütleyiciydi. “Kürt mücadelesi ve Ata Soyer” diye başlamak ,“ve” ...

Kökleri şiddet ve gasp etme üzerine kurulu bir eril tahakküm düzeni olan ataerkil kapitalizmin yaşamı tehdit eden yüzü pandemi ile bir kez daha açığa çıktı ve bu süreçte karşı karşıya olduğumuz en büyük tehlikelerden biri, bu pandemiyi kaynaklandığı sistemden bağımsız ele almak olacaktır. Kadın bedeninin ve doğanın talanına, halkların sömürgeleştirilmesine, ...

Kapitalist modernitenin 19. yy itibariyle toplumda yarattığı çözülmeler belirgin bir hal almaya başladı. Sanayileşmenin bu döneme denk gelmesi tesadüf müdür? Endüstri tarih boyunca hep var olmuştur; endüstriyi sanayi devrimi ile sınırlamak yanılgılı olduğu gibi endüstri devrimini kapitalizmle bir tutmak da diğer bir sorunlu bakıştır. Endüstri devriminin kendine has tarihsel, toplumsal ...

Dünya düzenini derinden etkileyen yeni tip koronavirüs, kapitalist uygarlık sisteminin yaşadığı kaos ve krizi daha da görünür kılmış ve sistemin iflasa mahkum olduğunu açığa çıkarmıştır. Durum böyleyken salgının ortaya çıkmasının ve bu derece ‘küreselleşmesi’nin altında yatan nedenleri irdelemek hayati önem taşıyor. Bu açıdan 500 yıllık kapitalist uygarlık sistemini ve bu ...

  Aylardır insanlığı ve yaşamı derinden etkileyen yeni tip koronavirüs salgınının sonuçları çok daha uzun süre görülmeye devam edecektir. İnsanlık için yeni bir kriz olan bu salgını, aynı zamanda mevcut düzen için bir kırılma noktası olarak da görebilmek önemlidir. Dünyanın her yerinde salgınla birçok boyutuyla mücadele edilirken, salgının sebeplerini sorgulatmayan ...

Hiyerarşik toplum ile birlikte doğal toplumda yaşanan sapmalar sonucu gelişen tahakküm ve egemenlik ilişkileri beraberindeki krizler ile günümüze kadar gelmiştir. Egemenlik ilişkilerinin devlet formuna geçişi ile birlikte bu durum daha da karmaşık bir hal almış, devletin, kent üzerinde yoğunlaşmasıyla toplumsal hakimiyetinin kapsamı genişlemiştir. Kentle kurulan bu ilişki ve kentin temel ...

Tıbbi Kriz   Kapitalizm artık kendini sağaltma yeteneğini tümüyle yitirmiş bir uygarlıktır. Tüm yaşamın olağan akışını kesintiye uğratan Covid-19 salgını bunu bir kez daha göstermiş oldu. “Büyük insanlık” tüm kürede kol gezen ölümcül bir virüs tarafından aylarca kuşatıldı. Bu sefer tıbbi kriz, görkemli sermaye uygarlığının tam kalbinde patlak verdi, uygarlık ...

Geçmişin analizi, günceli anlamak ve geleceğe dair perspektif sunması açısından değerlidir. Salgınlar tarihine bakacak olursak; çiçek hastalığı yeni dünyayı öylesine büyük bir güçle işgal etmiştir ki, Kızılderili kültüründe açtığı politik yaralar hala iyileşememiştir. Veba, feodalizmin sonunu getirmiş, kapitalizmin tohumlarını atmıştır. Sıtma köle ticareti ile birlikte yayılmış; frengi sekse tehdit olarak ...

Mikroorganizmalar insanların deri ve bağırsaklarında, otçulların midesinde, toprakta çürütücü besleyici olarak, şarabı ve sütü mayalayıp, atmosferin havasını dengeleyerek tüm yaşam alanlarında dönüştürücü güçleriyle gezegenimizdeki yaşamı ustalıkla organize ederler. Bugün klimalar, hastaneler, tuvaletler, çöp yığınları, kullandığımız eşyalar, gıda pazarları mikropların yeni yaşam alanları arasındadır. 20.Yy da antibiyotiklerin keşfi ve ilaç endüstrisi ...

Edward Norton Lorenz, kelebek etkisini “Amazon Ormanları’nda bir kelebeğin kanat çırpması, ABD’de bir fırtınanın kopmasına neden olabilir” şeklinde tanımlar. Küreselleşmenin çok yoğun bir şekilde yaşandığı ve sınırların anlamsızlaştığı bu çağda, kelebek etkisi metaforu SARS-CoV-2 pandemisi için de geçerli olabilecek bir durum. Kabaca tanımlamak gerekirse, virüs, Çin’de hastalanan bir insandan tüm ...

BAŞLANGIÇ… Korona günlüklerinin haftalık versiyonunu hazırlarken değindiğimiz haftanın konusuna odaklanırken ne yazık ki İzmir’de 30.10.2020 tarihinde kimi kaynaklara göre 6.6 kimilerine göre ise 6.9 büyüklüğünde deprem meydana geldi. AFAD’dan yapılan açıklmaya göre 44 can kaybı mevcut, 229 kişinin tedavisi ise sürmekte. Temennimiz can kayıplarının daha fazla artmaması. Öfkemiz bunu kader ...

Koronavirüs krizinin politik etkileri nasıl değerlendirilmeli? Francis Fukuyama’nın Foreign Affairs dergisindeki yazılarındaki çerçevesi şöyle: Pandemi popülistlerin beceriksizliğine ve demogojilerine tanıklık ederken, profesyonalizm ve uzmanlığın faydalarını öğretti. Bolsonaro şimdilerde debelenmekte, Trump çoktan çuvalladı. Tersine Merkel etkileyici bir şekilde iyi idare etti. Yani, ‘Umut liberallerde(!)’. Washington Post’tan Ishaan Tharoor deyişiyle, Merkel tümüyle ...

BİZDEN… Toplum Bağışıklığı Toplumsal Sağlık DEĞİLDİR! Toplum, Covid-19 hastalığın yaygınlığı, ölümlerdeki artışlar ve bilinmezliğin korkusu ile önceleri kapatılmaya razı olmuşken sürenin uzaması, yoksul ve ezilen toplum kesimlerinin zorunlu olarak kapanma halinden çalışma düzenine geçmesine yol açtı. Gerçi salgının dehşetinin hissedildiği ilk andan itibaren emekçi sınıflar çalışmaya devam etmeye zorlanmıştı. Kapitalist ...